3.5 Het immuunsysteem

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

De bacterie Vibrio cholerae veroorzaakt de ziekte cholera. De bacterie Mycobacterium tuberculosis veroorzaakt tuberculose. Hebben deze bacteriën dezelfde antigenen of verschillende?

1. Dezelfde
2. Verschillende

Planning

Herhaling basisstof 4 uitscheiding

Uitleg basisstof 5 (deel 1)

Antistof zoekt antigeen spel

Opdrachten maken: 1, 2 en 6

Loopt de nierslagader naar de nier toe of van de nier af?

1. Naar de nier toe
2. Van de nier af
3. Van de linkernier naar de rechternier

Wat doen de nieren?

1. Afvalstoffen uit het bloed halen
2. Zuurstof aan het bloed toevoegen
3. Voedingstoffen aan het bloed toevoegen
4. Koolstofdioxide verwijderen

Is nummer 4 de linker nier
of de rechter nier?

1. Links
2. Rechts

De buitenste laag van de nier wordt ........... van de nier genoemd

1. het niermerg
2. de nierschors
3. het nierkapsel
4. het niervlies

De functie van de nieren is uitscheiding. Wat scheiden de nieren uit?

1. alleen overtollig water
2. overtollig water, glycogeen, afvalstoffen en zouten
3. schadelijke stoffen
4. overtollig water en zouten, afvalstoffen en schadelijke stoffen

H3 De bloedsomloop

3.5 Het immuunsysteem 

0

Doelstellingen

3.5.8 Je kunt beschrijven hoe witte bloedcellen bescherming bieden tegen infecties.

Lichaamsvreemde stoffen

Stoffen die niet in je lichaam thuishoren, noem je lichaamsvreemde stoffen. Van lichaamsvreemde stoffen kun je ziek worden.

Drie manieren om ziekteverwekkers buiten te houden: 

je huid, je slijmvliezen en het zoutzuur in je maag.

Bacteriën, virussen en schimmels

Sommige bacteriën en schimmels zijn goed, maar soms zijn ze slecht (>ziekteverwekkers) en veroorzaken ze een infectie 

E. coli  (bacterie)        Coronavirus      Griepvirus    Candida schimmel

Antigenen

Het immuunsysteem herkent virussen en andere ziekteverwekkers aan antigenen. 

Een antigeen is een eiwit op de buitenkant van een cel of van een virus. 

Lichaamsvreemde antigenen activeren het immuunsysteem.

Antistoffen

Bepaalde witte bloedcellen maken 

ziekteverwekkers onschadelijk door ze in te sluiten. 

Een ander type witte bloedcel reageert op ziekteverwekkers door antistoffen te maken. 

Antistoffen zijn eiwitten die een ziekteverwekker onschadelijk maken.

Infectie bestrijden

Stap 1: Opeten                                           
  
               

Infectie bestrijden

 Stap 2: antistoffen maken.
  
               

witte bloedcel

Antigenen en antistoffen

Cellen kunnen herkend worden door antigenen. 

Wanneer je witte bloedcellen de lichaamsvreemde

stoffen gaat eten, leert het de antigenen kennen. 

Zo maken ze voor dat antigen een antistof.

Een antistof is specifiek voor één antigen > sleutel en slot

Antistof zoekt antigeen spel

Het lokaal is een lichaam en dat lichaam is ziek. Er zijn straks 12 ziekteverwekkers aanwezig met een antigeen. Deze zitten op een vaste plek en kunnen niet bewegen. De 12 witte bloedcellen met antistoffen moeten op zoek naar de juiste ziekteverwekker en deze onschadelijk maken. Als de witte bloedcel de ziekteverwekker gevonden heeft, ga dan beide op de grond zitten.

Aan de slag

Thema 3 Basisstof 5 opdracht 1, 2 en 6

Mindmaps basisstof 1, 2, 3 en 4.

Leren bloedvaten! Vrijdag diagnostische toets die op magister komt. 

Planning

Huiswerk quiz

Uitleg basisstof 5 deel 2

Huiswerk maken (min. 5 minuten in stilte)

Spelletje?

De ........ bloedcellen herkennen ziekteverwekkers aan hun ........

1. Rode/antigenen
2. Rode/antistoffen
3. Witte/antigenen
4. Witte/antistoffen

Welke letter geeft de ziekteverwekker aan?

1. P
2. R
3. Q

Welke letter geeft het antigeen aan?

1. P
2. R
3. Q

Welke letter geeft de antistof aan?

1. P
2. R
3. Q

Een bacterie deelt zich enkele malen. Hebben de nieuwe bacteriën dezelfde antigenen of verschillende?

1. Dezelfde
2. Verschillende

Je eigen lichaam

Ook onze cellen hebben antigenen in het celmembraan, zo herkent je lichaam welke cellen van jou zijn en welke cellen lichaamsvreemd zijn.

Dit kan helaas ook fout gaan. 

Hoe heet een ziekte waar je lichaam je eigen cellen kapot maakt?

1. Kanker
2. Allergie
3. Autoimmuunziekte
4. Eigenlichaamstoornis

Allergie

Ook een allergie is een foutje in je immuunsysteem. Je immuunsysteem reageert dan heftig op bepaalde stoffen die eigenlijk niet gevaarlijk zijn (allergische reactie).

                                                                                                                       Anafylactische shock

Welke allergieën kennen jullie?

Natuurlijke Immuniteit

Vaak word je maar één keer ziek van een ziekteverwekker. Je witte bloedcellen kunnen onthouden welke 

antistoffen ze moeten maken, je wordt

zo immuun (kunt niet meer ziek worden).

Maar waarom heb je toch steeds een verkoudheid of een griepje?

Sommige virussen veranderen bijna nooit, sommige virussen veranderen helaas heel snel. 

Vaccinaties  - kunstmatige immuniteit

Een injectie dat bestaat het uit delen van een virus of bacterie of een verzwakte versie. Je lichaam wordt er niet of nauwelijks ziek door, maar je witte bloedcellen leren ze zo wel herkennen en onthouden!

Vaccinatiegraad

De vaccinatiegraad geeft aan welk deel van de bevolking is ingeënt. 

Bij sommige virussen is een hoog percentage nodig om ervoor te zorgen dat de ziekte zich niet meer verspreid, bijvoorbeeld de mazelen (95%). 

Zelfstandig werken

- Maak bs 3.5 opdrachten 3, 4, 7, 8, 9 en 10

- Mindmaps