2.3 Betrekkingsniveau, APTS 23-11-21

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 1

Gelijkwaardigheid, betrekkingsniveau en APTS

Inhoud

Betrekkingsniveau

Gelijkwaardigheid

APTS

Opdracht

Lesdoelen

• Je weet wat het betrekkingsniveau is.
• Je weet wat gelijkwaardigheid inhoudt.
• Je weet wat APTS is en hoe je dit toepast.

Betrekkingsniveau

Betrekkingsniveau

Vorige week kort besproken:

Wat houdt het in?

Het betrekkingsniveau van communicatie laat zien hoe je tegenover elkaar staat. Non-verbale communicatie is belangrijk: hoe je kijkt, de toon waarop je het zegt, hoe hard je spreekt, met welke houding of gebaren. Het gaat om hoe je het zegt.

3 onderdelen

1. Hoe je jezelf ziet (zelfdefinitie)
   
2. hoe je de ander ziet (definitie van de ander)
   
3. hoe je de onderlinge relatie ziet (relatiedefinitie).

     Functie

Het betrekkingsniveau laat zien

 hoe de inhoud van de boodschap

 opgevat zou moeten worden.

Mensen reageren sterk op het betrekkingsniveau van communicatie. Als de manier van vragen iemand niet bevalt zal diegene de vraag niet zo snel beantwoorden. 

Denk maar aan mevrouw de Vries vorige week.

Dit kan je oplossen door metacommunicatie: er over te praten als het jou niet bevalt.

(on)gelijkwaardige communicatie

Gelijkwaardige relatie

Bij een gelijkwaardige relatie heb je beiden een even hoge status.

Als je met elkaar praat gelden dezelfde regels.

Vrienden en vriendinnen kunnen het makkelijk aan elkaar aangeven als ze het ergens niet mee eens zijn omdat de relatie gelijkwaardig is. De een is niet beter dan de andere.

Ongelijkwaardige relatie

Bij een ongelijkwaardige relatie heeft de ene persoon een hogere status dan de andere. Degene met de hogere positie mag en kan meer dan de ander.

Vaak heb je een ongelijkwaardige relatie met je baas. Jouw baas kan zeggen ''Ga dit nu doen'', terwijl jij dit omgekeerd niet kunt maken, want dat zou niet passend zijn.

Passende communicatie

Dit is communicatie die past bij de relatie. Bij een gelijkwaardige hoef je niks aan te passen.

Maar bij een ongelijkwaardige relatie dan gelden er vaak andere regels voor de persoon hoger of lager, waar je rekening mee moet houden.

Hou je je hieraan, dan communiceer je passend

Beleving van relatie

Mensen kunnen verschillend denken over de relatie. De een kan de relatie zien als gelijkwaardig. De ander kan diezelfde relatie als ongelijkwaardig zien.

Je weet niet zeker hoe de ander de relatie beleeft. Het is handig je daarvan bewust te zijn. Je kunt van mening verschillen over welke communicatie passend is.

APTS

Aanloop - Planning - Thema - Slot (fase)

Gespreksstructuur

APTS

APTS is de opbouw van een gesprek. Zo'n structuur helpt je de richting van het gesprek vast te houden, dit is belangrijk bij zakelijke gesprekken.

• Aanloopfase
• Planningsfase
• Themafase
• Slotfase

Aanloopfase

Dit is het begin van een gesprek. Je komt binnen, je begroet degene, schenkt misschien wat drinken in en maakt een praatje zodat de andere zich op zijn gemak voelt.

Dit is een erg belangrijke fase, want dit zegt veel over de relationele aspecten van het gesprek. Echter duurt deze fase maar een paar minuten!

Planningsfase

In deze fase bereidt je het gesprek voor.

• Waarom voer je het gesprek?
  
• Wat is het doel van het gesprek?
  
• Wat zijn de randvoorwaarden van het gesprek? (duur, besluitvorming)
  
• Wat is het onderwerp van het gesprek? 

Themafase

In de themafase, kom je tot de kern. Het onderwerp dat je wilt bespreken, komt nu aan bod. In elk gesprek verloopt de themafase weer anders. De kern van een voorlichtingsgesprek is anders dan die van een sollicitatie of intake gesprek.

Slotfase

In de slotfase rond je het gesprek af. Het gespreksonderwerp is voldoende aan de orde geweest en je besluit het gesprek te beëindigen. Je besteedt aandacht aan deze punten:

• Je geeft een korte samenvatting van de kern van het gesprek.
  
• Je vraagt je gesprekspartner of deze samenvatting klopt, eventueel stel je bij.
  
• De afspraken formuleer je SMART.
  
• De afspraken leg je schriftelijk vast.

Verdere vragen over dit onderwerp?

Opdracht 1 en 2