klas 2 H25

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

klas 2 - 11 maart

lezen

huiswerk nabespreken

instructie  H25 'De lezer overtuigen'

Leerdoel

Je leert hoe je in een betogende tekst de lezer overtuigt van jouw standpunt met behulp van argumenten

Wat is een betoog?

Een betoog is een tekst waarin jullie anderen proberen te overtuigen van jullie mening over een bepaald onderwerp. 

Om overtuigend over te komen, maak je gebruik van argumenten, feiten en meningen. 

Voorbeeld betoog

tegenargument

Argument 

Argument 

Inleiding 

Slot

Doel

Het doel  van een betoog is om mensen te overtuigen van jullie mening over het onderwerp dat je gekozen hebt. 

Met argumenten probeer je  de lezers van je mening te overtuigen. 

Tekststructuur 

De tekststructuur van een betoog is altijd:

Inleiding

Kern

Slot

Samenvatting betoog

• maak een schrijfplan.
• Zorg voor een passende titel. 
• Zorg voor een inleiding - kern - slot.
• Gebruik twee argumenten die de stelling verdedigen. 
• Gebruik één tegenargument en weerleg die. 


• Zorg voor een goed slot.

Inleiding

• een leuke binnenkomer, bijvoorbeeld een anekdote
• maak de lezer nieuwsgierig
• onderwerp noemen
• aanleiding noemen
• vraag stellen
• mening geven
• samenvatting geven

Middenstuk/kern

• twee argumenten die de stelling verdedigen
  
• één tegenargument en de weerlegging daarvan
  
• toelichtingen en voorbeelden
• het middenstuk is het langste deel van de tekst
• het middenstuk bevat de meeste informatie
• gebruik passende signaalwoorden, bijvoorbeeld:

       ten eerste, ten tweede, daardoor, zodat, dat wil zeggen

Slot

• conclusie of samenvatting geven
• advies of waarschuwing geven
• een pakkende uitsmijter
• in het slot staat nog een keer het belangrijkste van de tekst

       in het kort herhaald

• gebruik passende signaalwoorden, bijvoorbeeld:

       dus, concluderend, tot slot, samenvattend 

Even oefenen....

'verboden woorden'

groep 'tegen' groep 'voor'

'stelling'

Er moeten per week twee telefoonvrije dagen komen.

verboden woorden:

sociale media - scherm - internet - smartphone

Het achtuurjournaal moet één keer per week alleen positief nieuwe verkondigen.

verboden woorden:

nieuws - waarheid - journalisten - informatie

Clowns moeten verboden worden

Even herhalen

betoog

standpunt/mening

argument/tegenargument

feiten

Schrijfplan

 Hierin beschrijf je in het kort wat je wil gaan schrijven in het betoog. 

Eigen mening

Je bedenkt een eigen mening bij het onderwerp van het betoog. 

Drie argumenten

Bij het onderwerp zoeken jullie twee argumenten die de stelling verdedigen. Deze halen jullie uit de artikelen. Elk argument is een alinea in het betoog. Daarnaast gebruiken jullie één tegenargument.

Bij het schrijven van het middenstuk is het belangrijk om te letten op de juiste signaalwoorden. Zet die alvast in het schrijfplan.

Steekwoorden

Per alinea schrijven jullie steekwoorden op die jullie kunnen gebruiken bij het schrijven van je betoog. De steekwoorden kunnen jullie uit de artikelen halen of bedenk de woorden zelf. 

Slot

Bedenk aan de hand van jullie argumenten en steekwoorden een conclusie.

Herhaal de argumenten in de slotalinea. In het slot zorgen jullie ook voor een leuke uitsmijter.

Stappen

1. Bepaal je standpunt
2. Bedenk argumenten
3. Verdiep je in tegenargumenten
4. Kies je argumenten
5. Bepaal de volgorde van je argumenten (=kern)
6. Maak een schrijfplan
7. Zorg voor inleiding en slot
8. schrijf je tekst

De opdracht

• In tweetallen 
  

• Schrijfplan maken

• Informatie verzamelen
  

• Invullen schrijfplan 

Hoe gaan jullie te werk? 

1. Jullie zoeken een onderwerp uit waar jullie je betoog over willen schrijven. 
   
2. Jullie zoeken naar minstens drie artikelen die te maken hebben met dit onderwerp. Kies je argumenten 
3. Maak een schrijfplan voor jullie betoog.

Vul dit schrijfplan in

Eventuele onderwerpen

1) De Ideale school

2) Klimaat

3) Olympische Spelen

4) De oorlog in Oekraïne

5) Elektrische auto’s

6) Coronapandemie

7) Plasticsoep

8) Uitstervende diersoorten

9) Duurzaamheid: hoe leef je zo duurzaam mogelijk?

10) Gezonde leefstijl? Hoe?

11) Plantaardig eten

12) Dierproeven

13) Thema naar eigen keuze. 

regels voor het voeren van een debat

• de debatteerde moet zich houden aan de afgesproken spreektijd;
• het debat mag alleen gaan over het afgesproken onderwerp;
• het debat gaat over de argumenten waarover de partijen het oneens zijn;
• de debatteerders,  de jury en het publiek gaan respectvol met elkaar om, luisteren naar elkaar en laten elkaar uitspreken;
• iedere debatteerder doet zijn best en neemt zijn standpunt serieus;
• iedere debatteerder legt zich na afloop neer bij het oordeel van de jury.

aanpak

1. Open met de introductie;
2. Kom met argumenten en zorg voor een goede onderbouwing van die argumenten;
3. Luister goed naar de tegenstander (maak eventueel aantekeningen)
4. Weerleg je argumenten van je tegenstander met tegenargumenten;
5.  Verdedig je standpunt tegen de argumenten waarmee je tegenstander je aanvalt.

weerleggen: aantonen dat de argumenten van je tegenstander niet kloppen.

Het luchtballondebat

Opdracht: 

Stel je voor, je zit met z'n vijven in een luchtballon die op het punt staat om neer te storten. Alle spullen die gemist kunnen worden zijn al over boord gegooid: tassen, eten, drinken etc. maar dit is niet voldoende. Er zit niet anders op, vier ballonvaarders zullen uit de ballon moeten springen. 

luchtballondebat

Eén iemand kan dus maar in de ballon blijven en overleven. Maar wie?

luchtballondebat

voorbereiding

stap 1: kies een bekend persoon uit het heden of het verleden (fictief of bestaand), schrijf deze persoon op een briefje.

stap 2: bedenk een aantal argumenten  waarom jouw personage in de ballon moet blijven.