les 6: Vrijheid en determinisme

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

 Mensbeeld les 6 Vrijheid en determinisme

In deze les komen we nog eens terug op de vraag:

In hoeverre zijn we vrij? en daarmee: 

In hoeverre zijn we verantwoordelijk voor onze daden?

Hoe bepaal je wat je mooi vind?

Hoe weet je nou dat je iets mooi vind van zichzelf, of dat je het mooi vind , omdat het mode is ?

De mens als vrij wezen

De mens heeft altijd een vrije keuze. Ook om iets niet doen.

 De mens draagt de volle verantwoordelijkheid voor zijn eigen handelen

De mens kan spijt hebben van zijn daden

De gedetermineerde mens

De mens wordt bepaald door innerlijke en uiterlijke oorzaken : Genen& omgeving

Heb je spijt gehad
en waarvan?( anoniem)

Vrijheid lijkt mooi..

Maar heeft een keerzijde. Zoals Jean-Paul Sartre ( 1905- 1980) zei:

De mens is veroordeeld om vrij te zijn. 

Hij mag geen uitvluchten zoeken en zijn vrijheid niet ontkennen.

Ondanks alle beïnvloedingen heb je altijd de vrijheid om anders te kiezen. 

https:

kun je een situatie verzinnen waarin iemand echt niet vrij is?

Wat vind jij?

Beide zijn vrij

beide zijn onvrij

de boze persoon is onvrij en de blije persoon is vrij

verliefdheid bijvoorbeeld..

Is volgens de wetenschap vooral een biologische en chemische reactie van het lichaam. En eigenlijk alleen gericht op voortplanting. 

Een man 'ruikt' of een vrouw sexy is. Dat weet hij niet, hij denkt dat hij met zijn ogen bepaald.

En de hoeveelheid energie die je voelt wordt veroorzaakt door het stofje fenylethylamine. Een lichaamseigen hormoon die zorgt dat je energie krijgt. De dosis wordt  hoger bij verliefdheid.

Ook de knikkende knieën en zweethanden is het gevolg van chemische reactie.

Leg dat maar uit aan degene met wie je een relatie hebt. Kun je er wat aan doen dat je verliefd bent op een ander?

Poll:
Kun je je met je wil verzetten tegen verliefdheid?

1. Ja, je kunt verliefdheid voorkomen met je wil
2. Nee, je kunt verliefdheid niet voorkomen met je wil
3. Je kunt verliefdheid niet voorkomen , maar wel stoppen met je wil
4. Eenmaal gekozen voor verliefdheid kun je het niet meer stoppen

Een misdaad bijvoorbeeld..

Stel je voor dat je onder barre omstandigheden opgroeit.  Je hebt bindingsangst en je kunt niet zelfstandig voorzien in je levensbehoeften, omdat je dit niet geleerd hebt.

Je zou kunnen zeggen dat je minder toerekeningsvatbaar, dus minder verantwoordelijk bent. Moet de rechter rekening houden met je achtergrond en je straf aanpassen? Of moet je net als een ander die wel een goede jeugd heeft gehad, dezelfde straf krijgen?

Leg dat maar uit aan de rechter: Kun jij minder verantwoordelijk worden gehouden voor je daden?

Wanneer pleeg je volledig in vrijheid een misdaad?

opdracht 6: gedicht

Dit is tevens de laatste opdracht van de combinatieopdracht

Volgende week werken jullie in de les nog  aan alle opdrachten.

Maak een gedicht over 'vrijheid', of juist over 'gevangen zijn'.

-  Het hoeft niet te rijmen, Het moet in je eigen woorden geschreven zijn .

- Ik kijk niet naar de lengte , maar wel naar de inhoud van je gedicht. 

- Je maakt gebruik van de filosofische spanning tussen vrij/ gevangen en verantwoordelijkheid. 

opdracht 6: gedicht

Dit is tevens de laatste opdracht van de combinatieopdracht

Volgende week werken jullie in de les nog  aan alle opdrachten.

Maak een gedicht over 'vrijheid', of juist over 'gevangen zijn'.

-  Het hoeft niet te rijmen, Het moet in je eigen woorden geschreven zijn .

- Ik kijk niet naar de lengte , maar wel naar de inhoud van je gedicht. 

- Je maakt gebruik van de filosofische spanning tussen vrij/ gevangen en verantwoordelijkheid. 

opdracht 6 extra: Artikel

Dit is tevens de laatste opdracht van de combinatieopdracht

Volgende week werken jullie in de les nog  aan alle opdrachten.

Zoek een nieuwsartikel die volgens jou te maken heeft met de vrije wil. 

Denk bijvoorbeeld aan een crimineel feit waarbij je je kunt afvragen of iemand vrij is, denk aan schending van rechten in een land of oorlogssituatie oid.

Leg erbij uit wat het artikel te maken heeft met vrijheid: Is de mens vrij of beïnvloed.