4.1 Van stad tot wereldrijk

• geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Leerdoelen:

* Je kent de mythische en de de historische verklaring van de

   stichting van Rome

* Je weet wanneer en hoe Rome verandert van monarchie naar

   aristocratie

* 

H4 De Romeinen

Van stad tot wereldrijk

4.1.1

-Tarquinius Superbus, de laatste koning

- Twee consuls tijdens de republiek

- Caesar, die zijn naam gaf aan het keizerrijk (zelf geen keizer)

4.1.1

Aeneas was een zoon van Anchises en de godin Venus

4.1.1

De tocht van Aeneas met o.a:

- ontmoeting met Dido van Carthago

- de stad Alba Longa

4.1.1

Oorlog met Carthago (zie paragraaf 4.1)

4.1.1

Romulus en Remus zijn verre afstammelingen van Aeneas.

De ouders van Romulus en Remus waren:

- de Vestaalse maagd (priesters) Rhea Silva

- de god Mars

4.1.1

Romulus en Remus, gezoogd door een wolvin. Zo wisten zij aanvankelijk te overleven, voordat een herder hen meenam en opvoedde. 

4.1.1

Rome wordt een monarchie en Romulus is de eerste koning

4.1.1

De stad Rome groeide snel, maar had alleen mannelijke inwoners. Door deze truc kwamen de Romeinen aan hun vrouwen.

4.1.1

Rome was veroverd door de Etrusken. Die koningen waren niet geliefd en werden verdreven na de verkrachting van Lucretia door de koningszoon Sextus

4.1.1

Een nakomelijk van Brutus zou in 44 v.C. betrokken zijn bij de moord op Caesar door de senatoren

4.1.1

Schema hoeft niet geleerd te worden.

Waarom noemen we Rom een aristocratie en geen democratie?

4.1.1

Waarom kon er zoveel veroverd worden?

1. Rome had een goed georganiseerd en goed bewapend leger
2. soldaten toonden graag moed
3. het was een eer om voor Rome te sterven
4. bij overwinning kregen de soldaten een deel van de buit
5. Generaals konden machtig en rijk worden als ze oorlogen wonnen

4.1.2

4.1.2

4.1.3

Twee opkomende rijken botsen met elkaar. Rome wint uiteindelijk, maar het was kantje boord...

4.1.3

De derde grote veldslag op rij die Hannibal won van de Romeinen.

4.1.3

Uiteindelijk werd Hannibal in Carthago verslagen door verslagen door Scpio Africanus

Welke kaart is de kaart van het Romeinse rijk?

4.1.4

Zet de gebieden en bijbehorende kaarten op de juiste plaats 

4.1.4

700 v.C.

264 v.C.

218 v.C.

44 v.C.

Kaart

Kaart

Kaart

Kaart

Rome

Italië

Spanje & Griekenland

Afrika & Frankrijk

Romeinse veroveringen

Met hun sterke leger kon Rome andere stadstaten onderwerpen

De bewoners mochten dit gebied vaak zelf blijven besturen

Ze moesten dan wel belasting betalen en soldaten leveren

Hiermee konden de Romeinen hun leger nog sterker maken

In de macht krijgen, veroveren

4.1.4

Romeinse provincies

Door de veroveringen werd Rome enorm groot

Om het beter te besturen werd het opgedeeld in provincies

In elke provincie was een gouverneur de baas met 4 taken:

Bevolking belasting laten betalen

1

Hij was de rechter (rechtspraak)

2

Bevel voeren over het leger in de provincie

3

Samen met abtenaren zorgen voor orde en veiligheid

4

4.1.4

4.1.5

4.1.5

4.1.5

Octavianus neemt wraak

44 v. Chr.

• De geadopteerde zoon van Julius Caesar, Octavianus, neemt wraak
• Hij schakelt de daders en andere tegenstanders één voor één uit.
• Ook zijn vroegere medestander, Marcus Antonius, en diens geliefde: Cleopatra

4.1.6

In 31 v.Chr. versloeg Octavianus (Augustus) Marcus Antonius in de zeeslag bij Actium, waarmee hij wereldheerser werd

Imperator Caesar Augustus

27 v. Chr. - 14 n. Chr.

