Les 2 H 2.1 Micro en macro

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Hst. 2 Bouwstenen van stoffen

Pak je Ipad en ga naar hoofdstuk 2 paragraaf 1. 

Hst. 2 Bouwstenen van stoffen

Vandaag:

- Paragraaf 1 + 2

- Werken aan huiswerk

Hst. 2 Bouwstenen van stoffen

Herhaal paragraaf 1 + lees paragraaf 2 t/m periodieke systeem

- 10 min. in stilte. 

- 5 min. om te overleggen.

- Uitleggen aan de klas. 

Klaar met lezen? begin aan opdrachten
paragraaf 2

Evaluatie Leerdoelen

Je kunt

•  uitleggen wat het micro en macroniveau is
• uitleggen dat de meeste stoffen uit moleculen bestaan
• zien hoe de verschillende fases er op microniveau uitzien
• verschil op microniveau tussen zuivere stoffen en mengsels benoemen
• uitleggen waarom in de scheikunde modellen nodig zijn

2.1 Macro- en microniveau

Twee verschillende soorten stoffen

Niet-ontleedbare stof: Het molecuul bestaat uit maar ÉÉN atoomsoort. vb 

Ontleedbare stof / verbinding: Het molecuul bestaat uit 2 of meer verschillende atoomsoorten.

ontleedbare stof / niet ontleedbare stof

Zoals je ziet, kunnen moleculen uit meerdere atoomsoorten bestaan (figuur a en b). 

Je noemt de bijbehorende stof dan een verbinding, ook wel ontleedbare stof genoemd. 

Als een molecuul maar uit één soort atomen bestaat, zoals in figuur c, dan is de bijbehorende stof een niet-ontleedbare stof.

atoom of molecuul

Een molecuul bestaat uit atomen.

Doordat er 118 atoomsoorten (elementen) zijn, 

kun je oneindig veel moleculen maken.

Elke atoomsoort heeft een eigen naam en een 

symbool.

Een symbool bestaat uit één of twee letters. 

De eerste letter is altijd een hoofdletter 

en de tweede, als die er is, een kleine letter. 

deze moet je kennen

Indeling Periodiek Systeem

Grofweg kun je de atoomsoorten

in metalen en niet-metalen.

     Metalen

Metalen geleiden stroom en warmte,

en hebben een metaalglans.

Indeling Periodiek Systeem

Een kolom wordt een
groep genoemd.
De rijen heten een periode.

Indeling Periodiek Systeem

De atoomsoorten in een

groep hebben vaak dezelfde

chemische eigenschappen.

Indeling Periodiek Systeem

Sommige groepen hebben een naam:

Groep 1 = alkalimetalen (H niet)
Groep 2 = aardalkalimetalen
Groep 17 = halogenen
Groep 18 = edelgassen

De namen van deze groepen moet 
je kennen.

Indeling Periodiek Systeem

Groep 1 = alkalimetalen (H niet)

reageren heftig met water

Groep 2 = aardalkalimetalen

reageren met water en

1 op 1 met een zuurstofatoom.

Bijv: 2 Ca + O₂ -> 2 CaO

Indeling Periodiek Systeem

Groep 17 = halogenen

reageren heftig met metalen

Groep 18 = edelgassen

reageren vrijwel niet

Leerdoelen paragraaf 2

Je leert:

• dat moleculen uit atomen bestaan
  
• de belangrijkste atoomsoorten en hun symbolen
  
• hoe het periodiek systeem is opgebouwd

Hiernaast zie je de 3 fasen van water (vast, gas, vloeibaar) welke voorstelling is micro- en welke is macro-niveau?

1. Boven= microniveau onder = macroniveau
2. Boven = macroniveau onder = microniveau

Liza maakt een suspensie en ziet dat de vaste deeltjes naar beneden zakken.

1. Microniveau
2. Macroniveau

1. Macroniveau
2. Microniveau

Als je de formule van water opschrijft, beschrijf je de stof dan op macro - of op micro-niveau?

1. macroniveau
2. microniveau

Macro en micro:
De stofeigenschap kleur is een stofeigenschap op macro niveau.

1. Waar
2. Niet waar

Is de blauwe kleur
een waarneming op micro
of macro niveau?

1. microniveau, want je kunt de kleur zien met het blote oog
2. macroniveau, want je kunt de kleur zien met het blote oog
3. microniveau, want zout is heel klein
4. macroniveau, want zoutkorrels kun je voelen

Koperdraad is buigzaam
Is dit een voorbeeld van micro of macro niveau?

1. Macroniveau
2. Microniveau

Water deeltjes gaan uit elkaar bij het verdampen.

1. Macroniveau
2. Microniveau

Micro of macro-niveau:

De deeltjes van water liggen stil tegen elkaar aan.

1. Microniveau
2. Macroniveau

Als we kijken naar de eigenschappen van een stof die je met het blote oog kunt waarnemen dan...

1. Kijken we naar de stof op microniveau
2. Kijken we naar de stof op macroniveau
3. Gaat het over natuurkunde in plaats van over scheikunde
4. Zowel macro als micro niveau.

Water bevriest.

1. Macroniveau
2. Microniveau

Deeltjesmodel

• Elke stof bestaat uit moleculen 
• Elke stof heeft zijn eigen soort moleculen 
• Moleculen trillen bijna altijd!

              Hoe hoger de temperatuur,
                                  hoe sneller ze trillen of gaan bewegen  

0

Verklaar het verschil tussen warm en koud water met het deeltjesmodel

1. Moleculen bewegen sneller in koud water
2. Moleculen bewegen sneller in warm water

Huiswerk

Maak:

opdrachten paragraaf 2

Leer de afkortingen van de belangrijke atoomsoorten (figuur 2.13)

Modellen en simulaties

Model: een vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid, bijvoorbeeld de vergroting van moleculen in een tekening. 

Simulatie: een vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid met bewegende beelden. Bijvoorbeeld de verandering van de vaste fase naar de vloeibare fase. 

Molecuulrooster

Nette stapeling moleculen

Alleen bij vaste stof

Moleculen zijn geordend in een rooster

Bij overgang naar vloeistof wordt 
rooster verbroken

Op 2 van de 4 stoffen van het
practicum staat dit symbool.
Wat is de betekenis?

De geur van een geurkaars

1. Macroniveau
2. Microniveau

1. Macroniveau
2. Microniveau

De moleculen trillen op een vaste plaats in het molecuulrooster.

1. Macroniveau
2. Microniveau

De temperatuur van kraanwater is 16 graden Celsius

1. Macro
2. Micro

Koperdraad is buigzaam

1. Macro
2. Micro

1. Macro
2. Micro