3+4 Vaardigheden actief luisteren

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 2

LUISTEREN

Periode 2

Opdracht 1:

Situatie:

Een goede vriendin vertrouwd je toe dat ze misschien geen kinderen kan krijgen en zegt vervolgens: ‘Voor mij hoeft het allemaal niet meer’

Hoe reageer je?

1.‘Ik denk dat je nog wat geduld moet hebben, jullie zijn nog maar 3 jaar getrouwd’

2.‘De huisartsen hebben tegenwoordig helemaal geen tijd meer voor je. Als ik jou was zou ik eens naar een specialist gaan’.

3. Voor sommige mensen is het juist een zegen dat ze kinderloos blijven,  je wordt er niet altijd gelukkig van

4. ‘Je kunt je een leven zonder kinderen niet voorstellen. Klopt dat?

5. Wat vindt Kees ervan dat het maar niet wil lukken?'

Leg uit welke van de onderstaande tips bij actief luisteren van toepassing zijn op de bovenstaande reacties :

Maak je DIK : Denk In Kwaliteiten.

DIM: Denk in Mogelijkheden

Neem ANNA mee : Altijd Navragen, Nooit Aannemen

Smeer NIVEA : Niet Invullen Voor Een Ander.

Wees een OEN: Open, Eerlijk en Nieuwsgierig.

Laat OMA thuis: Oordelen, Meningen en Aannames/Adviezen achterwege laten

Geef aan welke je de beste reactie vindt en geef aan waarom ! 

Activiteiten van de luisteraar

• 1.Waarnemen/opnemen van informatie
• 2.Verplaatsen in de ander
• 3.Interpreteren van informatie
• 4.Selecteren van informatie
• 5.Informatie beoordelen
• 6.Voorbereiden van reactie

Opdracht 2:

Maak de opdracht in tweetallen:

Bedenk een voorbeeld uit je stage waarbij je:

1a. luistert naar informatie

1b. observeert

2. je probeert te verplaatsen in de zorgvrager

3. iets met de informatie die je hebt gekregen doet

4. informatie selecteert (wat is voor jou belangrijk)

5. informatie beoordeelt (wat ga je ermee doen)

6. actie onderneemt n.a.v. wat iemand jou heeft verteld

Slechte luistergewoonten:

1. Te veel met jezelf bezig zijn

2. Je af laten leiden door andere dingen (bv. telefoon)

3. Selectief luisteren

4. Leegtes opvullen '

5. Boodschappen assimileren (aanpassen aan je eigen referentiekader)

6. Defensief luisteren (onschuldige opmerkingen opvatten als persoonlijke aanval)

Welke slechte luistergewoonten herken je bij jezelf???

4 soorten gesprekken

Wat moet je wel doen in een (groeps)gesprek:

1. Observeer hoe open de gespreksgroep is;

-Kijken de deelnemers af en toe in de ruimte rond (open) of zijn alle ogen op elkaar gericht (gesloten)?

-Hebben ze hun armen over elkaar (gesloten) of losjes in hun broekzak (open)?

-Is er behoorlijk wat ruimte tussen de personen (open) of zijn alle voeten naar elkaar gericht in een krappe kringvorm (gesloten)?

Kijk eens om je heen?

Wat moet je wel doen in een (groeps)gesprek?

2. Luister vooral terwijl je je bij de groep voegt

-Ga bij iemand staan die je kent en/of maak non-verbaal contact

-Als je niemand kent stel je jezelf kort voor

3. Neem geleidelijk deel aan het gesprek

Wat moet je niet doen?

1. Onderbreek nooit een ander

Reageer assertief en dus niet agressief of passief

Goed observeren doe je door:

• al je zintuigen te gebruiken: observeren is meer dan kijken;
  

• alleen de feiten, de werkelijkheid waar te nemen: wat zie, hoor, voel, proef je écht?;

• goed te luisteren naar de ander: goed luisteren is meer dan horen wat de ander zegt;

• goed te luisteren naar je zelf (wat gaat er in je hoofd om?);

• vragen te stellen (om te checken of het klopt wat je observeert);

• door regelmatig samen te vatten (of je de ander goed begrepen hebt).

Opdracht 3 observeren:

Video goed in gesprek; sta jij open voor de ander?

1. Noem 2 punten die fout gaan tijdens het 1e gesprek.

2. Wat doet de verpleegkundige tijdens het 2e gesprek anders?

Noem 2 punten.

Selectief luisteren spel:

De A's beginnen: A vertelt een verhaaltje en geeft na een paar zinnen één woord daaruit aan B. B gaat verder met dat woord en geeft na een paar zinnen een woord aan A, die dáár weer mee door gaat, etc. Bijvoorbeeld: A zegt 'Ik ging met de caravan op vakantie en tijdens de eerste stop bij München.. en ik geef 'München' aan B'. Dan gaat B bijv. verder met: 'In München.......

Inbreken:

B begint en A 'pikt' een woord uit B's verhaal en gaat daar mee door, waarna B een woord uit het verhaal van A pikt, enz. Bijvoorbeeld: B: 'Ik poets mijn tanden altijd onder de douche'. A onderbreekt en pikt bijv 'altijd': 'Altijd vind ik een veel te absoluut begrip', waarna B onderbreekt en zegt: 'Begrip, begrijpen, begripvol dat zijn woorden die mij bijzonder ergeren', enzovoort".

Verdieping deelopdracht 1 canvas:

In 4-tallen: 1 is zorgvrager, 1 is zorgverlener, 1 is mantelzorger, 1 observeert. Bespreek wat er speelt in die situatie (verwachtingen, emoties e.d.). Bereid het gesprek voor. Wat denk je dat belangrijk is voor hem of haar? Hoe zou jij als zorgverlener hierop reageren? Voer het gesprek (5 min). Nabespreking: hoe was het voor de zorgvrager, mantelzorger of zorgverlener? De observant geeft tops en tips.

Tops: wat ging er goed? Tips: wat kon er nog beter?

Oefen nog een keer hetzelfde gesprek en wissel van rol.

Tips en tops, wat ging nu beter?