Dinsdag 7 jan.

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Dinsdag 7 jan.

Paragraaf 3 Taalverandering

Je leert over taalverandering. 

Je weet hoe taal verandert door neologismen en leenwoorden.

Opdracht 2 en opdracht 3

Werk in tweetallen. 

Opdracht 2; Lees tekst 1 en beantwoord de vragen 2 t/m 5.

Opdracht 3; Lees tekst 2 en beantwoord en beantwoord vragen 1 t/m 3

Welk woord werd tot Kinderwoord van 2024 jaar verkozen?

1. bro
2. bruh
3. rizzler
4. ohio

Paragraaf 4 Bouwstenen van taal

Begrippen

Morfeem; Een lettergreep die een bepaalde betekenis aan een woord geeft. Kan een woord zijn, of een gedeelte van een woord!

Vocaal = klinker

Consonant = medeklinker

Schrift = verzameling letters of tekens die je bij een taal gebruikt om te schrijven.

Aan de slag; 

Opdracht 2; Lees tekst 1 en beantwoord de vragen (vraag 4 overslaan en 6 mag je samen maken) 

Opdracht 3; Lees tekst 2 en beantwoord de vragen 1,  3, 5 en 6.

Opdracht 2

1 Het aantal letters is afhankelijk van de mogelijkheid om de klanken van een taal weer te geven; bij het Grieks zijn dat misschien iets minder dan in het Nederlands; het Arabisch heeft meer medeklinkers dan het Nederlands, o.a. twee bijzondere keelklanken en vier emfatische medeklinkers (die ‘doffer’ worden uitgesproken).

2 Drie eigen voorbeelden, bijvoorbeeld: au, ei, eu, ng, nk, oe, oei, ou, ui. Overigens zijn au, ei, ou en ui strikt genomen tweeklanken.

3 De ‘sj’, zoals in ‘chocola’ en ‘chauffeur’.

5 her-; re-

6 Deze klank komt niet in andere talen voor.

Opdracht 3

1 Bij langere woorden zou dat kunnen, bij kortere wordt dat lastiger, denk aan ‘u’.

3 Eigen antwoord.

5 Eigen antwoord, bijvoorbeeld: met emoticons en in pictogrammen. Beeldtaal gebruiken we ook bij een rebus; daar staan wel vaak wat letters bij.

6 Drie eigen voorbeelden, bijvoorbeeld: kerstomaatje, maskeren, massagebed, reserveringen, verfrommel.

Zonder klinkers (vocalen) gaat het lezen wel, maar medeklinkers (consonanten)moeten echt.

Paragraaf 8 Dyslexie

Overleg met je buur

Opdracht 1

Als je problemen hebt met lezen, heb je ook moeite met spellen.

1. waar
2. niet waar

Waar; als je (grote) problemen hebt met lezen, kun je ook datgene wat je opschrijft, niet goed lezen en beoordelen.

Als je vaak spelfouten maakt, heb je waarschijnlijk dyslexie.

1. waar
2. niet waar

Niet waar; spelfouten zijn vaak het gevolg van te weinig kennis van spellingregels, maar vooral ook van het niet of onjuist toepassen van die regels.

Mensen die aan dyslexie lijden, zijn ook slecht in rekenen.

1. waar
2. niet waar

Niet waar; sommigen zien wel een verband, maar dat wordt dan eerder veroorzaakt doordat iemand met dyslexie niet goed naar een rekenopgave op papier of op het scherm kijkt of niet goed ziet wat er precies staat.

Wie weinig leest, wordt vanzelf dyslectisch.

1. waar
2. niet waar

Niet waar; wat meer in het algemeen wel waar is: als je als kind weinig leest, zul je als leerling op de middelbare school ook meer moeite met lezen hebben dan een leerling die als kind heel veel gelezen heeft.

Opdracht 3

Lees tekst 1 en beantwoord de vragen 1, 2 en 3a.

Opdracht 1 Volgens de tekst is het (nog) niet zeker wat de oorzaak van dyslexie is, maar er worden wel mogelijke oorzaken gegeven. Noteer de twee belangrijkste.

Mogelijke oorzaken:

1 de bedrading in de hersenen is niet helemaal goed (of anders dan bij mensen die wel goed lezen);

2 kinderen lezen veel te weinig; door het gebrek aan oefening ontstaan leesproblemen, waardoor sommige kinderen op de basisschool al snel als dyslect beschouwd worden.

Opdracht 2 Gaat het bij dyslexie om problemen met technisch of begrijpend lezen? Of met beide?

Het gaat vooral om technisch lezen.

Opdracht 3 a; Aan het eind van alinea 1 staat een vraag waarop alinea 5 antwoord geeft.

a Noteer dat antwoord.

a Volgens professor Bosman kunnen veel van de kinderen met de diagnose dyslexie niet goed lezen, doordat ze te weinig oefening krijgen in lezen. De oorzaak is volgens haar kort gezegd ‘slecht onderwijs’.

Voorbereiden op toets

- theorieblokjes uit boek leren (vooral Cursus 7)

- teksten leren/lezen uit Cursus 4

- filmpjes (krijgen jullie toegestuurd in Magister) terugkijken

- extra oefenen op Cambiumned.nl

TIJDENS DE TOETS;

- VRAGEN GOED LEZEN

- ANTWOORD ZO VOLLEDIG MOGELIJK