24 mei 2Ta : Grammatica Spelling voor toets

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

di 24 mei

• Je telefoon in de kast
  
• Ga rustig zitten op je vaste plek  
• Pak alvast je boek en je schrift                          

min. 0-2

Welkom bij deur

Telefoons

Deur dicht

 Wat gaan we doen?

• Spelling: tussenletter huiswerk nakijken
• DVT stof herhalen en oefenen

• Lezen / Lijsterboek

• Afsluiting
  

min. 2-3

Spelling 

Tussenletter  H. 4. (p. 124-125) 

min. 15

Tussenletter

H. 4. (p. 124-125) 

tussen-s:

• als je een s hoort(passagierslijst)
• dubbele s als je s hoort bij vervanging (passagiersschip, passagierslijst)

tussen-n:

• zelfstandig nw met meervoud op -en (berenkuil, vriendendienst)

min. 38-49

Tussenletter

H. 4. (p. 124-125) 

Geen tussen-n:

• geen meervoud 
• er is maar één van 
• meervoud op -s 
• geen zelfstandig naamwoord 
• versterkt een bijvoeglijk naamwoord: boordevol
• oorspronkelijke letterlijke betekenis niet herkenbaar 

min. 38-49

Tussenletter

H. 4. (p. 125) opdracht 5

1. apenkool – onjuist: apekool (niet letterlijk herkenbaar) 
2. duimenlot – onjuist: duimelot (niet letterlijk herkenbaar) 
3. ellenboog – onjuist: elleboog (niet letterlijk herkenbaar) 
4. flierefluiter – juist: niet letterlijk herkenbaar
5. gemeentegrens – juist: meervoud op -n en op -s, dus geen tussen-en: gemeentegrens 
6. huizehoog – onjuist: uitzondering! Het is een versterking, maar het linkerdeel geeft een ‘maat’ aan (vergelijk: mijlenver, urenlang): huizenhoog 

7 ladenkast – onjuist; lade heeft zowel een meervoud op -n als een meervoud op -s, dus geen tussen-en: ladekast 

8 ledemaat – juist; niet (meer) als samenstelling herkenbaar 

9 madelief – juist; niet (meer) als samenstelling herkenbaar 

10 reuzesprong – onjuist: reus heeft alleen een meervoud op –en: reuzensprong; maar reuzeleuk 

11 ruggenspraak – onjuist; niet (meer) als samenstelling herkenbaar: ruggespraak 

12 schattenbout – onjuist; niet (meer) als samenstelling herkenbaar: schattebout 

min. 38-49

Tussenletter

H. 4. (p. 125) opdracht 5

• 7. ladenkast – onjuist; lade heeft meervoud op -n op -s, dus geen tussen-n: ladekast 
• 8. ledemaat – juist (niet letterlijk herkenbaar) 
  
• 9. madelief – juist (niet letterlijk herkenbaar) 
• 10. reuzesprong – onjuist: meervoud op –en: reuzensprong 
• 11. ruggenspraak – onjuist (niet letterlijk herkenbaar) ruggespraak 
• 12 schattenbout – onjuist (niet letterlijk herkenbaar) schattebout 
  

min. 38-49

DVT oefenen

min. 15

DVT

Stof voor de DVT toets:

• De brug (p. 247-249) nw gez en bwb
• Grammatica H. 1 (p.28-29) wg en lv bij wederkerende werkwoorden
• Grammatica H. 4 (p.118-119) Samengestelde zinnen
• Spelling H.1 (p. 34-35) Leestekens
• Spelling H. 3 (p.94-95) Koppelteken, weglatingsstreepje
• Spelling H. 4. (p.124-125) Tussenletters

min. 38-49

DVT stof

Gezegde

Werkwoordelijk gezegde

• wat iemand doet
• alle werkwoorden

Naamwoordelijk gezegde

• wat iemand is of wordt

Koppelwerkwoorden

• zijn, worden
• blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen

min. 38-49

DVT stof

Bijwoordelijke bepaling 

• Hoe? Hoelang? Hoever? 
• Waar? Waardoor? Waarheen? Waarom? Waarover? Waarvandaan? 
• Wanneer?

