8.3: Nederland en de rivieren

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

KLAS 2: H8. NEDERLAND IN DE WERELD

8.3 NEDERLAND 

EN DE RIVIEREN

8.3: Nederland en de rivieren

• Aan het eind van de les kan ik uitleggen waarom rivieren belangrijk zijn voor Nederland.
  
• Aan het eind van de les kan ik uitleggen op welke manier er aan waterbeheer gedaan wordt.
• Aan het eind van de les kan ik uitleggen wat het debiet van een rivier is en kan ik uitleggen waarom dit gedurende een jaar wisselt.
  

Welke Nederlandse rivieren ken jij?

Hoeveel van ons drinkwater komt uit rivieren denk je?

1. 25%
2. 30%
3. 50%
4. 75%

Wat zijn de twee grootste rivieren in Nederland? 

De Maas is een regenrivier

De Rijn is een gemengde rivier 

• Wanneer zou er hoog water in de Maas zijn?
• Wanneer zou er hoog water in de Rijn zijn?

Hoeveel water wordt er per seconde in de Rijn verplaatst?

1. 5 klaslokalen vol water
2. 10 klaslokalen vol water
3. 15 klaslokalen vol water
4. 20 klaslokalen vol water

Wanneer zou het water in de Maas op zijn hoogst zijn?

1. In het voorjaar als er ijs smelt in de Alpen
2. Als er veel regen is gevallen in de Belgische Ardennen

Wanneer zou het water in de Rijn op zijn hoogst zijn?

1. In het voorjaar als er ijs smelt in de Alpen
2. Als er veel regen is gevallen in de Belgische Ardennen

Hoog en laag water

Nederland als doucheputje: rivieren stromen er naar toe

Het debiet van een rivier is de hoeveelheid water die per seconde langs een bepaald punt stroomt 
- -> Rijn gemiddeld 15 klaslokalen per seconde

Waterbeheer

Het regelen van het waterpeil met behulp van gemalen, dijken, stuwen en sluizen = waterbeheer

• Gemaal = water vanuit een polder naar een rivier pompen
• Dijk = door mensen aangelegde verhoging om een overstroming te voorkomen
• Stuw = regelt het waterpeil in een rivier
• Sluis = bouwwerk tussen 2 waterwegen dat 

Een gemaal pompt water van een polder naar een rivier

Een dijk is door mensen aangelegd om een overstroming te voorkomen

• Waar is een sluis voor bedoeld? 

Een stuw is een dam tussen 2 wateren. Als het water te hoog wordt, loopt de stuw over 

Een sluis is een scheiding tussen 2 wateren met deuren --> hierdoor wordt het waterpeil geregeld 

Als het veel heeft geregend, zorgt deze vorm van waterbeheer ervoor dat de rivier niet overstroomt.

1. Sluis
2. Gemaal
3. Stuw
4. Dijk

Als er te laag water is in de rivier, wordt er water vanuit de polder naar de rivier gepompt.

1. Gemaal
2. Dijk
3. Stuw
4. Sluis

Als een schip vanuit een kanaal naar de rivier wil varen, zorgt deze vorm van waterbeheer ervoor dat dit kan.

1. Sluis
2. Dijk
3. Stuw
4. Gemaal

Aan de slag!

BK: blz 130, opdr 1 t/m 5

KGT: blz 144, opdr 1 t/m 5

Klaar? Maak herhaling / verdieping, de collage of de extra opdracht 'Overstroom ik?'

8.3: Nederland en de rivieren

• Aan het eind van de les kan ik uitleggen waarom rivieren belangrijk zijn voor Nederland.
  
• Aan het eind van de les kan ik uitleggen op welke manier er aan waterbeheer gedaan wordt.
• Aan het eind van de les kan ik uitleggen wat het debiet van een rivier is en kan ik uitleggen waarom dit gedurende een jaar wisselt.
  

8.3: Nederland en de rivieren

• Aan het eind van de les kan ik uitleggen waarom de rivieren in Nederland meer ruimte nodig hebben. 
  
• Aan het eind van de les kan ik 1 manier noemen waarop de rivieren in Nederland meer ruimte krijgen.
• Aan het eind van de les kan ik uitleggen wat de driestapsstrategie inhoudt.
  

Sluis

Dijk

Gemaal

Stuw

Meer ruimte voor de rivier

Klimaatverandering --> 

meer hoosbuien --> 

meer water in de rivieren --> 

dijken kunnen het minder goed aan 

--> gevaar voor overstroming

Oplossing = meer ruimte voor de rivier, bijv. door een nevengeul

Gevaar voor overstroming

Dijken kunnen het minder goed aan 

Meer hoosbuien

Meer water in de rivieren 

Klimaatverandering

Oplossing =
minder ruimte voor de rivier, bijv. door een nevengeul

Drietrapsstrategie

1. Vasthouden: 

bij veel regen water vasthouden in de bodem of planten

2. Bergen: 

als vasthouden niet lukt, dan opslaan in retentiegebieden

3. Lozen:
als er geen andere mogelijkheid is, dan via de rivieren naar de zee

Driestapsstrategie

Vasthouden

Bergen

Lozen

Aan de slag

BK: blz 133, opdr 6 t/m 8

KGT: blz 147, opdr 6 t/m 8

Klaar? Maak herhaling / verdieping of
de opdracht 'Overstroom ik?'