3M 6-11-23 Taalverzorging Spelling H5

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Welkom

Welkom 3M!

Neem plaats volgens de plattegrond 

Op tafel:

- boek

- schrift

- pen

- laptop

Wat we gaan doen..

• Taalverzorging spelling H5: verkleinwoorden en tussenletters (geen afkortingen!)
  
• test verkleinwoorden LessonUp
• uitleg tussenletters + test
  
• maken blz. 144 opdracht 1 -4

H5 verkleinwoorden

Verkleinwoorden maak je door achter een zelfstandig naamwoord - je, kje, pje, tje of - etje te zetten.

Controleer altijd of de uitspraak klopt! Soms moet je een klinker toevoegen voor de uitspraak.

Test

10 vragen in LessonUp

Wat is het verkleinwoord van
stoel?

1. stoeletje
2. stoeltje
3. stoeltjes

Wat is het verkleinwoord van album?

1. albums
2. albummetje
3. albumpje
4. album'pje

Wat is het verkleinwoord van kassabon?

1. kassabonnetje
2. kassabonkje
3. kassabontje

Wat is het verkleinwoord van
tosti?

1. tostitje
2. tosti'tje
3. tostietje

Wat is het verkleinwoord van:
lolly?

1. lollytje
2. lolly'tje
3. lolly-tje

Wat is het verkleinwoord van baby?

1. baby'tje
2. babytje
3. babietje

Wat is het verkleinwoord van
aardbeving?

1. aardbevingtje
2. aardbeving'tje
3. aarbevingetje
4. aardbevinkje

Wat is het verkleinwoord van:
cola?

1. colaatje
2. cola'tje
3. cola-tje

Wat is het verkleinwoord van:
koning?

1. koningkje
2. koninkje
3. koningetje

Wat is het verkleinwoord van paraplu?

1. paraplu'tje
2. paraplutje
3. paraplu's
4. parapluutje

Meervoud

cafés

auto's

taxi's

baby's

displays

cowboy

bureaus

Verkleinwoorden

cafeetje

autootje

taxietje

baby'tje

displaytje

cowboytje

bureautje

Taalverzorging 'Tussenletters'

•  H5: uitleg tussenletters-> maak aantekeningen
•  test LessonUp
• maken werkboek blz. 143 opdracht 1-4

Tussenletters 

in 

samenstellingen

Tussenletters -en

Als het eerste woord alleen een meervoud heeft op -en, gebruik je -en- als tussenletters. Voorbeeld:

 

Bananendoos

Schoenenwinkel

Kippensoep

Tussenletters -s

Je schrijft een tussenletter -s, als je deze hoort in de uitspraak van het woord.

Bijvoorbeeld:

Bakkersroom

Streepjescode

Verlovingsring

Tussenletters 

-e-

1. Als het eerste woord een versterkende betekenis heeft, gebruik je ook -e- als tussenletters.

apetrots, reuzesterk, beregoed

2. Als het eerste woord géén zelfstandig naamwoord is, gebruik je ook -e- als tussenletters:

lachebek, want lach is hier een vorm van het werkwoord lachen. 

3. Als het eerste woord twee meervoudsvormen heeft . Voorbeeld: gemeentehuis, groentesoep

4. Als er van het eerste woord maar een van is. Voorbeeld: zonneschijn, maneschijn

Tussenletters in samenstellingen

Krant + kop

1. geen tussen-n krantekop
2. wel een tussen-n krantenkop

Tussenletters in samenstellingen

kat + kop
betekenis: klier

1. wel een tussen-n kattenkop
2. geen tussen-n kattekop

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
hoogtemeter

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
zonnebril

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
dieptepunt

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Welke samenstelling met tussenletters is hier goed gespeld?

1. secondenwijzer
2. huilebalk
3. aperots
4. stationchef

maken Taalverzorging spelling

•  H5: tussenletters
  
• blz. 144 opdracht 1-4

Antwoorden opdrachten H5

Opdracht 1

1 Groene stroom wordt opgewekt door onder andere windturbines.

2 In de stiltecoupé ergerde Joy zich groen en geel aan een bellende meneer.

3 In de wintermaanden strooit Omid broodkorsten voor de vogels.

4 Isa bouwt een bijenhotel: een broedplek voor bijen, die met uitsterven worden bedreigd.

5 In veel grote steden zijn oude dieselauto’s in het stadscentrum verboden.

6 Van alle Waddeneilanden is Texel het grootst en het heeft het hoogste inwoneraantal.

Opdracht 2

1 Het eerste deel heeft geen meervoud op -en.

2 Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord.

3 Het eerste deel heeft een meervoud op -en en -s.

4 Het eerste deel heeft een versterkende betekenis.

5 Het eerste deel heeft een meervoud op -en en -s.

6 Het eerste deel is iets waarvan er maar één is.

1 paardensport

2 zonnepaneel

3 machinekamer

4 jongeman

5 sterrenhemel

6 personenbus

Opdracht 4

1 openingsshow

2 betonsteen

3 bakkerszaak

4 verkeerscentrale

5 eetkamerstoel

6 geluidssignaal

Antwoorden opdrachten H5

Opdracht 3 

1 paardensport

2 zonnepaneel

3 machinekamer

4 jongeman

5 sterrenhemel

6 personenbus

Opdracht 4

1 openingsshow

2 betonsteen

3 bakkerszaak

4 verkeerscentrale

5 eetkamerstoel

6 geluidssignaal