bs 2,2 het verteringsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Wat zijn voedingsmiddelen?

Leg uit dat peulvruchten meehelpen aan een goede werking van de darmen.

Maaltijdshakes bevatten wel alle voedingsstoffen maar geven minder snel een vol gevoel dan een ontbijt, lunch of diner.

Wat is hiervan het nadeel?

het verteringskanaal is een opening van kop tot kont!

leerdoelen

• Je kunt de functie van vertering, verteringssappen en enzymen beschrijven.
   
• Je kunt de delen van een gebit noemen met hun functie. 
• Je kunt de werking en functie van de darmperistaltiek beschrijven.

Voedingsstoffen

thema 2 

bs 2 het verteringsstelsel

Te groot om op te nemen

• Eiwitten
• (de meeste) Koolhydraten
• Vetten

Kan het bloed meteen in:

• Glucose
• Mineralen
• Vitaminen
• Water

Darmen nemen alle voedingsstoffen uit eten op.  Niet alles past door de darmwand.

Vertering

• Verteren = klein maken van voedinsstoffen, zodat ze opgenomen kunnen worden
• Mechanische en Chemische vertering
• Kauwen en verteringssappen

Waarom kauwen?

Verteringssappen moeten het eten goed kunnen verteren

Klein kauwen maakt oppervlak groter

Gebitselementen

Kroon

Wortel

Verteringssappen

• helpen bij het verteren van voedsel
• bevatten meestal enzymen
• enzymen zorgen ervoor dat voedsel sneller verteert wordt. 
• = chemische vertering 

verteringssappen

• speeksel
• maagsap
• gal (bevat géén enzymen)
• alvleessap
• darmsap

vertering

Vaak zijn meerdere enzymen verantwoordelijk voor het verteren van een voedingsstof. 
 

Een ander enzym de vertering verder af.

Darmperistaltiek

0

Afsluiting

• Welke voedingsstoffen hoeven  niet verteerd te worden?
• Welke  voedingsstoffen moeten wel verteerd worden?
• Wat is de definitie van vertering?
• Leg uit hoe darmperistaltiek werkt.

 bs 2.3 De organen voor vertering

De mondholte

In de mond:

- Kauwen maakt voedsel kleiner

- Enzymen uit de speekselklieren verteren zetmeel

- slijm maakt het slikken makkelijker

De tong beweegt het voedsel naar de keelholte

Door te slikken gaat het voedsel naar de slokdarm

Slokdarm

Door te slikken komt voedsel in de slokdarm

Neusholte wordt afgesloten met de huig

Luchtpijp wordt afgesloten met het strotklepje

De slokdarm verplaatst de voedselbrij naar de maag dmv peristaltische bewegingen

De maag

In de maag:

- Maagwandspieren kneden het voedsel

- Maagsapklieren voegen maagsap toe met daarin:

    - Water

    - Zoutzuur: dood bacteriën

    - Enzym: verteert eiwitten

Aan het eind van de maag laat de maagportier steeds een klein deel van het voedsel door naar de twaalfvingerige darm

Alvleesklier

De alvleesklier maakt alvleessap

Alvleessap komt in de twaalfvingerige darm bij het voedsel

Lever/Galblaas

De lever produceert gal. 

Gal wordt opgeslagen in de galblaas.

Gal maakt grote vetdruppels kleiner > emulgeren

Dit is dus niet verteren!

De twaalfvingerige darm

De twaalfvingerige darm is het eerste deel van de dunne darm

Hier wordt toegevoegd:

- Gal uit de galblaas: emulgeert vetten

- Alvleessap uit de alvleesklier: bevat enzymen die 

eiwitten, koolhydraten en vetten verteren

Door de peristaltische beweging wordt de brij naar de rest van de dunne darm vervoerd.

De dunne darm

In de dunne darm:

- Darmsap wordt toegevoegd met enzymen voor de 

vertering van eiwitten en koolhydraten.

- De verteerde voedingsstoffen worden opgenomen in het bloed

Opname van voedingsstoffen gebeurt via de darmwand. Het oppervlakte is heel groot, omdat de darmwand geplooid is, en op de darmplooien staan uitstulpingen: de darmvlokken

Darmplooien

De dunne darm heeft darmplooien in de wand

Daarop staan uitstulpingen: darmvlokken

In darmvlokken liggen bloedvaten, de wand van darmvlokken is erg dun

De dikke darm en de blinde darm

De blindedarm is een doodlopend stuk darm met aan het einde een wormvormig aanhangsel en bevat bacteriën

De dikke darm haalt al het water uit de onverteerde voedselresten

in de dikke darm leven ook bacteriën die een enzym 

produceren wat voedingsvezel kan verteren. 

De endeldarm

De endeldarm is het laatste stuk van de darmen

Hierin worden de onverteerde voedselresten verzameld

Aan het eind van de endeldarm zit een sterke kringspier: de anus

Door de anus te ontspannen wordt de endeldarm 

geleegd