vrijheid en determinisme

• Filosofie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Wat kan jij kiezen? 

Vrijheid en determinisme 

leerdoelen 

• Je weet wat vrijheid & verantwoordelijkheid met elkaar te maken hebben
  
• Je weet wat determinisme is
• Je kunt zelf bepalen of de mens volgens jou vrij of gedetermineerd is. 

vrijheid

De mens heeft een vrije wil

EENS

ONEENS

Je hebt altijd een keus

EENS

ONEENS

Ik kies zelf wat ik leuk vind om te doen

JA

NEE

Ik kies zelf welke kleding ik aantrek

JA

NEE

Ik kies zelf wie mijn vrienden zijn

JA

NEE

Ik kies zelf of ik naar een afspraak ga

JA

NEE

Ik kies zelf of ik de waarheid vertel

EENS

ONEENS

Ik kies zelf of ik boos word

EENS

ONEENS

Ik kies zelf welk eten ik lekker vind

EENS

ONEENS

Ik kies zelf op wie ik verliefd word

EENS

ONEENS

De mens als vrij wezen

autonomie = onafhankelijk, vrij, zelfstandig 

"De mens heeft een vrije wil" 

Alles wat je doet bepaal je helemaal zelf. 

Natuurlijk bepaald de omgeving veel maar je hebt altijd een keuze om iets wel of iets niet te doen. 

Je bent dus altijd verantwoordelijk voor je gedrag

Determinisme 

Niet de vrije wil maar iets anders bepaald je keuze en handelen. 

De mens heeft geen vrije wil. 

Ons gedrag wordt bepaald door 

- de omgeving

- emoties 

- genen / DNA

- het lot / gods plan 

Sartre (1905 -1980)

De mens is gedoemd tot vrijheid 

We zijn te alle tijden verantwoordelijk

Als we de verantwoordelijkheid niet willen, zeggen we dat we niet anders " konden".

Emoties gebruiken we als excuus, alsof een emotie iets is dat je overkomt. 

verantwoordelijkheid

Als we geen vrije wil hebben dan zijn we ook niet verantwoordelijk.  

In de samenleving is dat een probleem! 

Ons rechtssysteem is gebaseerd op vrijheid & verantwoordelijkheid.

Ook Godsdiensten gaan uit van de vrije wil, anders kun je ook geen verantwoording afleggen aan God

Wat denk jij? Heeft de mens een vrije wil? Welk argument heb je daarvoor?