les 5: aardbevingen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Deze les

• Hoe ontstaan zware en lichte aardbevingen?
• Het verschil tussen Schaal van Richter en Schaal van Mercalli
• Hoe werkt een tsunami?

Uitleg met voorbeelden en kaarten

+ stencil afmaken

werk aan weektaak

Wat vindt er plaats?         A

B

C

D

• ook zware aardbevingen

• alleen lichte aardbevingen

• ook zware aardbevingen

Voor zware aardbevingen heb je flinke drukopbouw nodig.

Soms toch ook zware aardbevingen bij Mid-Oceanische Rug. Maar daar is een transforme beweging te zien.

zijbreuken

Let op, je ziet ook zijbreuken die transform bewegen.

Bedenk in tweetallen hoe die ontstaan kunnen.

Zware of lichte aardbeving?

1. hoe groter de opgebouwde druk, hoe zwaarder de aardbeving.
   
   
2. hoe ondieper het hypocentrum, hoe zwaarder de aardbeving
   
   
3. hoe dichter bij het epicentrum, hoe zwaarder de beving te voelen is.
   
   

Schaal van Richter

Richter geeft aan hoeveel kracht er vrij komt.

1 getal hoger =

10x zwaarder

Magnitudeschaal

Of een aardbeving ook echt catastrofale gevolgen heeft hangt af van de lokale situatie.

Schaal van Mercalli

Geeft de intensiteit van de beving weer.

Geeft de gevolgen van een aardbeving.

Intensiteitsschaal

website naar foto's

De magnitudeschaal van Richter geeft de kracht van aardbevingen weer. 

De intensiteitsschaal van Mercalli richt zich op de gevolgen.

Ook Japan op 11 maart 2011.

Tsunami in 4 stappen

Kan ook ontstaan bij een explosieve vulkaanuitbarsting.

Als deel vulkaan in zee terecht komt.

Tsunami travel time

www.ncei.noaa.gov

Hoe ontstaan zware en lichte aardbevingen?

 

Het verschil tussen Schaal van Richter en Schaal van Mercalli

Hoe werkt een tsunami?

Beredeneer of bij een hoge schaal van Richter er ook altijd een hoge schaal van Mercalli is.

Let op: bij beredeneren leg je uit waarom wel of niet.

	uit elkaar	naar elkaar toe	langs elkaar
continentaal - continentaal	breukgebergte, horsten+slenken lichte aardbeving effusief vulkanisme	plooiingsgebergte zware aardbeving geen vulkanisme	zware aardbevingen geen vulkanisme
oceanisch - oceanisch	mid-oceanische rug lichte aardbeving effusief vulkanisme	zware aardbeving risico tsunami explosief vulkanisme	zware aardbevingen geen vulkanisme
continentaal - oceanisch		zware aardbeving risico tsunami explosief vulkanisme	zware aardbevingen geen vulkanisme

opdrachten weektaak

Kijken: Uitleg: hoe plooiingsgebergten ontstaan

Maken:

- Opgave 2, 4, 5 en 6 van 3.4

- Opgave 3, 4 en 5 van 3.5

Leren van 3.4:

- De 3 stappen van hoe een aardbeving plaatsvindt

- De verschillen tussen een plooiingsgebergte en een breukgebergte

Leren van 3.5:

- De manieren waarop chemische en mechanische verwering plaatsvinden.