regeling en waarneming

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

regeling en waarneming

legenda

dik gedrukte woorden zijn belangrijke begrippen.

onderstreepte woorden of zinnen zijn links klik hierop voor extra uitleg.

milleu

het bloed en het weefselvloeistof vormt samen het interne milleu van een dier.

alles daarom heen is het externe milleu.

homeostase betekent het stabiel houden van het interne milleu. 

gebeurt dit niet zal het dier komen te overlijden

homeostase

het stabiel houden van het interne milleu gebeurt doormiddel van regelsystemen. hierbij moet energie en stoffen worden aangevoerd en afgevoerd.

een sensor meet een waarde->deze geeft positive feedback aan het controlecentrum (controleerd de waarde)-> het controlecentrum geeft positive feedback aan de effector (deze zal een hormoon aanmaken of een reactie starten)-> effect vind plaats en geen negatieve feedback aan de sensor (waarde veranderd)

hypothalamus

de hypothalamus is de belangrijkste controlecentrum. deze voert de hypofyse aan (hoofdhormoonklier).

hypofyse regelt: de schildklier, de bijnier, testes(teelballen) en ovaria( eierstokken)

het velengde merg (hersenstam) regelt: ademhaling, hartslag en spijsvertering.

het ortosympatische zenuwstelsel kan dit juist veranderen.

denk hierbij aan een verscnelde of vertraagde ademhaling en hartslag en een verlaagde spijsvertering.

adreline heeft het zelfde effect.

hypofyse

de hypothalamus geeft neurotsiche eiwitten af dit zorgt voor aanmaak van hormonen in de hypofyse.

achterkwab maakt ADH aan

voorkwab maakt TSH, ACHT, FH EN LH aan maar ook groeihormoon.

TSH=schildklierhormoon

ACHT=bijnierhormoon

FH= follikel groeiend hormoon (ei "rijping")

LH=gele lichaam hormoon

links extra uitleg ( klik op de zin)

uitleg homeostase

uitleg tempratuur regeling mens

uitleg video homeostase nederlands 5 min

uitleg video examenstof homeostase nederlands 6 min

uitleg video ADH engels 3 min

uitleg video schildklierhomoon nederlands 4 min

uitleg video bloedsuiker nederlands 4 min

links extra uitleg ( klik op de zin)

uitleg video zenuwstelsel neuronen nederlands 10 min

waterregeling. 

ADH komt in het bloed via de achterkwab van de hypofyse.

ADH regelt de osmotische waarde van het bloed.

ADH wordt pas gemaakt na een seintje van de osmotische receptoren (ontvangers/verwerkers) en de bloeddruk receptoren in de hypotalumus.

hoe werkt ADH?

thyroxine

thyroxine regelt de stofwisseling in de cellen. mensen met teveel thyroxine worden mager.

skelet ontwikkeling van een kind wordt ook gestimuleerd door thyroxine.

hypothalamus krijgt negative feedback van het verteringsstelsel. -> maakt TRH aan.

TRH komt voor de voorkwab hypofyse en gaat TSH maken .

TSH  komt bij de schildklier en maakt Thyrooxine aan. dit versneld verbranding, bloeddruk en ontwikkeling.

bloedsuiker

glycogeen: lever zet glucose om in glycogeen (dit is beter verhoogt osmotische waarde in cellen niet).

glucose: suiker verbinding. dit bepaald de bloedsuiker in je lichaam.

de alvleesklier maakt insuline aan dit gebeurt in de eilandjes van langerhans. maar maakt ook glucagon aan.

insuline:  verlaagd de bloedsuikerspiegel. insuline werkt als een sleutel op een cel. ze openen de toegang voor glucose in de cellen (dit is nodig voor verbranding).

glugacon: verhogen bloedsuiker. glugacon zet glycogeen wat opgeslagen ligt in de levercellen om tot glucose.

bloedsuiker

zenuwcel

prikkel (signaal) komt binnen bij de dendriet. deze loopt via de soma naar de axon. via de axon einde wordt hij met synapsen verplaats naar de volgende zenuwcel.

de hersenen

Waarom hebben hormoonklieren geen afvoerbuizen?

1. Hormonen worden rechtstreeks aan de cellen af gegeven
2. Hormonen worden aan het bloed af gegeven
3. Hormonen worden via zenuwbanen geleid
4. Ze hebben wel afvoerbuizen

Wat regelen je hormonen niet?

1. Slaap
2. Temperatuur
3. Bewegen
4. Voortplanting

De anticonceptiepleister of de ‘plakpil’ is een voorbehoedmiddel. In de pleister bevinden zich bepaalde hormonen die via de huid in het bloed worden opgenomen. Deze hormonen beïnvloeden de werking van de eierstokken.
De hormonen in de anticonceptiepleister beïnvloeden de werking van de eierstokken.
Welke andere hormonen beïnvloeden vooral de werking van de eierstokken?