min. 38-49

DVT stof

verplicht wederkerende werkwoorden:

wederkerend voornaamwoord (bijv. zich vergissen)

me, je, zich, ons = deel van werkwoordelijk gezegde

toevallig wederkerende werkwoorden:

niet altijd een wederkerend voornaamwoord

(bijv. zich melden)

me, je, zich, ons = lijdend voorwerp

min. 38-49

Zinsontleding oefenen

In je schrift, 5 minuten

Benoem ow, pv, wg/ng, lv, mv, bwb

• De overgebleven potten geven we aan het eind van de maand aan de voedselbank.
• Niemand schijnt vooralsnog de winnaar te zijn.
• Pieter sloeg zich keihard met een hamer.
• Henk bedacht zich toen geen moment.
  

min. 38-49

Zinsontleding oefenen

Antwoorden

• De overgebleven potten (lv) | geven (pv) | we (ow) | aan het eind van de maand (bwb) | aan de voedselbank (mv).
• Niemand (ow) | schijnt (pv/ng) | vooralsnog (bwb) | de winnaar(ng) | te zijn (ng).
• Pieter (ow) | sloeg (pv/wg) | zich (lv) | keihard (bwb)| met een hamer (bwb).
• Henk (ow) | bedacht (pv/wg) | zich (wg) | toen (bwb) | geen moment (bwb).
  

min. 38-49

Hoofd-/bijzin

Hoofdzin

• Onderwerp en persoonsvorm naast elkaar; er passen (bijna nooit) andere zinsdelen tussen.
• De persoonsvorm staat voor in de zin: op de eerste of tweede plaats.
• / ow / pv / zinsdeel / zinsdeel /
• Cheryll heeft besloten dat / ... bijzin /

min. 38-49

Hoofd-/bijzin

Bijzin

• Tussen onderwerp en persoonsvorm kunnen andere zinsdelen staan.
• De persoonsvorm staat vaak achter in de bijzin.
• / ow / zinsdeel / zinsdeel / pv / 
• Hoofdzin ... / dat zij contant geld meeneemt /
• Tip: Het is een bijzin: als "niet" tussen pv-ow kan
  

min. 38-49

Hoofd-/bijzin

Nevenschikkende voegwoorden:

• dus, en, maar, of, want.
• verbinden twee hoofdzinnen, of twee bijzinnen

Onderschikkende voegwoorden:

• aangezien, als, dat, doordat, hoewel, mits, nadat, of, ofschoon, omdat, opdat, terwijl, toen, voordat, zodat, zodra 
• verbinden hoofdzin en bijzin

min. 38-49

Hoofd-/bijzin oefenen

In je schrift, 5 minuten

1. Ik ga naar de stad en ik koop een nieuwe tas.

2. Of de mooiste tas afgeprijsd is, moet ik nog gaan onderzoeken.

3. Ik heb al online gezocht naar een tas, maar ik heb geen tas gevonden.

4. Ik heb een nieuwe tas nodig, omdat mijn oude kapot is gegaan.

5. Vandaag ga ik een nieuwe tas kopen, omdat de tas in de aanbieding is.

min. 38-49

Hoofd-/bijzin oefenen

Antwoorden

• 1. Ik ga naar de stad en ik koop een nieuwe tas.
• hoofdzin+hoofdzin
• 2. Of de mooiste tas [niet] afgeprijsd is, moet ik nog gaan onderzoeken.
• bijzin+hoofdzin
• 3. Ik heb al online gezocht naar een tas, maar ik heb geen tas gevonden.
• hoofdzin+hoofdzin
• 4. Ik heb een nieuwe tas nodig, omdat mijn oude [niet] kapot is gegaan.
• hoofdzin+bijzin
• 5. Vandaag ga ik een nieuwe tas kopen, omdat de tas [niet] in de aanbieding is.
• hoofdzin+bijzin

min. 38-49

Leestekens

Na een zelfstandige, mededelende zin: een punt.

