I&S Unit 2 - Week 4: Centrum-periferie (Deel 2)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Startklaar

       

       Pak je laptop voor je

       Start je laptop op

       Log in op www.lessonup.app 

      Open je schrift

       Stop je telefoon in je tas of in je jas

      

Opstelling klas:
- tweetallen 
- 1 drietal 

Titel Unit

Welkom bij 

Individuals & Societies

Reminder: hoe gedraag je je tijdens de les?

Steek je hand omhoog als je wilt praten!

Werk in tweetal (je mag zachtjes overleggen)

Individuele opdracht (je werkt in stilte)

Schrijf dit op in je schrift / notities

Programma

1. Terugblik vorige lessen 
2. Opdrachten nabespreken
3. Individuele onderzoeksopdracht
4. Samen afsluiten met quiz

Titel Unit

Key concepts: 

Jouw situatie -  gelijkheid - gelijkwaardigheid 

Unit 2: Arm & Rijk

GS

Filo

AK

Lesdoelen van vandaag

Aan het einde van deze les:

• kan je het verschil uitleggen tussen centrum, semi-periferie en periferie
• heb je zelf onderzoek gedaan naar de indeling in het wereldsysteem van een land naar keuze

Wat zijn de 5 dimensies van AK?
(tip: kijk in je schrift!)

Bij welke aardrijkskundige dimensie hoort GODSDIENST?

1. Sociaal-cultureel
2. Economisch
3. Politiek
4. Demografisch

Bij welke aardrijkskundige dimensie horen BERGEN?

1. Sociaal-cultureel
2. Fysisch
3. Economisch
4. Demografisch

Bij welke aardrijkskundige dimensie hoort SALARIS?

1. Sociaal-cultureel
2. Economisch
3. Politiek
4. Demografisch

Bij welke aardrijkskundige dimensie hoort STERFTECIJFER?

1. Sociaal-cultureel
2. Economisch
3. Politiek
4. Demografisch

Wat is het verschil tussen centrumlanden, semi-perifere landen en perifere landen?

Lesdoelen van vandaag

Aan het einde van deze les:

• kan je het verschil uitleggen tussen centrum, semi-periferie en periferie
• kan je een indeling van de wereld maken in centrum, semi-p en periferie aan de hand van statistiek 

Terugblik: Het wereldsysteem

Wereldsysteem = systeem van verdeling van landen in drie groepen op basis van economische en politieke macht. 

Centrumland

De rijke landen in de wereld.  Het centrum beheerst de wereldhandel.

Semi-perifeer land

Niet arm, maar ook niet rijk. Ze zijn sterk gegroeid door de opkomst van de industrie. Fabrieken uit de centrumlanden willen zich er graag vestigen, omdat de lonen er laag zijn. 

Perifeer land

landen met een laag inkomen. Ze zijn afhankelijk van andere landen, hebben geen goede technologie en produceren niet veel. 

Het wereldsysteem laat het wereldwijde systeem van economische verbondenheid en afhankelijkheid zien!

wie is de baas? / wie heeft meer macht?

Het wereldsysteem is ontstaan in de koloniale tijd, 
maar het staat niet vast! 
De indeling verandert met de tijd. 

Een voorbeeld: De afwas

Burkina Faso

Inkomen is 24 euro per maand

Vietnam

Inkomen 230 Euro per maand

Oostenrijk

1

2

3

Welk land hoort bij centrum?
Welk land periferie?

welk land semi-periferie?

Gebruik indicatoren om landen in te delen in de groepen: 

Centrumland

De rijke landen in de wereld.  Het centrum beheerst de wereldhandel.

Semi-perifeer land

Niet arm, maar ook niet rijk. Ze zijn sterk gegroeid door de opkomst van de industrie. Fabrieken uit de centrumlanden willen zich er graag vestigen, omdat de lonen er laag zijn. 

