7.3

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

7.3

Welkom

3 HAVO ||  2024-2025

Hoofdstuk 7

Overheid

Programma

• Lesdoelen
• Theorie opgave 7.3
• Huiswerk
• Aan de slag
• Evaluatie

Sociale zekerheid

Wat is het gevaar van ons sociale zekerheid systeem?

Gevaren voor de sociale zekerheid

Probleem:
- Sociale zekerheid dreigt onbetaalbaar te worden.
- Actieven kunnen niet genoeg geld aan premies opbrengen voor de uitkeringen van de inactieven. 

 Oorzaak:
- Snelle vergrijzing
- Hoge werkloosheid
- Lage arbeidsdeelname bij vrouwen 

 Mogelijke oplossingen:
- AOW leeftijd omhoog
- Premies omhoog, uitkeringen omlaag
- Meer actieven en minder inactieven

Begrotingstekort

Als de overheid meer uitgaven dan inkomsten verwacht, heeft ze een begrotingstekort.

Tegenovergestelde is een 

begrotingsoverschot. 

Wat zijn de gevolgen van een begrotingstekort en hoe kan de overheid dat oplossen?

Gevolg en oplossing begrotingstekort

Het gevolg van een begrotingstekort is dat er te weinig geld is om alle uitgaven te betalen. Er is dus een probleem.

Oplossingen om het begrotingstekort weg te werken zijn:

1. Bezuinigen(minder geld uitgeven).
2. De inkomsten te laten stijgen (hogere belastingen)
3. Geld lenen (nadeel: geld lenen betekent rente betalen, de uitgaven stijgen dus)

EMU- eurozone

EMU staat voor Economische en Monetaire Unie. De EMU is bijna het zelfde als de EU. Het verschil is dat alle EU landen met de zelfde munt eenheid (de euro) bij de EMU horen. Dus alle landen die bij de EMU horen betalen met de euro. De EMU kan je ook wel de eurozone noemen.

 EU                                              EMU

Stabiliteits- en groeipact

stabiliteits -en groeipact

Aan de slag!

Maken paragraaf 7.3 -> opdracht 21 tot en met 27

Welkom

3 HAVO ||  2024-2025

Hoofdstuk 7

Overheid

Programma

• Lesdoelen
• Theorie opgave 7.3
• Huiswerk
• Aan de slag
• Evaluatie

Begrotingstekort

Als de overheid meer uitgaven dan inkomsten verwacht, heeft ze een begrotingstekort.

Tegenovergestelde is een 

begrotingsoverschot. 

Hoe kan de overheid een begrotingstekort oplossen?

Wat zijn de gevolgen van een begrotingstekort en hoe kan de overheid dat oplossen?

Gevolg en oplossing begrotingstekort

Het gevolg van een begrotingstekort is dat er te weinig geld is om alle uitgaven te betalen. Er is dus een probleem.

Oplossingen om het begrotingstekort weg te werken zijn:

1. Bezuinigen(minder geld uitgeven).
2. De inkomsten te laten stijgen (hogere belastingen)
3. Geld lenen (nadeel: geld lenen betekent rente betalen, de uitgaven stijgen dus)

Stabiliteits- en groeipact

Waarom moet een land dat lid is van de EMU zich aan bepaalde financiële spelregels houden?

Indexcijfers

Indexcijfers zijn getallen die de verandering aangeven ten opzichten van een bepaalde periode.

Het jaar waarmee ik wil vergelijken is altijd 100! Dit noemen we het basisjaar.

Het lijkt heel er procent rekenen, maar procenten mag niet gebruiken!

Indexcijfers

Indexcijfers kunnen veel informatie geven over een bepaalde periode. Het is dan ook bedacht om het makkelijk af te kunnen lezen. 

Het lijkt dan ook wel op het berekenen van een procentuele verandering

Indexcijfers

Indexcijfer = verhoudingsgetal, is geen percentage.

Indexcijfers

Samen invullen!

In het 2019 (basisjaar) is een spijkerboek €34
In 2020 is een spijkerbroek €40
Bereken het indexcijfer van 2020

Patatprijs
2016 - 3,10 - indexcijfer 100
2018 - ? - indexcijfer 95
Reken de vraagtekens uit

Aan de slag!

Maken paragraaf 7.3 -> afmaken