voorzetsel en bijwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom 1ha

We beginnen met 10 minuten in stilte lezen. Daarna: 

opfrissen aanw. vnw en vr. vnw + uitleg over voorzetsels  

terugblik... 

'vragend voornaamwoord' en 'aanwijzend voornaamwoord'. Wat weet je nog?

Noteer alle vragende en aanwijzende voornaamwoorden: Wie van jullie wil deze boodschap voor me doen? Noteer als volgt:
'vr. vnw: ..., aanw. vnw: ....'

Lesdoel

• Na deze les kunnen jullie de voorzetsels en bijwoorden in een zin herkennen

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

Woordsoorten

• Lidwoord
• Zelfstandig naamwoord
• Bijvoeglijk naamwoord
• Werkwoorden: zww en hww
• Aanwijzend vnw.
• Vragende vnw. 
• Voorzetsel

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

Zinsdelen

• Persoonsvorm
• Zinsdelen 
• Onderwerp
• Gezegde 
• Lijdend voorwerp
• Meewerkend voorwerp
• Bijwoordelijke bepaling

Voorzetsel (VZ)

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

Een voorzetsel geeft vaak plaats, tijd of reden/oorzaak aan en staat vaak vóór een lidwoord of een voornaamwoord. 

• plaats -> onder de stoel, op de fiets, achter onze deur
  
  
• tijd -> over een kwartier, tijdens die lunch, vanaf 16 mei
  
  
• reden/oorzaak -> door de toespraak, vanwege de regen, dankzij jouw hulp

Voorzetsel (VZ)

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

Soms is een voorzetsel deel van een vaste combinatie.

• door middel van
  
  
• naar aanleiding van
  
  
• met uitzondering van

Voorzetsel (VZ)

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

Let op: delen van scheidbare werkwoorden noem je geen voorzetsel. Ze maken deel uit van het werkwoord.

• Hans kijkt mij aan. -> aankijken
  
  
• Ik nodig je uit voor het feest. -> uitnodigen
  
  
• Zinedine geeft nooit op. -> opgeven

Ezelsbruggetje. Kijk of je het woord voor de kast of de vakantie kan zetten. Kan dat? Grote kans dat je met een voorzetsel te maken hebt!

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

• op de kast
• onder de kast
• boven de kast
• achter de kast
• voor de kast
• naast de kast

• tijdens de vakantie
• na de vakantie
• gedurende de vakantie
• voor de vakantie
• dankzij de vakantie
• vanwege de vakantie

Plaats

Tijd & reden/oorzaak

Noem twee dingen die je hebt geleerd over voorzetsels.

Hw voor donderdag

blz. 150, opdracht 1 en 3 

Welkom 1ha

We beginnen met 10 minuten in stilte lezen. Daarna: 

opfrissen voorzetsels + uitleg over bijwoorden  

Voorzetsels. Wat weet je nog?

Voorzetsel vs. bijwoord

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel en bijwoord 

Voorzetsels zeggen iets over plaats & tijd. Bijwoorden kunnen dat ook doen, alleen zij staan qua tijd en plaats op zichzelf. Ze worden niet ergens vóór geplaatst, zoals het voorzetsel.

Voorzetsel

   

Onder

Boven

Achter
Op
Naast

Bijwoord

   

Daar

Hier

Ergens
Overal
Er

Voorzetsel

   

Tijdens
Sinds
Na
Voor

Bijwoord

   

Gisteren
Morgen
Straks
Laatst
Onlangs

Plaats

Tijd

Bijwoord

Een bijwoord kan naast plaats en tijd nog veel meer aangeven. 

Noem twee dingen die je hebt geleerd over voorzetsels.

Noem twee dingen die je hebt geleerd over bijwoorden.

Hw voor maandag

 blz. 180, opdracht 1 en 4