KA 34 'Democratisering'

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

KA 34

'Democratisering

in Nederland'

Vandaag:

1. Terugblik 

2. Congres van Wenen

3. Grondwet in Nederland

Wat is het verschil tussen liberalisme en conservatisme?

Wie waren vooral liberalen? Waarom hadden zij aan het begin van de 19e eeuw nog maar weinig macht?

Congers van Wenen

- Napoleon is dood wat gaan we nu doen? 

- Oude Adel spreekt af in Wenen en begint een politiek van:

'Restauratie' = alles moet weer terug zoals het vroeger was. (pre-Fr. revolutie)

Congres van Wenen afspraken

- Oude adel weer aan de macht

- Nederland & België voegen we samen onder één koning

- Grondwet blijft soort van bestaan

- ancien regime weer in ere hersteld 

Koninkrijk der Nederlanden

- Stadhouder Willem V wordt koning Willem I

- NL heeft wel een grondwet (stelt niet veel voor)

- Willem I regeert als absoluut verlicht vorst. 

-Populair in Nederland, niet in België 

Hoe is het geregeld in NL?

Koning

Parlement

Koning kan parlement ontbinden als ze hem tegenspreken

Absolute macht in praktijk

Weinig (geen) macht in praktijk

Willem I -> Willem II (1840)

- Nieuwe koning is moderner, maar niet dom.

- 1844 Thorbecke (liberaal) komt met 

voorstel nieuwe grondwet.

Johan Rudolph Thorbecke:

Hoogleraar Leiden en liberaal kamerlid. Bekend geworden als de schrijver van de Nederlandse grondwet

Willem II (1848)

- Wijst grondwet van Thorbecke af (logischerwijs)

- Revolutie jaar 1848

- Willem II ziet de bui hangen en vraagt Thorbecke een nieuwe

grondwet te schrijven

Willem II voor het parlement:

'ik ben in één nacht van conservatief

tot liberaal geworden'

Willem II voor het parlement:
'ik ben in één nacht van conservatief tot liberaal geworden'

Leg uit waarom Willem II deze zin uitspreekt

Grondwet van Thorbecke

- Tot de dag van vandaag de Nederlandse grondwet. 

Wat schrijft Thorbecke op:

• Tweede kamer wordt gekozen door het volk
• Koning benoemt niet meer de eerste kamer 
• Recht van amendement (wetswijziging) voor tweede kamer
• Ministeriële verantwoordelijkheid (de ministers zijn verantwoordelijk voor het bestuur)

Het Nederlands koningschap is hiermee slechts nog een ceremoniële taak geworden

Thorbecke komt uit de gegoede burgerij. 

Wie wil hij dat de macht heeft?

Census kiesrecht

Je mag alleen stemmen als je een bepaalt bedrag aan belasting betaald.

Waarom is dit handig? 

Ook alleen mannen

Hoe ziet de regering er nu uit?

Liberalen: (nieuw geld) fabrieksbazen en rijke uit de oude derde stand

conservatieven: (oud geld) oude adel en geestelijke

Communisme & Socialisme

Negatief mensbeeld

Het grootste probleem van voor de FR was niet het gebrek aan vrijheid maar het gebrek aan gelijkheid

Karl Marx

- Industriële revolutie -> opkomst fabrieken en lopendeband productie

- Karl Marx bekeek de samenleving en stelde dat deze 'oneerlijk' was. 

- Al het rijkdom en de macht was volgens Marx bij een kleine groep terwijl de grote groep al het werk deed. 

- Marx deelde de samenleving op in twee groepen ofwel 'klassen'. Tot welke klas je behoorde werd bepaald door je economische positie in de samenleving. 

Socialisme & Communisme

Socialisme:

- Grote overheid (reguleert dat wat ongelijk is)

- Parlementair

- Genuanceerd

Communisme

- Grote overheid (Alles is van de overheid en die verdeelt het eerlijk)

- Revolutionair

- Extreme gelijkheid

Socialisme

- Arbeiders moeten emanciperen (gelijkheid)

- Overheid moet zorgen dat dat gebeurd

- Socialisme pas in de tweede kamer na uitbereiding algemeen keisrecht (1917/1919)

Socialisme in de politiek

- Meer belasting betalen (grote overheid). Verzekeringen, uitkeringen, WW, AOW.

- De regering betaald onderwijs en zorg (zorg en onderwijs voor iedereen bereikbaar)

- Progressief belasting stelsel (de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten)

Leg uit: Net als het liberalisme is ook het socialisme een kind van de verlichting.

Huiswerk

Deze opdracht

Voor volgende week. 

Heb je meteen een mooie samenvatting!