Tekstverbanden introductie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1,2

DOEL VAN DEZE LES

TEKSTVERBANDEN

• Je kan uitleggen wat de vijf tekstverbanden betekenen.
• Je kan vijf tekstverbanden herkennen in een tekst.

chronologisch

opsommend

tegenstellend

toelichtend

concluderend

Hoe vind je het onderwerp van een tekst?

1. De hele tekst lezen
2. Oriënterend lezen
3. Globaal lezen
4. Zoekend lezen

1

2

3

4

5

6

lees de eerste alinea

bekijk de tussenkopjes

lees de titel

bekijk de afbeeldingen

let op anders gedrukte woorden

'waar gaat deze tekst over?'

Hoe ziet de indeling van een tekst er vaak uit?

1. Inleiding - middenstuk
2. Titel - inleiding - middenstuk
3. Inleiding - middenstuk - slot
4. Inleiding - deelonderwerpen

Wat is een deelonderwerp van een tekst?

Noem kenmerken van
een inleiding en slot
van een tekst

Hoe verschillen het onderwerp van een tekst en de hoofdgedachte van een tekst van elkaar?

Twee jongens ernstig gewond aan 

handen na afsteken illegaal vuurwerk

Bij het afsteken van vuurwerk zijn zaterdag 

twee minderjarige jongens in Gelderland 

zwaargewond geraakt aan hun handen. In zowel 

in Arnhem als in Nijmegen ging het mis bij het

afsteken van cobra's, bevestigt de politie na 

berichtgeving van het AD.

De twee jonge tieners zijn met ernstig letsel naar 

het ziekenhuis gebracht. Volgens de politie ziet 

het ernaar uit dat ze een hand moeten missen.

"Ernstig letsel door vuurwerk zien we vaker met 

Oud en Nieuw, maar nu zien we het nog twee 

dagen later", aldus een woordvoerder van de politie.

Cobra's vallen onder de zwaarste categorie vuurwerk en zijn illegaal.

Slot

Geen slot

Titel

Middenstuk

Inleiding

Wat weet je al van
tekstverbanden?

Uitleg tekstverbanden

Bekijk de video van Arnoud Kuijpers. Hij legt uit hoe je tekstverbanden kan herkennen in een tekst.

Bekijk de video t/m 2.42 min. Let op: vergelijkend verband hoef je niet te weten. 

Wat voor tekstverband(en) zie je in deze zin?

Na z'n winst bij de GP van Las Vegas had Max Verstappen 549 punten en stond z'n teamgenoot Sergio Pérez op de tweede plek met 273 punten.

tegenstellend

opsommend

chronologisch

concluderend

toelichtend

Wat voor tekstverband(en) zie je in deze zin?

De meningen verschillen, maar ik vind de beste teams in Formule 1 RedBull en McLaren.

tegenstellend

opsommend

chronologisch

concluderend

toelichtend

Wat voor tekstverband(en) zie je in deze zin?

Neem nou Max Verstappen, zonder een goede raceauto had hij nooit zo veel gewonnen.

tegenstellend

opsommend

chronologisch

concluderend

toelichtend

Wat voor tekstverband(en) zie je in deze zin?

Dus het is best mogelijk dat Sergio Pérez volgend jaar wereldkampioen wordt, maar dan moet hij wel Max Verstappen verslaan.

tegenstellend

opsommend

chronologisch

concluderend

toelichtend

Waar kan je tekstverbanden aan herkennen?

1. verbindingswoorden
2. voegwoorden
3. tussenvoegsels
4. signaalwoorden

Waarom zijn tekstverbanden belangrijk, denk je?

Overzicht tekstverbanden en signaalwoorden

Oefenen tekstverbanden

Maak opdracht 1 en 2 vanaf blz. 10 in je boek. Werk in je schrift.

Quiz tekstverbanden

Beantwoord de volgende quizvragen over tekstverbanden.

Vroeger ging ik weleens schaatsen met mijn ouders, nu niet meer. 

Ik houd erg van muziek, bijvoorbeeld K-pop. 

Mijn vader is nu vaak thuis, maar mijn moeder gaat nog naar haar werk. 

Niet alleen puppy's zijn lief, maar ook kittens!

Tegenstellend verband

Toelichtend verband

Opsommend verband

Chronologisch verband

Bedenk een zin met een concluderend tekstverband

Welke signaalwoorden horen bij een opsommend verband?

Welke signaalwoorden horen bij een toelichtend verband?

Waar kun je tekstverbanden in een tekst terugvinden?

1. Tussen twee woorden
2. Tussen twee zinnen
3. Tussen meerdere alinea's
4. Tussen twee of meerdere woorden, zinnen en alinea's

Maak een kort verhaaltje met alle 5 de tekstverbanden.