Twee zinnen samenvoegen: komma:

• tussen twee persoonsvormen
• voor: maar - doordat - nadat - omdat - terwijl -want - voordat - zodat - zodra
• als je de delen van zin niet los kunt uitspreken

min. 38-49

Leestekens

Leestekens

Puntkomma:

• als twee zelfstandige zinnen sterk samenhangen

 Dubbele punt:

• als tweede zin toelichting is bij de eerste zin:
• TIP: Je kan " : " vervangen door " , want"

min. 38-49

Leestekens oefenen

In je schrift, 5 minuten

1. Wat zij gepresteerd heeft is heel opmerkelijk.
2. Zij vertelde het aan iedereen hoewel de brief vertrouwelijk was.
3. We hebben een mooie zomer gehad vooral augustus was heerlijk zonnig
4. We hebben een mooie zomer gehad waarbij vooral augustus eruit sprong
5. We hebben een mooie zomer gehad er was veel zon en de temperaturen waren aangenaam

min. 38-49

Leestekens oefenen

Antwoorden

1. Wat zij gepresteerd heeft, is heel opmerkelijk.
2. Zij vertelde het aan iedereen, hoewel de brief vertrouwelijk was.
3. We hebben een mooie zomer gehad; vooral augustus was heerlijk zonnig.
4. We hebben een mooie zomer gehad, waarbij vooral augustus eruit sprong.
5. We hebben een mooie zomer gehad: [want] er was veel zon en de temperaturen waren aangenaam.

min. 38-49

Leestekens

Koppelteken

• in samenkoppelingen, die anders onoverzichtelijk worden
• in samenstellingen, tussen klinkers die je ook samen kunt uitspreken
• in samenstellingen van twee gelijkwaardige woorden
• bij letters, cijfers, andere tekens, afkortingen en St of Sint
• bij aardrijkskundige namen (of afgeleid zijn)
• in woorden met voorvoegsels adjunct-, aspirant-, bijna-, ex-, interim-, kandidaat-, leerling-, niet-, non-, oud-
• voor een hoofdletter bij de voorvoegsels anti-, oer-, on- en pro-

min. 38-49

Leestekens

weglatingsstreepje

• Als je een deel van een woord weglaat: 
• Voorbeeld: voor- en tegenspoed (voorspoed en tegenspoed), 
• basis- en voortgezet onderwijs (basisonderwijs en voortgezet onderwijs).
• LET OP: geen weglatingsstreepje als je heel woord weglaat!
  (voortgezet en basisonderwijs)

min. 38-49

Leestekens oefenen

In je schrift, 5 minuten

1. cd + speler
2. adjunct + directeur
3. ex + vrouw
4. zondagen en feestdagen
5. boeken en tijdschriftenzaken
6. Noord + Brabant
7. fietspaden en wandelpaden
8. radio + uitzending
9. oud + ministers
10. MBO + school

min. 38-49

Leestekens oefenen

Antwoorden

1. cd-speler
2. adjunct-directeur
3. ex-vrouw
4. zon- en feestdagen
5. boeken- en tijdschriftenzaken
6. Noord-Brabant
7. fiets- en wandelpaden
8. radio-uitzending
9. oud-ministers
10. MBO-school

min. 38-49

Samenstellingen

tussen-s:

• als je een s hoort
• dubbele s als je s hoort bij vervanging 

tussen-n:

• zelfstandig nw met meervoud op -en

min. 38-49

Samenstellingen

Geen tussen-n:

• geen meervoud 
• er is maar één van 
• meervoud op -s 
• geen zelfstandig naamwoord 
• versterkt een bijvoeglijk naamwoord: boordevol
• oorspronkelijke letterlijke betekenis niet herkenbaar 

min. 38-49

Samenstellingen oefenen

In je schrift, 5 minuten

1. (getuige+verhoor)
2. (groente+boer)
3. (seconde+tik)
4. (vis+graat)
5. (groente+winkel)
6. (biet+sap)
7. (vis+soep)
8. (ster+kijker)

min. 38-49

Samenstellingen oefenen

Antwoorden

1. getuigenverhoor
2. groenteboer
3. secondetik
4. visgraat
5. groentewinkel
6. bietensap
7. vissoep
8. sterrenkijker

min. 38-49

Lezen

Lijsterboek (15 min.)

min. 49-54

Maandag DVT-toets

Stof voor de DVT toets: zie SOM

Neem je Lijsterboek mee

min. 54-55

Huiswerk in SOM
Hoe vonden jullie het zelf (beurt geven aan onrustige leerling).

Afsluiting

• Pak je spullen in
• Ruim je tafel op
• Wacht op je stoel tot de bel gaat
• Na de bel mag je je telefoon pakken
• Fijne dag!

Min. 60