Palliatieve zorg klinische les

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Palliatieve zorg klinische les

Wat weten jullie over palliatieve zorg?

Wat weten jullie over de palliatieve fasen?

Palliatieve fasen

1e fase: Ziektegericht - De ziekte wordt behandeld, maar er is geen genezing mogelijk. Kwaliteit van leven staat centraal.

2e fase: Symptoomgericht - In deze fase staat verlichten en onder controle houden van symptomen centraal. Er kunnen nieuwe klachten ontstaan of bestaande klachten kunnen verergeren. Er worden beslissingen genomen over het levenseinde.

3e fase: Stervensfase - De aandacht verschuift van kwaliteit van leven naar kwaliteit van sterven. Deze fase is kort, vindt plaats in de laatste dagen voor het overlijden. Iemand is terminaal.

4e fase: Nazorg - Iemand is overleden. In deze fase vindt de nazorg plaats. 

Fase 1 - ziektegericht

- Gericht op kwaliteit van leven.

- Ziekte en symptomen behandelen.

- Voorkomen en verlichten van bijwerkingen van behandeling van ziekte. 

- Wanneer de behandeling meer nadelen dan voordelen heeft voor de zorgvrager, zal overwogen worden deze te stoppen.

- Gezamenlijke besluitvorming en passende wijze van communiceren naar zorgvrager en diens naasten.

Vanuit welke 4 domeinen kijkt een zorgverlener naar iemand die palliatief is?

Fase 2 - symptoomgericht

- Focus op verlichten van symptomen. 

Welke soort klachten kunnen zorgvragers
hebben? Noem voorbeelden.

Behandeling symptomen

Je kunt symptomen met of zonder medicijnen behandelen. 

Pijn

Pijn

Oorzaak: 

- Ziektebeeld

-  Angst/spanning

                                                                                                                                                                      

Wat te doen?:

- Pijnscores

- Warmtetherapie, toepassen van kou

- Massage

- Ontspanningsoefeningen

- Gerust stellen, luisterend oor bieden

- medicatie

Benauwdheid

Benauwdheid

Oorzaak: 

- psychisch

- anemie

- overgewicht

- astma

- COPD

- pneumonie

- longembolie

wat te doen?

- rechter op in bed

- luisterend oor bieden

- bespreken wat de benauwdheid kan laten afnemen

- behandeling van de oorzaak

angst

Angst

Oorzaak:

- Iemand kant angst hebben voor de toekomst met het ziektebeeld

- Angst kan komen door voldoende kennis over ziektebeeld.

Iemand kan erg onzeker en angstig zijn voor het overlijden (stervensfase)

- Angst kan ook voorkomen bij een delier

Wat te doen?:

- Patiëntgerichte communicatie, pas je communicatiestijl aan naar patiënt

- Geef patiënten duidelijk en eerlijk informatie over hun ziektebeeld

- Betrek de naasten van de patiënt 

- Geestelijke verzorgers

- Lotgenotencontact

decubitus

Decubitus

Oorzaak:

- Slechte voedingstoestand

- Bedlegerigheid

- Slechte bloedsomloop

Wat te doen?:

- Wisselligging

- Hielkussen / hielbeschermer

- Huidzorg

- Proshield

- AD matras

dehydratie

Dehydratie

Oorzaak:

- Minder tot niet in staat vocht tot zich te nemen

- Onvoldoende dorstprikkel

- Diarree

Wat te doen?:

- Stimuleren tot vochtinname

- Vochtbalans bijhouden, moet positief zijn

- Infuus

- In stervensfase wordt er vaak geen vocht meer toegediend.

Delier

Delier

Oorzaak:

- Lichamelijke ontregeling

- Pijn

Wat te doen?:

- Behandeling oorzaak

- Rooming-in

- naar een 1 persoonskamer

Misselijkheid, braken

Misselijkheid en braken

Oorzaak:

- Angst, spanning, stress

- Medicatie

- Ziektebeelden

- Voeding

Wat te doen?:

- Wanneer mogelijk, oorzaak behandelen

- Dieet, voedingsadviezen

- Medicatie

Mondproblemen en
slikproblemen

Mondklachten en slikproblemen

Oorzaak: 

- Vaak door dehydratatie of door ademen maar de mond niet bevochtigen

Wat te doen?:

- beperk roken

- lippen insmeren met een vocht inbrengende crème (biotene)

- goed drinken

- verhogen mondverzorging (preventie pneumonie)

- bij de stervende fase, de mocht en lippen bevochtigen met spray of gel

Fase 3 - stervensfase

- De aandacht verschuift van kwaliteit van leven naar kwaliteit van sterven. 

- Deze fase is kort, vindt plaats in de laatste dagen (tot 7) voor het overlijden. 

- Iemand is terminaal.

- Palliatieve sedatie

Welke lichamelijke symptomen zie
je bij een zorgvrager in de stervensfase?

Onrust

Sufheid

Reutelen

Minder/niet plassen

Spitse neus

Gewichtsverlies

Gebrek aan eetlust / Stoppen met eten en drinken

Plotse algehele lichamelijke achteruitgang

Zwakte en bedlegerigheid

Tekenen van verminderde circulatie: 

Zwakke of afwezige pols. 

Verkleuring van de huid (marmering, circulatievlekken). 

Verminderde tot afwezige urineproductie. 

Verminderd bewustzijn. 

Toenemende en op enig moment onomkeerbare bewustzijnsdaling bij neurologische aandoeningen. 

> Maatschappelijk werker

> Rooming-in

> Dentaswabs

> Biotene gel

> Iemand rechter op zetten

> Wisselligging

> ad matras

> Observeren met meetinstrumenten

> Medicijnen

> Alternatieve therapie

Angst

Droge mond

Pijn

Decubitus

Benauwdheid

Wat is een reden voor de reutelen bij iemand die op sterven ligt?

zorgpad

- Stervensfase

- Melding

- Andere verslaglegging

https://treant.zenya.work/portal/#/document/3d4f1eb1-ee03-499b-b398-c6b3bc0f9d6f

https://www.youtube.com/watch?v=AtCctkgDZdk

Wat is de definitie van palliatieve sedatie?

Palliatieve sedatie is het opzettelijk verlagen van het bewustzijn in de laatste levensfase met als doel het lijden van de patiënt te verlichten. Bij ondraaglijk lijden door één of meer ernstige symptomen die onbehandelbaar (refractair) zijn, kan palliatieve sedatie ingezet worden. 

Wat zijn de meest voorkomende symptomen die aanleiding geven tot inzetten van palliatieve sedatie?

1. Pijn, dyspnoe
2. Pijn, delier, dyspnoe
3. Pijn, bleke huid, dyspnoe
4. Pijn, delier, dyspnoe, bleke huid

Palliatieve sedatie

- Opzettelijk verlagen van het bewustzijn tijdens laatste levensfase. 

- Sedatie kan continu, kortdurend (uren tot dag) of intermitterend worden toegepast. 

- Levensverwachting van 7 tot maximaal 10 dagen.

- Morfine of midazolam.
 

Hoe wordt palliatieve sedatie gegeven?

1. Subcutaan
2. Intraveneus
3. Subcutaan en intraveneus
4. Intramusculair

Fase 4 - nazorg

- Aandacht voor nabestaanden

- CMO, postmortale zorg

Palliatieve waakkast en mand

De brug naar de springplank waar de bedden staan, deur links

sleepvraag !!!

nazorg

stervensfase

ziekte-

gericht

symptoom

bestrijding

Fase 2

Fase 1

Fase 3

Fase 4

Vragen?