Perifeer land

landen met een laag inkomen. Ze zijn afhankelijk van andere landen, hebben geen goede technologie en produceren niet veel. 

Landen indicatoren per dimensie

sociaal-cultureel	demografisch	politiek	economisch	fysisch
?	?	?	?	?

Landen indicatoren per dimensie

sociaal-cultureel	demografisch	politiek	economisch	fysisch
Taal Godsdienst Analfabetisme	Geboortecijfer Sterftecijfer Levensver-wachting	Democratisch gehalte Corruptie	Inkomen (BNP)	Reliëf Klimaat

	BNP	Levensverwachting	Corruptie
Nederland	55.979	81.7	8
Turkije	31.003	76	86
Kenia	4.474	61.4	124

ranking:  nummer 1 = minste corruptie

Hoe oud worden mensen gemiddeld?

Gemiddelde inkomen pp in dollars

Opdracht vorige les: 

• welke landen denk jij dat  centrum/ semi-p/ periferie zijn?
  
• indeling aan de hand van statistiek

Hoe heb je landen in het wereldsysteem geplaatst? 

Hoe heb je een keuze gemaakt? 

Waar heb je naar gekeken?

Onderzoeksopdracht

Hoofdvraag:
Bij welke groep uit het wereldsysteem hoort dit land en waarom? 

Wat ga je doen:

• onderzoek op internet

Product:

• PowerPoint presentatie van 4 slides, die je kan presenteren aan de klas

Individuele opdracht (je werkt in stilte)

Je werkt individueel en in stilte

Lezen samen de opdracht

Volg de stappen

• Open de website: https://www.gapminder.org/dollar-street
  
• Kies 1 land uit dat je interessant vindt 
• Open PowerPoint op je laptop
• Slide 1: Naam van je land + Bij welke groep uit het wereldsysteem hoort dit land en waarom?
• Slide 2: Bekijk foto's van het land op de website. Kies een aantal foto's die volgens jou goed omschrijven hoe het leven hier is. Kopieer deze foto's en plak ze op de slide. 
• Slide 3: zoek online het BNP, Levensverwachting, Alfabetisme, Mate van Corruptie van het land. 
• Slide 4: Conclusie = het antwoord op de hoofdvraag. 
• Oefen je presentatie: wat ga je vertellen per slide? Kan je het presenteren aan de groep? 

Peru

Bij welke groep uit het wereldsysteem hoort dit land en waarom?

Het leven in Peru

Peru

BNP	Levensverwachting	Alfabetisme	Mate van corruptie
13,500	69 jaar	94%	plek 101 van de 180

Peru

• Peru hoort bij de periferie of semi-periferie 
• Gemiddeld BNP
• Gemiddelde levensverwachting
• Relatief laag alfabetisme
• Veel corruptie  

Onderzoeksopdracht

Volg de stappen

• Open de website: https://www.gapminder.org/dollar-street
  
• Kies 1 land uit dat je interessant vindt 
• Open PowerPoint op je laptop
• Slide 1: Naam van je land + Bij welke groep uit het wereldsysteem hoort dit land en waarom?
• Slide 2: Bekijk foto's van het land op de website. Kies een aantal foto's die volgens jou goed omschrijven hoe het leven hier is. Kopieer deze foto's en plak ze op de slide. 
• Slide 3: zoek online het BNP, Levensverwachting, Analfabetisme, Mate van Corruptie van het land. 
• Slide 4: Conclusie = het antwoord op de hoofdvraag. 
• Oefen je presentatie: wat ga je vertellen per slide? Kan je het presenteren aan de groep? 

www.indexmundi.com

www.indexmundi.com

www.transparency.org

Bevindingen delen

IB Learner profile

Lesdoelen van vandaag checken

Aan het einde van deze les:

• kan je het verschil uitleggen tussen centrum, semi-periferie en periferie
• heb je zelf onderzoek gedaan naar de indeling in het wereldsysteem van een land naar keuze 
  

Heeft iemand nog een vraag?