LITERATUURGESCHIEDENIS DE ROMANTIEK

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

negentiende eeuw

Onze  literatuur staat in de negentiende eeuw in het teken van de Romantiek

Romantiek

Welke van deze twee afbeeldingen past naar jouw idee het beste bij de stroming Romantiek?

negentiende eeuw

de gevoelsstroming was in de tweede helft van de achttiende eeuw al op gang gekomen

negentiende eeuw

verlangen om zich via het gevoel uit te leven

negentiende eeuw

maar ook een vlucht

negentiende eeuw

Vluchten in:

• de liefde voor de natuur
• het verleden
• de godsdienst
• humor
• doodsdrift

Dit zijn allemaal typerende elementen van de romantiek

De romantiek

De term "romantiek" komt

waarschijnlijk van de middel-

eeuwse ridderromans, waar

talloze romantici zich door

lieten inspireren.

De romantiek

Eind 18e – begin 19e eeuw
Kunststroming
Zet zich af tegen classicisme (waar men de klassieke oudheid navolgde)
Zet zich af tegen rationalisme (de realiteit onder ogen zien)
Ontstond vanuit een gevoel dat de mensen het lijden van de wereld droegen of vonden dat ze het moesten dragen (Weltschmerz)

Kenmerken

• Onvrede met de maatschappij
• Gaan op zoek naar een andere (en volgens hen betere) plaats en tijd
• Kenmerkende gevolgen:
• Gevoel en verbeelding zijn belangrijk
• Individualisme is belangrijk (origineel zijn!)
• Interesse in het ongerepte/zuivere (wilde natuur, exotische volkeren en landen, kinderen)
• Heldhaftig nationalisme
• Melancholie (droevig verlangen naar iets wat geweest is)
• Interesse in het irrationele en mysterieuze
• Regelmatig zwarte humor

Belangrijke schrijvers in de romantiek

• Hendrik Conscience - De Leeuw van Vlaanderen (nationalisme)
• Wolfgang Goethe – Het lijden van de jonge Werther (liefdesverdriet, lijden)
• Victor Hugo – Les Misérables (wantoestanden maatschappij)

Belangrijke schrijvers in de romantiek

• Walter Scott – Ivanhoe (volksheld die opkomt voor de zwakkeren)
• Mary Shelley – Frankenstein (irrationele, verbeelding)
• Bram Stoker – Dracula (irrationele, verbeelding)
• Piet Paaltjens (Nederlandse dichter)
• Guido Gezelle (Vlaamse dichter)
• Lord Byron (toonaangevende Britse dichter)
• Jotie T’Hooft (‘moderne’ Vlaamse romanticus)

Piet Paaltjens

Piet Paaltjes is een pseudoniem voor

Francois Haverschmidt. Hij schrijft

gedichten met een grote zwaarmoedigheid

om alles wat in het leven maar tegenviel.

Het zou onleesbaar zijn als dat het enige was, maar gelukkig schrijft hij met veel zelfspot en humor. De titel van de gedichtenbundel zegt dat ook al: "Snikken en grimlachjes".

MULTATULI

Multatuli is een pseudoniem voor Eduard Douwes Dekker.

Multatuli betekent "ik heb veel geleden".

Hij schrijft over Oost-Indië.

MULTATULI

Hij besloot vervolgens om zijn ervaringen op te schrijven. Dat werd de roman "MAX HAVELAAR". Hij schreef het met een dubbel doel:

• een einde maken aan de onderdrukking van de Javanen
• eerherstel krijgen voor zichzelf

www.hetklokhuis.nl

De Vlaamse beweging

In de negentiende eeuw ontstond de

"Vlaamse Beweging". Deze wilde een

einde maken aan de overheersing van

de Franse taal en bij de bevolking de

eigen Vlaamse cultuur onder de

aandacht brengen.

Guido Gezelle

De priester Guido Gezelle was de eerste

dichter die in de negentiende eeuw in het

Vlaams schreef. Hij dichtte vooral over de

natuur, waarin hij de hand van God zag.

Wat zijn typerende elementen van de romantiek?

1. het verleden, muziek en poëzie
2. schilderkunst, politiek en godsdienst
3. het sociale leven, de parodie en het tijdschrift
4. liefde voor de natuur, gevoel voor humor en doodsdrift

Wie schreef "Max Havelaar"?

1. Staring
2. Potgieter
3. Beets
4. Multatuli

Wat betekent "Multatuli" letterlijk?

1. Ik heb veel geschreven
2. Ik heb veel geleden
3. Ik heb veel meegemaakt
4. Ik heb veel geleerd

Wat is de echte naam van Multatuli?

1. Eduard Douwes Dekker
2. Jan Douwe Dekkers
3. Eduard Johannes Douwe
4. Johannes Josephus Douwe

Welke twee doelen had Multatuli met het schrijven van "Max Havelaar"?

1. zich literair uiten de positie van de Javaan verbeteren
2. geld verdienen de positie van de Javaan verbeteren
3. het van zich afschrijven de positie van de Javaan verbeteren
4. eerherstel voor zichzelf de positie van de Javaan verbeteren

In de negentiende eeuw ontstond de "Vlaamse beweging". Wat was het doel van deze beweging?

1. zich losmaken van Nederland
2. zich losmaken van Franrijk
3. een einde maken aan de overheersing van de Nederlandse taal
4. een einde maken aan de overheersing van de Franse taal

Waarover schreef Guido Gezelle meestal?

1. God
2. de Vlaamse cultuur
3. de natuur
4. de Vlaamse burgerij