2.1 - Russische Revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H2, §2 De Sovjet-Unie

De overgang van een 'Tsarenrijk' naar een communistische heilstaat

Leerdoelen vandaag

1.- Je kunt de belangrijkste ideeën van Karl Marx uitleggen

2.- Je kunt enkele indirecte oorzaken noemen van de Russische Revolutie

3.- Je kunt een beschrijving geven van het verloop van de Russische Revolutie

Industriële samenleving

- Klassenmaatschappij -> Arbeiders zijn afhankelijk van fabriekseigena-ren

Volgens Marx :

- Fabrieken beconcurreren elkaar -> lonen arbeiders laag  -> arbeiders arm -> fabriekseigenaren rijk

De oplossing voor deze ongelijkheid = Socialisme

De bedenker Karl Marx zet dit uiteen in zijn boek 'Het Kapitaal'

Socialisme

- kapitalisme zorgt voor ongelijkheid

- Arbeiders komen in opstand tegen deze ongelijkheid -> arbeiders gaan deze klassenstrijd winnen en het privébezit afschaffen -> zonder bezit geen klassensamenleving  

(volgens Marx)

Binnen Socialisme twee stromingen :

Sociaaldemocratie -> verandering via de 'parlementaire' weg

Communisme -> deinzen niet terug voor gebruik van geweld om hun doel te bereiken 

Sociaal Democratie

Gematigde stroming -> willen geen klassenstrijd -> vreedzame oplossing voor ongelijkheid

Proberen sociale wetten aan te nemen -> via de politiek -> nu: PVDA, GroenLinks en SP

Afschaffen  privébezit vlgs. hen niet nodig

Communisme

Radicaal -> doel bereiken met geweld !

Afschaffen van privébezit zodat klassensamenleving wordt afgeschaft.

1e communistische revolutie

Russische Revolutie 1917

Schok voor Europa en de wereld

Rusland voor 1917

- 1900 Rusland veel landbouw, nauwelijks industrie -> groot deel landbouwgrond in handen van rijke adellijke families -> boeren slechte positie en arm

- Rusland geen democratie -> Eeuwen lang bestuurd door de familie Romanov -> alleenheersers die geen kritiek willen -> geheime politie hield tegenstanders in de gaten

Ontevredenheid

Ontevredenheid -> nog meer door verliezen oorlog Japan 1905 -> mensen willen verandering -> protest in hoofdstad St. -Petersburg voor kiesrecht en kortere werkdagen -> met geweld protest neergeslagen -> 10.000 den doden en gewonden

Rusland WOI

Grote verliezen in WOI -> miljoenen Russische slachtoffers -> veel boeren in leger -> voedseltekort -> stakingen en demonstraties -> start Russische Revolutie

Russische Revolutie 1917 in drie fases

Februari revolutie

Oktober revolutie 

Burgeroorlog

Februari revolutie

- Februari 1917

- Leger en parlement laten Tsaar (Russisch voor koning) in de steek -> Tsaar Nicolaas II treed af -> voorlopige regering -> wil stoppen met WOI maar wordt tegenhouden

Oktober revolutie

- Bolsjewieken = Russische communisten -> leider Vladimir Iliitsj Uljanov Lenin -> radicale eisen: alle grond aan de boeren, alle fabrieken aan arbeiders en vrede met Duitsland -> geen democratie maar bestuur door arbeidersraden (sovjets)

- Familie van de Tsaar vermoord

- Niet iedereen eens -> maar bolsjewieken zetten de tijdelijke regering af, de nieuwe wordt geleid door Lenin

Burgeroorlog

- Lenin wapenstilstand met Duitsland december 1917 -> vrede van Brest-Litovsk maart 1918

- Veel Russen blij met einde WOI voor Rusland maar willen geen communisme -> start burgeroorlog tussen bolsjewieken (communisten) en de 'Witten' (tegenstanders)

- De Witten werden in 1922 verslagen

- Na burgeroorlog werd de Sovjet-Unie uitgeroepen -> eenpartijstaat (Communistische partij)

Officieel: in 1922 ontstaan USSR