Inleiding anticonceptie

• farmacotherapie
• MBO
• Studiejaar 2

Anticonceptie

Onderwerpen p7

Wat heb je geleerd aan het einde van deze les

• Je kunt uitleggen hoe de menstruatiecyclus plaatsvindt en aangestuurd wordt.
  
• Je kent de verschillende methoden van anticonceptie en de middelen die hierbij gebruikt worden.
  
• Je kunt uitleggen hoe orale anticonceptiva de menstruatiecyclus beïnvloeden.
• Je kunt uitleggen wat er met de ”zeven dagen regel” wordt bedoeld.
• Je kunt verschillende middelen en toedieningsvormen benoemen die gebruikt worden bij anticonceptie

Boeken

• Farmacotherapie voor apothekersassistente: hoofdstuk 14; lees 14.1 en 14.2 volledig

• Farmaceutische patiëntenzorg: hoofdstuk 13; lees 13.1 en 13.2 volledig

Overzicht menstruatiecyclus

1

2

3

oestrogenen

progestageen

ovulatie

herstel en groei baarmoederslijmvlies

versterkt doorbloeding baarmoederslijmvlies + innesteling

Hypofysehormonen

FSH: follikel stimulerend 

           hormoon

LH: Luteïniserend hormoon

oestrogenen en progestageen

negatieve terugkoppeling

Je menstruatie is op te delen in twee fases: de fase vóór je ovulatie (folliculaire fase) en de fase na je ovulatie (luteale fase). In de eerste helft van je cyclus, de folliculaire fase, heeft oestrogeen een dominante rol en houdt progesteron zich op de achtergrond. In de tweede helft van je menstruatie, dus na de eisprong, is progesteron de baas. De hoeveelheid oestrogeen neemt dan af en het progesterongehalte neemt toe.

Progesteron zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies van de baarmoederwand zich voorbereidt op een goede innesteling van een bevruchte eicel. Ook remt progesteron LH en FSH, om te voorkomen dat er nieuwe eicellen gaan rijpen. Het hormoon maakt daarnaast de baarmoedermond ontoegankelijk voor zaadcelletjes. Alles met als doel om een bevruchte eicel de beste kansen te geven.

Vindt er geen bevruchting plaats, dan gaat het gele lichaam ten gronde, neemt de progesteronaanmaak af en wordt het opgebouwde baarmoederslijmvlies weer afgebroken. Resultaat: je wordt ongesteld.

FSH

FSH en LH

LH

Oestrogenen

Follikel rijpt

Follikel maakt oestrogenen

Baarmoederslijmvlies wordt dikker

Vormt het gele lichaam

FSH/ LH/ dikker worden baarmoederslijmvlies/ stijging oestrogeen/ ovulatie/ progesteron /daling oestrogeen, FSH en LH / corpus luteum /daling progesteron/ menstruatie

FSH/ stijging oestrogeen/ LH/ dikker worden baarmoederslijmvlies/ ovulatie/ progesteron /daling oestrogeen, FSH en LH  /daling progesteron/ menstruatie

Anticonceptie

anti: ?

concenptie: ?

Er zijn verschillende soorten anticonceptiepillen. In elk soort zitten hormonen die ervoor zorgen dat een vrouw niet zwanger raakt. 

Andere indicaties?

Welk anticonceptiemiddel zie je hier?

Welk anticonceptiemiddel zie je hier?

Welk anticonceptiemiddel zie je hier?

Welk anticonceptiemiddel zie je hier?

Vormen anticonceptie

Wat is geen toedieningsvorm van anticonceptie?

1. Creme
2. Injectie
3. Pleister
4. Vaginale ring

Werking anticonceptie

wat zijn kenmerken cyclus bij de pil?

Op welke 3 manieren zorgt hormonale anticonceptie ervoor dat een zwangerschap wordt voorkomen

Werking anticonceptiepil

Progesteron: zorgt er bij vrouwen voor dat er geen eitje vrijkomt. Als dit toch gebeurt, kan het eitje zich niet nestelen in de baarmoeder. Verder zorgt het ervoor dat de zaadcellen het eitje niet bereiken

oestrogeen: zorgt er bij vrouwen voor dat het slijm in de baarmoeder zich opbouwt. Als je anticonceptie gebruikt en een stopweek hebt, verlies je dit slijm. Dit lijkt op een natuurlijke menstruatie maar is eigenlijk een opgewekte bloeding. 

Zeven dagen regel

Hormonen van pil --> onderdrukken de eierstokken

Na 7 dagen “in diepe slaap”

Geen rijping, geen eisprong

Stoppen pil --> 7 dagen voordat weer wakker

wanneer is het erger om de pil te vergeten?

pil doorslikken? 

1. wat is de oorzaak van spotting en doorbraakbloeding?
2. wat is het verschil tussen die twee?

Spotting & doorbraakbloeding

• oorzaak

Te lage hormoonspiegel

• verschil

hoeveelheid bloedverlies

bij spotting op peil houden door extra pil in te nemen

Indeling OAC's

• Fasen
  
• Generaties

Soorten OAC's

Soorten OAC's

1-fase pil

• vaste hoeveelheid oestrogenen/progestageen

 

meerfase pil

• hoeveelheid oestrogeen/progestageen verschilt per pil

Wijze van gebruik

• wanneer start je?
• met of zonder stopweek
• met --> ontrekkingsbloeding
•  zonder --> max 3 strips achtereen
• doorbraakbloeding--> stopweek inlassen

Wijze van gebruik

De pil heeft vele bijwerkingen, welke ken je al?

tot 6 maanden minder vruchtbaar

Tromboserisico

Welke factoren verminderen
de betrouwbaarheid van de pil

Vooruitblik les 2

• herhaling les 1
• geneesmiddelen bespreken
• stroomschema vergeten van de pil
• noodanticonceptie
• 
  

Huiswerk

• zie email