HS1, grammatica, hv2o, 21-09-2020

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Welkom

Wat heb je vandaag nodig?

Je leesboek, boek voor Nederlands, een schrift en een pen.

Heb je dit voor je?

Wees stil, dan kunnen we snel beginnen :) 

Wat gaan we vandaag doen?

13.30 - 13.40 - Lezen in leesboek

13.40 - 13.45 - Wat weet je nog?

13.45 - 13.55  - Uitleg bijstelling

13.55 - 14.15 - Opdracht maken

Lezen in leesboek

10 minuten in stilte lezen in je eigen gekozen leesboek

Wat weet je nog?

Waar hebben we het de vorige les over gehad? Welke woordsoorten hebben we behandeld? 

De bijstelling (zinsdelen)

Tot nu toe kennen we: wwg, ow, lv, mv, bwb en bvb. Daar komt nu de bijstelling bij. De bijstelling is net als bvb geen zinsdeel maar een deel van een zinsdeel. 

Een bijstelling is makkelijk te herkennen, want hij staat altijd tussen komma's, of na een komma achter een znw. Hij noemt het genoemde eigenlijk nog een keer, maar dan in andere woorden. 

De bijstelling (zinsdelen)

Mevrouw Stoffelsma, mijn docent Engels, heeft op vrijdag altijd vrij. 

In Parijs, de hoofdstad van Frankrijk, staat het Louvre. 

De Thalys, een hogesnelheidstrein, rijdt om de drie uur naar Parijs.

Theun, mijn oom, werkt al 30 jaar op de ambulance. 

Voorbeeld

Kan jij een voorbeeldzin maken met een bijstelling erin verwerkt? LET OP: je herhaalt dus datgene wat je al gezegd hebt, maar dan in andere woorden!

Opdracht

Optie 1: Je maakt een Kahoot over grammatica. Dit mag bijvoorbeeld over de bvb gaan, maar ook over woordsoorten. (minimaal 12 vragen) 

Optie 2: Je maakt een PowerPoint over grammatica. Een deel uitleg en een deel met oefeningen. Je mag zelf kiezen welk onderwerp. (uitleg + minimaal 8 oefenzinnen) 

Doel? Door uitleg te geven of oefenvragen bij te verzinnen, word je nog beter in grammatica!

Klaar? Lever je opdracht in via de mail op [e-mail] 

Met deze opdracht kan je tussen 0,1-1,0 extra verdienen voor je grammatica proefwerk :) 

Huiswerk bespreken

Opdracht 5, 6, 7 en 9. (blz. 21 en 22)  

HUH --> BVB is geen zinsdeel maar deel van een ander zinsdeel. 

De woordsoorten die je tot nu toe kent zijn:

1. lw --> de, het, een
2. znw --> mensen, dieren, dingen of planten
3. bnw --> zegt iets over znw (mooie, fantastische)
4. vz --> gebruik de kast, (in, op, voor, achter, binnen, naast etc)
5. zww --> belangrijkste ww in de zin
6. hww --> ww in de zin dat je kan weglaten
7. pers. vnw --> verwijst naar een persoon (hij, ik, jij, wij etc)

Zelfstandig werken

Wat? Opdracht 10 (blz. 22 en 23) 

Hoe? Je mag zachtjes overleggen met je buurman/buurvrouw

Tijd? Je hebt hier tot het einde van de les de tijd voor

Hulp? Vraag eerst je buurman/buurvrouw. Daarna steek je je hand omhoog, dan beantwoord ik je vraag. 

Klaar? Lees de theorie op blz. 24 en maak opdracht 13. 

PAUZE

Wat gaan we vandaag doen?

14.20 - 14.30 - Lezen in leesboek

14.30 - 14.35 - Wat weet je nog?

14.35 - 14.55 - Huiswerk bespreken

14.55 - 15.05 - Aan de slag met woordsoorten!

15.05 - 15.20 - PAUZE

15.20 - 15.30 - Lezen in leesboek

15.30 - 15.40 - Uitleg woordsoorten

15.40 - 15.50 - Even oefenen

15.50 - 16.10 - Zelf aan de slag!

Lezen in leesboek

10 minuten in stilte lezen in je eigen gekozen leesboek

De woordsoorten die je tot nu toe kent zijn:

1. lw --> de, het, een
2. znw --> mensen, dieren, dingen of planten
3. bnw --> zegt iets over znw (mooie, fantastische)
4. vz --> gebruik de kast, (in, op, voor, achter, binnen, naast etc)
5. zww --> belangrijkste ww in de zin
6. hww --> ww in de zin dat je kan weglaten
7. pers. vnw --> verwijst naar een persoon (hij, ik, jij, wij etc)

Grammatica woordsoorten

Grammatica woordsoorten

Wederkerig voornaamwoord

 is elkaar

Wederkerende voornaamwoorden

Wederkerende voornaamwoorden komen altijd voor met een wederkerend werkwoord. 

