Lezen blok 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Lezen blok 1 

Aan het einde van de les....

weet je wat een actieve leeshouding is;

herken je tekstdoelen en tekstsoorten;

kun je aangeven hoe een tekst is ingedeeld en wat het onderwerp is.

Wat gaan we doen vandaag?

Korte kennismaking

Regels en afspraken

Voorkennis ophalen

Uitleg theorie

Korte verwerkingsopdracht

Code invullen

Aan de slag!

Evaluatie

Afsluiting

Regels en afspraken

Je bent op tijd in de les!

Telefoon thuis of in de kluis!

Opgeladen Chromebook

1e keer waarschuwing

2e keer strafwerk

3e keer nablijven

Als ik aan het woord ben, zijn jullie stil!

Wat weet je al over tekstdoelen en tekstsoorten?

Tekstdoelen en tekstsoorten

Als je een tekst leest, is het handig om te weten wat het doel van de tekst is en wat voor soort tekst je voor je hebt. Dit helpt je om de tekst beter te begrijpen.

Belangrijkste tekstdoelen:

Informeren

Wat betekent dit? De schrijver wil jou iets nieuws vertellen of informatie geven.

Voorbeelden: nieuwsbericht, artikel in de krant, folder, tekst uit een schoolboek.

Uitleggen

Wat betekent dit? De schrijver wil jou uitleg geven over hoe iets werkt of hoe je iets moet doen.

Voorbeelden: handleiding, recept, gebruiksaanwijzing.

Mening geven

Wat betekent dit? De schrijver wil jou verschillende meningen laten zien, zodat jij jouw eigen mening kunt vormen.

Voorbeelden: artikel in een tijdschrift, recensie.

Overtuigen

Wat betekent dit? De schrijver wil jou overhalen om zijn of haar mening te accepteren of je ergens voor waarschuwen.

Voorbeelden: recensie, ingezonden brief, blog.

Amuseren

Wat betekent dit? De schrijver wil jou vermaken of gevoelens bij jou oproepen.

Voorbeelden: verhaal, gedicht, column.

Activeren

Wat betekent dit? De schrijver wil jou overhalen om iets te doen.

Voorbeelden: advertentie, poster, flyer.

Soms heeft een tekst meerdere doelen. Bijvoorbeeld, een schrijver kan jou willen overtuigen én tegelijkertijd informatie geven.

Bij welk tekstdoel hoort een 'schoolboektekst'?

1. Informeren
2. Amuseren
3. Overtuigen
4. Mening geven

Een tekst kan meerdere tekstdoelen hebben.

1. Juist
2. Onjuist

Bij welk tekstdoel hoort een 'advertentie'?

1. Overtuigen
2. Activeren
3. Informeren
4. Uitleggen

Leesmanieren

De manier waarop je een tekst leest, hangt af van wat je wilt bereiken. Hier zijn drie leesmanieren:

Oriënterend Lezen

Wanneer doe je dit? Voordat je echt begint met lezen.

Wat doe je? Je kijkt snel door de tekst heen om te zien wat voor tekst het is en waar het over gaat.

Grondig Lezen

Wanneer doe je dit? Als je de tekst helemaal wilt begrijpen.

Wat doe je? Je leest aandachtig, stelt vragen bij wat je leest, en probeert alles goed te begrijpen.

Zoekend Lezen

Wanneer doe je dit? Als je op zoek bent naar specifieke informatie.

Wat doe je? Je leest niet alles, maar kijkt snel door de tekst om de informatie te vinden die je nodig hebt.

Je kunt ook gebruikmaken van hulpmiddelen zoals een Leesplan om actief te lezen en een Stappenplan moeilijke woorden om woorden die je niet kent beter te begrijpen.

Van welke leesmanier maak je gebruik als je de tekst helemaal moet lezen?

1. Oriënterend lezen
2. Zoekend lezen
3. Grondig lezen

Leesplan en Stappenplan moeilijke woorden

Actief lezen door gebruik te maken van het Leesplan en het Stappenplan moeilijke woorden.

Tekstopbouw

Opbouw van teksten herkennen en benoemen: inleiding, middenstuk, slot.

De meeste teksten zijn op dezelfde manier opgebouwd:

Inleiding: Hierin introduceert de schrijver het onderwerp van de tekst.

Middenstuk: Dit is het grootste deel van de tekst. Hierin bespreekt de schrijver verschillende deelonderwerpen.

Slot: In het slot vat de schrijver alles samen of geeft een conclusie.

Elk deelonderwerp in het middenstuk krijgt meestal zijn eigen alinea, en soms helpen tussenkopjes je om snel te zien waar een alinea over gaat.

Wat kan helpen om snel de inhoud van een alinea te begrijpen?

1. Inleidingen
2. Tussenkopjes
3. Sloten
4. Conclusies

Wat is een kenmerk van het middenstuk van een tekst?

1. Het onderwerp introduceren
2. Een conclusie geven
3. Alles samenvatten
4. Elk deelonderwerp krijgt meestal zijn eigen alinea.

Welk doel heeft de inleiding van een tekst?

1. Verschillende deelonderwerpen bespreken
2. Een conclusie geven
3. Een samenvatting geven
4. Het onderwerp van de tekst introduceren.

Definition List

Tekstdoel: Het beoogde effect dat een schrijver wil bereiken met zijn tekst. Tekstsoort: De vorm waarin een tekst gegoten is, vaak gekoppeld aan het tekstdoel. Leesmanier: De manier waarop je een tekst benadert en leest, afhankelijk van je leesdoel. Leesplan: Een hulpmiddel met vragen die je helpen een actieve leeshouding te ontwikkelen. Stappenplan moeilijke woorden: Een strategie om onbekende woorden in teksten te begrijpen. Inleiding: Het begin van een tekst waarin vaak het onderwerp en de opzet van de tekst worden gepresenteerd. Middenstuk: Het deel van de tekst waar de hoofdinhoud wordt behandeld, verdeeld in alinea’s met deelonderwerpen. Slot: Het afsluitende deel van een tekst waar vaak een samenvatting of conclusie wordt gegeven.

Code invullen!

Ga naar de methode

Klik op het poppetje -> groepscode invullen

CODE 3K: 3XIIFYP7

CODE 3M: 8VTUS6W5

Aan de slag!

Wat?: lezen blok 1

Hoe?: zelfstandig, dus in stilte!

Hulp?: de docent 

Tijd?: de rest van de les 
Uitkomst?: lezen blok 1 is af 

Klaar?: bijspijkeren

Evaluatie

Wat hebben we vandaag geleerd?

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.