PA directe en indirecte rede

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Directe en indirecte rede

Doel: 

• Je weet het verschil tussen de directe en indirecte rede.
• Je kunt de directe en indirecte rede correct schrijven. 

Directe rede

Wat is correct?
Directe...

1. Reden
2. Rede

Betekenis

Rede = het spreken

Reden = een argument

het spreken: iem. in de rede vallen iemands woorden onderbreken; (taalkunde) de directe rede woordelijke weergave van iemands woorden (bv.: Ze zei: "Ik kom"); indirecte rede weergave van iemands woorden in een andere vorm (bv.: Ze zei dat ze kwam)

Directe en indirecte rede 

Direct = letterlijk herhalen wat iemand zegt.
Mijn docent zei: "Over elf dagen is het kerst." 

Indirect = vertellen wat iemand gezegd heeft.

Mijn docent zei dat het over elf dagen kerst is. 

Zie je de : "..... "

Directe rede

* Citeer (letterlijk) 

* Citaat/ quote

* "Aanhalingstekens"

Indirecte rede

* In je eigen woorden

* GEEN aanhalingstekens

* gebruik het woord 'dat' 

Directe/ Indirecte rede

Schrijf een korte zin in de directe rede.

Wanneer directe rede? 

• Een aangifte schrijf je zoveel mogelijk in de woorden van de aangever. Dat is een soort citaat. 
• Getuigen- en verdachtenverklaringen probeer je zo letterlijk mogelijk op te schrijven. Dat zijn ook citaten. 

Regels directe rede:

• je begint de zin met een hoofdletter;
• direct voor het citaat zet je een dubbele punt;
• aanhalingstekens openen;
• het citaat begint met een hoofdletter;
• je sluit het citaat en de zin af met hetzelfde leesteken;
• aanhalingstekens sluiten (ELDA).

De docent zei: "Je schrijft letterlijk op wat een ander zegt."

Welke zin is juist?

1. "Hij zei: ik hoorde dat ze tegen me schreeuwde."
2. Hij zei: 'Ik hoorde dat ze tegen me schreeuwde'.
3. Hij zei: "Ik hoorde dat ze tegen me schreeuwde".
4. Hij zei: "Ik hoorde dat ze tegen me schreeuwde."

Zet de zin om naar de directe rede.
Het kind zei dat ze rook dat er een brandlucht hing.

Zet de zin om naar de directe rede.
De getuige vertelde dat zij had geproefd dat er bloed in haar mond zat.

Indirecte rede

• Als er niet precies staat wat iemand heeft gezegd, dan heet dat de indirecte rede.
• Bij de indirecte rede gebruik je geen aanhalingstekens.

De docent zei dat het derde kwartiel begonnen was. 

Wanneer indirecte rede? 

• In een proces-verbaal van bevindingen wil je niet citeren maar de indirecte rede gebruiken. 
• Waarom? 
• Degene die je citeert, zet zijn of haar handtekening er niet onder, dus kan niet zeggen of het correct is. 
• Je onthoudt waarschijnlijk niet letterlijk wat iemand op straat zegt. 

Wanneer indirecte rede? 

• Vaak gebruik je de indirecte rede in een pv bevindingen om te vertellen wat een getuige of slachtoffer heeft meegemaakt.
• Voorbeeld: 
• Ik hoorde dat de vrouw vertelde dat zij had gezien dat de verdachte van het dak sprong. 

In welke tijd staan de werkwoorden 'hoorde' en 'vertelde'?
Ik hoorde dat de vrouw vertelde dat zij had gezien dat de verdachte van het dak sprong.

1. o.t.t.
2. o.v.t.
3. v.t.t.
4. v.v.t.

In welke tijd staan de werkwoorden 'had gezien'?
Ik hoorde dat de vrouw vertelde dat zij had gezien dat de verdachte van het dak sprong.

1. o.t.t.
2. o.v.t.
3. v.t.t.
4. v.v.t.

Uitzonderingen

• als iemand iets zegt dat strafverzwarend werkt;
• jou of iemand anders bedreigt;
• jou beledigt.

In die gevallen citeer je wel. 

Welke zin is juist?

1. Ik zag dat twee mannen naar de pinautomaat liepen.
2. "Ik zag dat twee mannen naar de pinautomaat liepen."
3. Ik zag: dat twee mannen naar de pinautomaat liepen.
4. Ik zag: "Dat twee mannen naar de pinautomaat liepen."

Zet de zin om naar de indirecte rede.
De getuige verklaarde: "Ik voelde dat de vuist mij raakte."

Zet de zin om naar de indirecte rede.
Zij zei: "Ik zag dat hij boos keek."

Directe en indirecte reden

Doel bereikt? 

Meer informatie vind je op: 

https://onzetaal.nl/ 

onzetaal.nl