Voorbeelden van zulke werkwoorden zijn: schamen en vergissen.

Ik vergis me, ik schaam me

LET OP: Irriteren en beseffen zijn geen wederkerende werkwoorden. Ik irriteer me en ik besef me is onjuist!

Even oefenen

Schrijf alle persoonlijke, bezittelijke, wederkerende en wederkerige  voornaamwoorden op. Schrijf er ook achter welk voornaamwoord het is. 

1. Ik erger me aan die vreselijke stem van haar. 

2. Hij heeft ervoor gezorgd dat zij elkaar weer vaker zien.

3. De man verslikte zich in een slok koffie.

4. Hij heeft ons verslag nog niet doorgelezen.

5. Mijn docent geeft ons veel vaker onverwachte toetsen dan die van jullie. 

Zelfstandig werken

Wat? Opdracht 10, 13, 14 (blz. 22 t/m 25)

Hoe? Je mag zachtjes overleggen met je buurman/buurvrouw

Tijd? Je hebt hier tot het einde van de les de tijd voor

Hulp? Vraag eerst je buurman/buurvrouw. Daarna steek je je hand omhoog, dan beantwoord ik je vraag. 

Klaar? Maak opdracht 16. 

Welke zinsdelen van grammatica kennen we tot nu toe?

• PV : ww in de zin dat verandert als je de zin in een andere tijd zet
• WWG : alle werkwoorden in een zin
• OW : wie/wat + gezegde?
• LV : wie/wat + gezegde + ow?
• MV: aan wie/ voor wie + wwg + ow + lv?
• BWB: Geeft aan waarom/wanneer/waar. etc iets gebeurt. 

Wat is het verschil tussen een bijvoeglijke en bijwoordelijke bepaling?

Een bijvoeglijke bepaling maakt deel uit van een zinsdeel, het hoort bij een zelfstandig naamwoord.

Een bijwoordelijke bepaling is een zinsdeel. Je kan het in de zin verplaatsen. 

Uitleg grammatica

Bijvoeglijke bepaling (BVB) - is geen zinsdeel maar een deel van een ander zinsdeel: De bijvoeglijke bepaling noemt een bijzonderheid, kenmerk of een eigenschap van een zelfstandig naamwoord (zn). Kan voor of achter een zn staan. Als de bvb achter het zn staat, begint het met een voorzetsel. (Het zijn meetsal bijvoegelijke naamworden of bezittelijke voornaamwoorden en woordgroepen die beginnen met van) 

De hele zaal was ontroerd door de prachtige uitvoering.

Mijn tante zorgt voor de kat van de buren.

Zelf aan de slag!

Noteer: wwg, ow, lv, mw, bwb en bvb. 

1. De luie kat heeft de hele dag op een rode stoel gezeten. 

2. 

2. De eigenaren van de webwinkel verkopen aan hun klanten graag een extra artikel.

3. Victoria stond tijdens haar spreekbeurt voor het beeldscherm. 

4. Vrienden en familie geven Sybren allerlei handige tips.

5. Gister heb ik voor mijn zus de National Geographic gekocht. 

Klaar? --> Maak opdracht 1 op blz. 19 

Welke zinsdelen van grammatica kennen we tot nu toe?

• PV : ww in de zin dat verandert als je de zin in een andere tijd zet
• WWG : alle werkwoorden in een zin
• OW : wie/wat + gezegde?
• LV : wie/wat + gezegde + ow?
• MV: aan wie/ voor wie + wwg + ow + lv?
• BWB: Geeft aan waarom/wanneer/waar. etc iets gebeurt. 

Samenstellingen en afleidingen

Een samenstelling --> door twee bestaande woorden samen te voegen

( room + ijs --> roomijs, lange + termijn + planning --> langetermijnplanning)

Een afleiding --> maak je door een voor- of achtervoegsel aan een grondwoord toe te voegen. (beleefd + heid --> beleefdheid, her + ontdekken --> herontdekken)

Lesafsluiting

Huiswerk voor donderdag 27-08: opdracht 6, 8 (blz. 34 en 35) + opdracht 1 (blz. 84)

Homoniem en homofoon

Homoniem --> een woord dat meerdere betekenissen heeft.

Bank (meubel om op te zitten) Bank (instelling die geld opslaat)

Homofoon --> twee woorden die hetzelfde klinken, maar anders geschreven worden

Pijl (langwerpig puntig voorwerp) Peil (Maatstaf)

Opdracht homofonen

Op het formulier dat jullie krijgen is het de bedoeling dat je het juiste woord in de zin invult. Je noteert de antwoorden in je schrift. 

Als titel gebruik je: Opdracht homofonen. 

Klaar? Maak opdracht 3 (blz. 34) + opdracht 4 (blz. 35)

Dit wordt het huiswerk namelijk ;) 

Opdracht bespreken

Opdracht homofonen

Schrijf mee