1. hormonen uit de bijnier
2. hormonen uit de hypofyse
3. hormonen uit de schildklier
4. hormonen uit de alvleesklier

Alle organen reageren op alle hormonen

1. Juist
2. onjuist

Cellen in de alvleesklier 

die hormonen maken

Stoffen in het bloed die de werking van bepaalde organen regelen

Hormoon dat in de 

bijnieren wordt gemaakt

Klieren die adrenaline maken

Orgaanstelsel in het lichaam dat uit een aantal hormoonklieren bestaat

eilandjes van Langerhans

hormonen

adrenaline

hormoonstelsel

bijnieren

Suikerziekte
Iemand met suikerziekte heeft hormonen nodig. Deze hormonen worden in het bloed ingespoten. Zulke hormonen kunnen niet als pillen worden ingenomen. Dan zouden ze in de maag worden afgebroken.

9 Welke uitspraak over deze hormonen is juist

1. Deze hormonen zijn eiwitten
2. Deze hormonen zijn koolhydraten
3. Deze hormonen zijn vetten
4. Deze hormonen zijn vitaminen

Dendrieten geven in zenuwcellen het signaal van het cellichaam door naar de synaps

1. Waar
2. Niet waar

Van welke typen zenuwcellen bevinden zich uitlopers in deel 6?

1. bewegingszenuwcellen
2. gevoelszenuwcellen
3. bewegingszenuwcellen en gevoelszenuwcellen

Wat bevindt zich in de schors van de grote hersenen?

1. Uitlopers van zenuwcellen
2. Cellichamen van zenuwcellen
3. Gevoelszenuwcellen
4. Bewegingszenuwcellen

Je hoort leuke muziek. Hiervan ben je je bewust op moment dat ...

1. je gehoorzintuig de prikkel waarneemt
2. je gehoorzintuig de prikkel omzet in impulsen
3. de impulsen over de zenuw naar de hersenen gaan
4. de impulsen door de hersenen zijn verwerkt

Het autonome zenuwstelsel bestaat uit 2 delen: parasympatisch en orthosympatisch.

Zit er in elk orgaan van elk deel een zenuw?

1. ja
2. nee

Stel de zenuw bij punt 2 gaat kapot wat kan hiervan het gevolg zijn?

1. geen gevoel meer in de linker arm
2. een deel van de spieren in de linker arm is verlamd
3. geen gevoel meer in de rechterarm
4. een deel van de spieren in de rechter arm is verlamd

Stel dat de zenuw op plek 2 onderbroken wordt. Wat kan hiervan het gevolg zijn?

1. geen gevoel meer in de linker arm
2. een deel van de spieren in de linker arm is verlamd
3. geen gevoel meer in de rechterarm
4. een deel van de spieren in de rechter arm is verlamd

Anna zegt dat alleen in een gemengde zenuw de uitlopers omgeven zijn door een isolerend laagje.
Emina zegt dat bewegingszenuwen alleen uitlopers van bewegingszenuwcellen bevatten.

1. Alleen Anna heeft gelijk
2. Alleen Emina heeft gelijk
3. Beide hebben ze gelijk
4. Geen van beide gelijk

Wat is de functie van de bindweefsellaag om een zenuw?

1. de uitlopers van elkaar isoleren
2. impulsen geleiden van en naar het cellichaam
3. zorgen voor een bescherming van de zenuw

Wat is een impuls

1. een elektrisch signaaltje door een zenuw
2. een verandering in de omgeving
3. een verandering in de omgeving die je kunt waarnemen
4. een elektrisch signaaltje door de zenuw die je kunt waarnemen

7 Een zenuw is een bundel van lange uitlopers van zenuwcellen.

1. Juist
2. Onjuist

Vanuit je gehoororgaan loopt de gehoorzenuw naar het centrale zenuwstelsel.
Wat voor zenuw is de gehoorzenuw?

1. een bewegingszenuw
2. een gevoelszenuw
3. een gemengde zenuw

Dit is een ...

1. Bewegingszenuwcel
2. Gevoelszenuwcel
3. Schakelcel
4. Zenuw

Dit is een ...

1. Bewegingszenuwcel
2. Gevoelszenuwcel
3. Schakelcel
4. Zenuw

Hoe reageert je lichaam op een prikkel?

1. prikkel-bericht-hersenen-reactie
2. prikkel-reactie
3. prikkel-bericht-zenuw-hersenen-bericht-zenuw-reactie
4. reactie-prikkel-zenuw-hersenen

Dit is een ...

1. Bewegingszenuwcel
2. Gevoelszenuwcel
3. Schakelcel
4. Zenuw

Een goede beschrijving voor een reflex is ...

1. zintuig - ruggenmerg - hersenen - zenuw - spier
2. zintuig - zenuw - ruggenmerg - zenuw - spier
3. zintuig - zenuw -ruggenmerg - hersenen - spier
4. zintuig - ruggenmerg - zenuw - spier

Wat is de (biologische) term voor de hormonale regeling zoals die door de pijlen 1 en 2 in bron 1 wordt aangegeven?

HT = hypothalamus
H = hypofyse
S = schildklier

1. Positieve feedback
2. Negatieve feedback
3. Regeling
4. Doorstroming