• Uiteindelijk is er niemand machtiger dan hij. De rust in het rijk is terug.
• De senaat bedankt hem hiervoor en geeft de titel Augustus ('de verhevene') te geven. 
• Augustus wordt de eerste keizer (princeps) van het Romeinse Rijk.

4.1.6

4.1.6

De Limes in Nederland

In Nederland is de grens van het Romeinse Rijk de rivier Rijn. Langs deze rivier bouwen de Romeinen forten en wachttorens.

Vanaf de grens kunnen ze de stammen in het noorden van het Rijk in de gaten houden, maar óók handel met ze drijven.

Het Forum Romanum (Romeins marktplein) was het politieke, juridische, religieuze en commerciële centrum van Rome. 

Het Colosseum heet eigenlijk Amphitheatrum Flavium. Het was het grootste amfitheater van het Romeinse Rijk.

Het Circus Maximus was een groot stadion in Rome. Het circus werd voornamelijk gebruikt voor de populaire wagenrennen.

Dit schaalmodel werd vanaf 1933 gemaakt door de archeoloog en architect Italo Gismondi, in opdracht van de Italiaanse dictator Mussolini. Het laat Rome zien zoals het was rond 300 n. Chr.

Gismondi deed er in totaal 37 jaar over om het schaalmodel af te maken.

Om voldoende drinkwater in Rome te hebben, gebruikten de Romeinen aquaducten om water uit de bergen vervoeren (naar grote waterbassins). Dit is het Aqua Claudia.

Het Pantheon was gebouwd als tempel. Tegenwoordig is het één van de meest bezochte toeristische attracties in Rome. Een bijzonder kenmerk van het gebouw is de koepel met een gat (oculus, oog) erin.

4.1.6

Pax Romana

27 v. Chr.

• Met keizer Augustus begint een periode van rust en vrede die ongeveer 200 jaar duurt: de Pax Romana (vrede van Rome)
• Het rijk breidt zich nog steeds verder uit, maar voorlopig is er tussen de machtigste politieke groepen een soort vrede...  

4.1.7

Eén goede keizer...

...wil niet zeggen dat zijn opvolgers dat ook altijd waren...

4.1.7

Op zijn sterfbed sprak hj de woorden: ‘Als ik mijn rol goed heb gespeeld, applaudisseer dan.'

beoogd opvolger Augustus, plotselinge dood op 20-jarige leeftijd.

Zoon van Octavia

Vriend en leeftijdsgenoot Augustus. Beoogd opvolger na dood Marcellus. Stierf plotseling. Wel drie zonen als mogelijke opvolgers.

Zonen stierven relatief jong (geruchten over Livia).

De derde was verbannen naar een onbewoond eiland en daar later vermoord

Zij trouwde met Germanicus en werd moeder van Caligula 

Vrolijke en populaire figuur. Streed tegen de Germanen. Ongelukkige dood.

Livia was van hem in verwachting toen ze gedwongen moest scheiden van haar eerste echtgenoot

Sombere man, werd uiteindelijk de nietvoorziene opvolger van Augustus.

Gdwongen scheiding en verplicht huwelijk met Julia maakte hem nog somberder.

Zeer geliefd bij volk en soldaten. Stierf plotseling (geruchten)

Vermoord door Sejanus.

Verbitterd over de dood van Germanicus, wed zi opgestookt door Sejanus tot oproer. Met twee zonen verbannen waar zij de hongerdood stierven.

Jongste zoon Caligula werd niet verbannen, maar als werd gunsteling van Tiberius die inmiddels op Capri woonde

Samen met zijn moeder en tweelingbroer verbannen

Zag zichzelf als een god en wilde trouwen met zijn zus Julia Drusilla. Werd uiteindelijk door zijn eigen lijfwacht vermoord

Tiberius was geadopteerd door Augustus en was tussen 14 en 37.  Hoewel hij als goede keizer begint, gaat het als snel bergafwaarts...

...en wordt hij vermoord(?) in opdracht van zijn achterneef Caligula, die vervolgens één van de wreedste en slechtste keizers ooit wordt.

4.1.7

Na 4 jaar ellende wordt Caligula vermoord en opgevolgd door zijn oom Claudius. Een goede keizer, en dat had eigenlijk niemand verwacht...

...de (4e) vrouw van Claudius wil dat haar zoon Nero keizer wordt en laat haar man vergiftigen. Nero wordt één van de beruchtste keizers...

4.1.7