Psychologie 1__les 6_behaviorisme MZ

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Behaviorisme

Klassiek en operant conditioneren

Psychologie 1 - MZ

Waar zou dit over gaan?

Leerdoelen

- De studenten kan in eigen woorden behaviorisme uitleggen. 
- De studenten kunnen de drie belangrijke begrippen binnen behaviorisme toelichten.  
- De studenten kunnen praktische voorbeelden geven van de drie begrippen. 

Wat is behaviorisme?

Leerprocessen op gebied van:

• Habituatie
• Klassiek conditioneren
• Operant conditioneren
• Modelleren 
• Methodieken

Uitgangspunten

• Objectiviteit: alleen richten op waarneembaar gedrag van mens en dier
  
• Leerprocessen staan centraal
  
• Overeenkomst tussen gedrag van mens en dier
  
• Tabula rasa - mensen komen blanco ter wereld

Habituatie (gewenning)

• Dagelijks komen onnoemelijk veel prikkels op ons af
  
• Prikkels worden geselecteerd op relevantie
  
• Prikkels die selectie doorkomen, zijn na verloop van tijd niet meer belangrijk, en worden opzij geschoven

Bijvoorbeeld: Het tikken van de wekker naast je bed. Na verloop van tijd hoor je het tikken niet meer. Maar stopt het tikken opeens: dan valt het op.

Welke vormen van gewenning kun je nog meer verzinnen?

Sensitisatie

• Tegenovergestelde van habituatie
  
• Komt voor bij angst: een lichte variant van oorspronkelijke prikkel lokt dezelfde angst uit
  

Bijv: Tijdens de tweede wereldoorlog rook je op de straten de geur van as en verbranding door de aanslagen. Jaren later wordt deze angst opnieuw opgewekt bij de geur van een barbecue.

Denk ook aan de lekkere koekjes die je oma altijd voor je bakte. Bij de geur van de koekjes die je bakt, komt direct het fijn, warme gevoel weer terug

Welke geur roept bij jou een bepaalde herinnering op?

Klassiek conditioneren

• Pavlov en zijn hond
• Stimulus en respons/reflex
• Black-box - 'Tabula rasa'
• De drie wetten:

1. Wet van herhaling
2. Wet van effect
3. Wet van bereidheid

Pavlov

klassieke conditionering

handeling wordt aan nieuwe prikkel verbonden

geconditioneerde reflex

Skinner

operante conditionering

dier ontdekt welke handeling beloond wordt

geen reflex! lijkt meer op proefondervindelijk leren

Klassieke conditionering - verband tussen twee verschillende prikkels

Leren door combineren - operante conditionering

Skinner - 1904-1990

Trial-and-error

Operante conditionering - leren door belonen en straffen

Voorbeelden

Bijvoorbeeld: Iemand is aan het fietsen hoort een hard geluid (claxon van auto) en heeft een schrikreactie. Dat is een reflex.

Harde geluid = Ongeconditioneerde (=niet aangeleerde) stimulus

Schrikreactie = Ongeconditioneerde (=niet aangeleerde) respons

Het organisme (mens of dier) heeft dan geleerd om deze 2 stimuli te verbinden = associëren

Wat is GEEN wet bij het klassiek conditioneren?

1. Wet van bereidheid
2. Wet van herhaling
3. Wet van reflex
4. Wet van effect

"Stimulus is een reactie op de respons"
Waar of niet waar?

Waar

Niet waar

Geen idee

Modelleren

• "Een goed voorbeeld, doet goed volgen."
• Pygmalion effect - invloed van verwachtingen
• De spiegel
• Verwerven en uitvoeren

Modelleren = leren van iemand anders

Bijvoorbeeld: een kind is bang van een konijntje. Op het moment dat hij andere kinderen met het konijntje ziet spelen, zal de angst geleidelijk afnemen.

 

In de hulpverlening bij jij, als mz’er, dus het voorbeeld voor jouw cliënten. Cliënten nemen over wat jij doet..

Welk goed of slecht voorbeeld heb jij ooit van iemand meegekregen?

Welke fase gebruik je bij het modelleren?

1. Uitvoeren
2. Evalueren
3. Verwerven
4. Verwerken

Klassiek conditioneren

Operant conditioneren

Modelleren

• De hond
• Black box
•  Leerwetten

• De muis
• Skinner box
• Shaping

• De spiegel
• Modelgedrag
• Pygmalion effect

Hoe kan je behaviorisme gebruiken in de praktijk?

Dit vond ik het meest interessant uit de les

Opdrachten portfolio

1. Casus Lucy

2. Casus Milieuvervuiling door automobilisten 

3. Modelleren

Zie It's learning voor uitleg: 

Let op! Vrijdag 28 januari inleveren van je portfolio psych 1 en psych 2