1.4: de waarde van geld

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

lesdoelen

• Je kunt de verschillende waarden van geld in praktijksituaties benoemen.
  
• Je kunt uitleggen waardoor een waarde kan dalen of stijgen.
  
• Je kunt de drie functies van geld onderscheiden.
  
• Je kunt omschrijven in welke situaties in het betalingsverkeer je chartaal en giraal geld gebruikt.

Eisen waaraan geld moet voldoen

• Deelbaar (munten en bankbiljetten van verschillende waardes)
  
• Handzaam
  
• Niet bederfelijk
  
• Intrinsieke waarde (materiaalwaarde) mag niet hoger zijn dan de nominale waarde (de waarde die op het geld staat)
  

Welk goed kan NIET als geld gebruikt worden?

1. peper
2. levende koe
3. vis

hoeveel euromunten en briefjes bestaan er totaal?

Waardes van geld 

1. nominale waarde=  staat op het geld.
2. intrinsieke waarde= de materiaalwaarde
3. interne waarde= de hoeveelheid goederen en diensten die je in eigen land met een euro kan kopen
4. externe waarde= de hoeveelheid goederen en diensten die je in het buitenland met een euro kan kopen

Geld is vertrouwen

•  intrinsieke waarde is laag. 
• je vertrouwd erop dat je iets kan kopen van je geld
• zonder vertrouwen zouden we weer terug gaan naar directe ruil

de functies van geld

1. ruilfunctie = indirecte ruil
2. rekenfunctie = waardes van verschillende producten berekenen en vergelijken
3. oppotfunctie= sparen

Soorten geld

1. chartaal geld = munten en biljetten
2. giraal geld = onzichtbaar --> staat op je bankrekening

Isaak haalt met zijn pinpas een bedrag van € 25 uit de geldautomaat.

Hierdoor is zijn hoeveelheid:

1. chartale geld toegenomen, girale toegenomen
2. chartale geld toegenomen, girale afgenomen
3. chartale geld afgenomen, girale afgenomen
4. chartale geld afgenomen, girale toegenomen

Voorbeelden hoe je met giraal geld kan betalen

ruilfunctie

rekenfunctie

oppotfunctie

Yusuf stort € 120 op een spaarrekening.

Een Volkskrant is even duur als acht stroopwafels.

Jeroen koopt met een eurobiljet van € 50 twee overhemden.

Aan de slag

• wat? 1.4: 2 tm 5, 7, 9 & 12 (blz. 24 tm 28) 
• Hoe? eerste 5 minuten in stilte. Daarna fluisteren.
• klaar? nakijken. 

exittickets

1. Gerard verdient € 400 en krijgt € 30 opslag. Ria verdient € 3.100 en krijgt € 290 opslag. Wie krijgt relatief (in %) de meeste opslag? 
2. Jolanda krijgt 3% opslag. Haar oude loon was € 2.100 per maand. Bereken haar opslag in euro's.
3. Nederland produceert voor € 600 miljard aan goederen en diensten. 60% betreft exportproducten. Bereken de waarde van de export in euro's.
4. Vorig jaar kostte de elektrische fiets € 1350,-. Dit jaar kost dezelfde fiets € 1325,-.Wat is de procentuele verandering? Rond af op 1 decimaal achter de komma.