9.3 Corrosie

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

9.3 Corrosie van metalen

• Lesstarter: zilverwerk schoonmaken
• Uitleg 9.3
  
• Demo experiment (via foto)
• Maken 28, 30, 34

Lesdoelen

• Je leert wat corrosie en roest is en de verschillen daartussen;
• Je leert om de reactievergelijking te geven van het ontstaan van ijzerroest;
• Je leert wat opofferingsmetalen zijn en hoe ze werken.

Demo practicum zilverwerk

• Met redoxchemie kun je zilverwerk eenvoudig schoonmaken.
• Zwarte aanslag is zilversulfide.

1. Maak een schets van de proefopstelling en noteer de formules van de deeltjes erbij.
2. Geef de reactievergelijking van de reactie de optreedt m.b.v. halfreacties.
3. Verklaar de waarnemingen.

Wat is corrosie?

Welk materiaal zal het minst worden aangetast bij blootstelling aan de buitenlucht?

1. Gouden ring
2. Koperen pijp
3. IJzeren spijker
4. Aluminium speelgoedauto

Hoe komt het dat de spijker het meest wordt aangetast door de buitenlucht?

Corrosie

• Corrosie is het aantasten van materialen door de omgeving.
• Metalen corroderen door oxidatie (reactie met oxidator).
• Als ijzer corrodeert, spreek je ook wel van roesten.
• Roest bestaat voornamelijk uit ijzer(III)hydroxide, Fe(OH)₃.

IJzerroest

• IJzerroest, Fe(OH)₃, ontstaat door de reactie van ijzer met zuurstof in de lucht. 

• Geef de reactievergelijking.

• Je mag 3x een hint vragen.

Hints

IJzerroest ontstaat door de reactie van ijzer met zuurstof in de lucht. In een vochtige omgeving gaat dit nog sneller. 

De halfreactie van de reductor is: Fe -> Fe3+ + 3 e-

1. De reactie vindt plaats met zuurstof en waterdamp uit de lucht.

2. IJzer kan door reageren tot Fe³⁺

3. De ionen die ontstaan vormen een slecht oplosbaar zout (neerslagreactie).

Antwoorden

ox: O2 + 2 H2O + 4 e- -> 4 OH- (3x)

red: Fe -> Fe3+ + 3 e- (4x)

totaal: 3 O2 + 6 H2O + 4 Fe -> 12 OH- + 4 Fe3+

4 Fe3+ + 12 OH- -> 4 Fe(OH)3 (s)

totaal: 3 O₂ + 6 H₂O + 4 Fe -> 4 Fe(OH)₃ (s)

Opofferingsmetalen

• Een opofferingsmetaal is een metaal dat reactiever is dan een ander metaal (sterkere reductor).
• Hierdoor offert hij zichzelf op om het andere metaal te beschermen.
• Voorbeelden: blokjes op schepen, autolak, galvaniseren.

Blokjes zink op een stalen schip.

Opdracht opofferingsmetalen

Zie opdracht op apart blaadje (via Teams).

Welke van onderstaande metalen kun je gebruiken om een loden pijp te beschermen tegen corrosie?
(Er zijn meerdere antwoorden goed)

1. IJzer
2. Tin
3. Koper
4. Zilver

Aan de slag

• Lezen 11.3 Corrosie 
• Maken vragen  28, 30, 34