§3.3 Veranderen van fase

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

§ 3.3 Veranderen van fase

hoeveel graden is het op de thermometer?

1. 0 graden
2. 2 graden
3. -2 graden
4. -7 graden

Onderdelen van een thermometer

In welk onderdeel van de Thermometer zit de vloeistof?

1. Reservoir
2. Schaalverdeling
3. Display
4. Stijgbuis

De eerste 3 minuten

Fase-overgangen

Smelten

Van vaste stof naar vloeistof

Denk aan: ijskappen die smelten of een metaal dat omgesmolten wordt

Stollen

Van vloeistof naar vaste stof

Denk aan: lava dat hard wordt of of ijs dat bevriest

Verdampen

Van vloeistof naar gas

Denk aan: water koken of zweet dat zich door de lucht verspreid

Condenseren

Van gas naar vloeistof

Denk aan: condens op glas of en ijskoud flesje dat opwarmt

Rijpen

Van gas naar vaste stof

Denk aan: rijp op takken of ijsbloemen op glas

Vervluchtigen

Van vaste stof naar gas

Denk aan: droogijs/koolszuursneeuw

Het molecuulmodel

• Elke stof bestaat uit moleculen
  
• Elke stof zijn eigen soort moleculen
• Moleculen bewegen altijd
• Hoe hoger de temperatuur hoe sneller moleculen bewegen
• Moleculen trekken elkaar aan 
• Er zit niets tussen de moleculen

Vaste stoffen

• de moleculen van een vaste stof bewegen wel maar blijven op dezelfde plaats, vaste stoffen hebben een eigen vorm
• Hebben een eigen volume
• kunnen moeilijk samengedrukt of vervormd worden
• onderlinge aantrekkingskracht tussen moleculen is groot

Vloeistoffen

• Moleculen trekken elkaar nog wel aan maar door de hogere snelheid ontsnappen ze wel aan de aantrekkingskracht van een bepaald deeltje maar worden dan weer gevangen/vastgehouden door een ander deeltje.
  
• Ze kunnen op een andere plek in de stof terecht komen
  
• Heeft een eigen volume
• Heeft geen eigen vorm

Gassen

• Moleculen bewegen zo snel dat ze niet meer aan elkaar vast blijven zitten
• Ze mengen zich met andere (gas)moleculen
• Hebben geen eigen vorm
• Hebben geen eigen volume

Faseovergang

Bij een faseovergang veranderen de moleculen niet. 

Alleen de aantrekkingskrachten tussen de moleculen veranderen.

Welke faseovergang zie je in het plaatje?

1. Verdampen
2. Condenseren
3. Sublimeren
4. Koken

De was droogt ook als het vriest.
Welke faseovergang heeft er plaatsgevonden?

1. stollen
2. verdampen
3. smelten
4. vervluchtigen

Door welke faseovergang is dit ijs ontstaan?

1. rijpen
2. bevriezen
3. smelten
4. condenseren

Hoe komt het dat een stof verschillende fasen heeft ?

1. doordat moleculen veranderen
2. door de temperatuur
3. doordat moleculen met verschillende snelheden bewegen
4. door de luchtdruk

Leerdoelen

3.3.1 Je kunt de zes fase-overgangen van stoffen benoemen.

3.3.2 Je kunt beschrijven hoe de fase-overgangen van water een belangrijke rol spelen bij allerlei weersverschijnselen.

3.3.3 Je kunt met het deeltjesmodel verklaren hoe het komt dat de temperatuur een belangrijke rol speelt bij smelten en verdampen.

3.3.4 Je kunt uitleggen hoe het komt dat water krimpt bij afkoelen tot 4 °C en vervolgens weer uitzet bij verder afkoelen tussen 4 °C tot 0 °C. (EXTRA)

Zelfstandig werken 

Maken van de ABC opdrachten van paragraaf 3. 

Ben je klaar?

Kijk in je studiewijzer welke opdrachten je nog meer kunt doen.