Periode 3, week 2: Vitale functies, ademhaling en saturatie - deel 2

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Vitale functies: Ademhaling en saturatie deel 

Lesdoelen

Na de les kun je de ademhaling en saturatie van een zorgvrager:

• Meten
• Interpreteren
  
• Actie ondernemen bij afwijkende waarden

Thieme Meulenhoff

Thieme Meulenhoff: Persoonlijke basiszorg

Module 7: Vitale functies

Wat zijn vitale functies?

Wat is een goede
ademhalingsfrequentie?

Wanneer zijn bijgeluiden hoorbaar?

vernauwing of obstructie

Astma

Longontsteking/bronchitis

Opdracht; geluid

Zoek in 2-tallen op hoe de geluiden ontstaan bij:

• Inspiratoire stridor
  
• Expiratoire stridor
  
• Hoesten
  
• Hikken

Afwijkende ademhalingspatronen

• Apneu
  
• Dyspneu
  
• Hyperventilatie
  
• Kussmaul
  
• Cheyne Stokes
  
• Zuchtende ademhaling
  
• Atactische ademhaling

Het meest voorkomende en bekendste afwijkende ademhalingspatroon is een Cheyne-Stokes-ademhaling. Dit is een onregelmatige en ongelijkmatige ademhaling. Het is een in diepte toenemende ademhaling, die geleidelijk oppervlakkiger wordt, waarna een kortere of een langere adempauze volgt. Dit beeld is nogal eens te zien bij zorgvragers die op sterven liggen.

Saturatie meten

Saturatie = mate van zuurstofvoorziening in de aderen en slagaderen van het lichaam.

Bij gezonde personen is de saturatiewaarde tussen de 95% en 100%.

Hoeveelheid moet genoteerd worden in het dossier!

In rode bloedcellen in de arteriën zit hemoglobine (hb) die de zuurstof aan zich bindt in de longen. In de weefsels laat het HB de zuurstof los.

Een saturatiemeter meet de hoeveelheid zuurstof die aanwezig is in de bloedsomloop via een infrarood systeem door de huid/nagelbed heen.

Waarom zouden zorgvragers een lage saturatie kunnen hebben??

Saturatie meten 

• Gezond persoon heeft een saturatie tussen 96 %-100%
• Onder de 95 %  i.o.m. arts zuurstof 
• Acceptabel bij COPD en hartfalen > 92%
• Onder de 90 % i.o.m. arts zuurstof toedienen

Hoe zou jij de ademhaling observeren?

Het observeren en rapporteren

• Geur
  
• Neusvleugelen
• Buik- of borstademhaling
• Rochelen
• Een pijnlijke ademhaling
  
• Auxillaire ademhalingsspieren (extra aangesproken spieren bijv. schouders optrekken)
  
• Bij afwijkingen dit ook rapporteren in het zorgdossier!

Normaal: geurloos

Bij gebitsproblemen en bij infecties van de bovenste luchtwegen kan er een slechte adem ontstaan. Onaangename geur in de mond heet: foetor ex ore.

Bij ontregelde diabetes kun je een actetongeur ruiken.

Neusvleugelen is een symptoom waarbij de neusvleugels opvallend gespreid worden tijdens de inademing in een poging meer zuurstof in de longen te krijgen. 

Het observeren en rapporteren

Trucjes bij de observatie van de ademhaling:

• Observeren als de zorgvrager het niet in de gaten heeft.
• Bij bewusteloosheid of slapen, kun je de ademhaling observeren door de hand op borst en buik te leggen.
  
• Een halve tot hele minuut de inademingen tellen
  
• Rapporteren in het zorgdossier.

Wat doe je bij een afwijkende waarde?