Psychische stoornissen

Psychische stoornissen

Lesdoelen

Aan het eind van deze les;

- Weet je wanneer gesproken wordt van een psychische stoornis.

- Kun je benoemen wat afwijkend gedrag is.

- Kun je benoemen welke psychiatrische stoornissen vooral voorkomen bij mensen met een verstandelijke beperking

- Kun je deze psychiatrische stoornissen toelichten en de kenmerken benoemen. 

Afwijkend gedrag

Wanneer is gedrag

'afwijkend'?

Afwijkend gedrag= als het gedrag in strijd is met de algemeen geaccepteerde normen. Andere termen: deviant, grensoverschrijdend, ongewenst.

Visie op psychische aandoeningen

Voorzieningen

Life Events

Psychiatrische stoornissen

Stemmingstoornissen

Psychiatrische stoornissen en GHZ

Cliënten met een verstandelijke beperking lopen een veel groter risico op psychische stoornissen. Hier spelen zowel biologische, sociale, psychologische als ontwikkelingsfactoren een rol.

PTSS

Mensen met een verstandelijke beperking hebben

een verhoogde kans op het ontwikkelen van PTSS.  

Zij maken, vergeleken met de algemene populatie, meer

potentieel traumatische gebeurtenissen mee zoals

interpersoonlijk geweld of seksueel misbruik.

Diagnostiek en behandeling

Diagnostiek bij mensen met een EVB wordt bemoeilijkt doordat PTSS-symptomen lastig

te herkennen zijn. 

Als PTSS-symptomen wel worden herkend bij deze verbaal zeer beperkte

doelgroep, is het de vraag welke traumabehandeling kan worden ingezet. 

EMDR zou mogelijk passend kunnen zijn, gezien de bewezen positieve effecten bij

normaal begaafde kinderen en de positieve bevindingen uit recent onderzoek naar de

haalbaarheid en potentiële effectiviteit van EMDR bij mensen met een lichte verstandelijke beperking. 

Symptomen PTSS GHZ

PTSS-symptomen zich bij hen waarschijnlijk in (problematisch) gedrag. 

Zo kan het zijn dat PTSS symptomen worden gezien als op zichzelf staand

probleemgedrag, terwijl woedeaanvallen, zelfdestructief gedrag en agressie ook een symptoom

van PTSS kunnen zijn. 

Nu is probleemgedrag zoals zelfverwonding, stereotiep en agressief gedrag, in de

praktijk vaak sowieso al moeilijk te begrijpen en het is bij deze doelgroep de grootste reden tot het zoeken van hulp.

Angst en stemmingstoornissen

Stemmings- en angststoornissen komen bij mensen

met een verstandelijke beperking vaak voor.

Het is ingewikkeld om deze psychische problemen

te herkennen, omdat de cliënt vaak niet goed kan

communiceren over wat hij/zij voelt en ervaart. 

Gedragssignalen

Symptomen van stemmings- en angststoornissen zien we daarom vooral terug in gedragssignalen.

Niet zelden ervaren we deze gedragssignalen als ‘probleemgedrag’. 

Deze gedragssignalen zijn vaak heel algemeen, niet ‘typisch’ voor deze stoornissen:

Agressie, zelfverwonding, zich terugtrekken,

eetproblemen, slaapproblemen, weigeren van

deelname aan activiteiten, middelengebruik.

Diagnostiek van psychische problemen is daarom per definitie ingewikkeld en omgeven met onzekerheden. We spreken daarom ook liever van

een ‘werkhypothese’ dan van een ‘diagnose’. 

De cliënt is voor herkenning van psychische problemen

afhankelijk van de betrokkenen:

Aandachtspunten 

Bij mensen met een verstandelijke beperking is het veel zinvoller om het gedrag van de cliënt te vergelijken met het gedrag dat de cliënt eerder in

zijn/haar leven liet zien: 

Wat doet de cliënt nu, wat we eerder niet bij hem herkende? 

Of wat laat de cliënt nu niet meer zien, 

waar ze eerder juist heel actief was? 

En hoe lang zijn die veranderingen al gaande?

Deze verschillen kunnen, wanneer gecombineerd

met de classificatiesystemen, of diagnostische

vragenlijsten, richting geven in de diagnostiek.

Hierbij is het van belang om specifiek te letten op

Psychotische stoornis

Bij psychoses horen verschillende symptomen, maar moet je ook aan bepaalde criteria voldoen om de diagnose psychose te stellen. 

Zo komen wanen en hallucinaties voor naast chaotisch gedrag, maar moet

(om het een psychose te mogen noemen) er ook  sprake zijn van een duur van minstens een dag aan een stuk door 

(voor de kortdurende psychotische stoornis).

Behandeling: Medicamenteus / antipsychotica. 

Begeleiding

GHZ en psychiatrie

‘Het is niet altijd dat, '

wat het lijkt te zijn.