Dorpsgidsenavond

"Bitterzoet Erfgoed" Groningen/Winsum

1 / 38

Slide 1: Slide

GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 4

This lesson contains 38 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

Items in this lesson

Dorpsgidsenavond

"Bitterzoet Erfgoed" Groningen/Winsum

Slide 1 - Slide

Wat weten jullie zelf al van het verleden van Winsum mbt slavernij?

Slide 2 - Mind map

VOC

- Verenigde Oost-Indische Compagnie

- Opgericht in 1602 met als doel samen sterker te staan in oorlog en handel.

- Als een schip verging droeg iedereen de lasten.

- Bij de oprichting van de VOC werden Friesland en Groningen niet betrokken.

Ze investeerden echter wel in andere 'kamers'.

Slide 3 - Slide

WIC

De West-Indische Compagnie

- Opgericht in 1623.

- De Friezen en de Groningers mochten alleen meedoen als ze voor 500.000 gulden deelnamen. - - - Deze bestond uit vijf "Kamers". De grootste kamers waren Zeeland, Amsterdam en Stad en Ommelanden.

- Een groep Groningers waren samen voor 1/9de deel eigenaar van de WIC.

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

Slavernij-schepen

Op de schepen ondergingen de slaven zware lichamelijk straffen om angst te zaaien.

Ondanks de kleine ruimtes waar de slaven moesten liggen, moesten ze wel genoeg lichaamsbeweging krijgen en eten om ze gezond te houden.

Gemiddeld zaten er zo'n 360 slaven op een schip. De "handelswaar" was ook verzekerd.

Bij zware storm werden slaven soms opzettelijk over boord gegooid om verzekeringsgeld op te strijken.

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Slide

Uit hoeveel procent van het nationaal product bestond de slavenhandel?

0,3%

0,9%

2,1%

Slide 8 - Quiz

Slaven en hun identiteit

Op de plantages raakten de slaven hun identiteit compleet kwijt. Er werd geprobeerd om ze Christen te maken. Er was geen mogelijkheid tot vluchten, behalve de moerassen in.

De plantages werden vaak vernoemd naar de geboorteplek van de eigenaren. Zo bestond ook een plantage met de naam 'Groningen'.

Slide 9 - Slide

Plantage Groningen in Suriname

Slide 10 - Slide

Slavenopstand

De eerste grote slavenopstand was in 1795 o.l.v. van verzetstrijder Tula.

Slide 11 - Slide

In welk jaar is de slavernij officieel afgeschaft door Nederland?

1843

1853

1863

1873

Slide 12 - Quiz

Hoeveel vergoeding kreeg men in die tijd voor de gemiste arbeid?

De slaaf kreeg 300 gulden

De slaaf kreeg 5000 gulden

De plantage-eigenaar kreeg 300 gulden

De plantage-eigenaar kreeg 5000 gulden

Slide 13 - Quiz

Groningers en slavernij

Een aantal Groningers verdienden er een rijk belegde boterham mee. Ook bracht het werkgelegenheid voor ambachtslieden, zeelieden en ondernemers. Producten die op de schepen meekwamen werden door de Groningers verwerkt en verkocht zoals tabak maar ook kaneel, kruidnagel, suiker en nootmuskaat etc.

Slide 14 - Slide

Welke Groningers kennen jullie die met de VOC/WIC te maken hebben gehad?

Slide 15 - Mind map

Slide 16 - Video

WIC en Groningen

Het gebied aan de westkant, maar ook een aantal pakhuizen ten noorden van het centrum, werd intensief gebruikt door de WIC.

Slide 17 - Slide

Groningse schepen

De Groningse afdeling heeft minimaal 22 schepen laten bouwen of aangekocht, zoals de Groeningen, Stad en lande en de Omlandia. Deze werden onderhouden op de scheepswerf aan de Noorderhaven.

Slide 18 - Slide

Dorpsgidsennamen

Slide 19 - Slide

Een paar bekende namen uit die tijd.........

Slide 20 - Slide

Edzard Jacob Clant (1584-1648)

- Medeoprichter en directeur van de Amsterdamse kamer. - Investeerde flink in de Groningse kamer.

- Was gedeputeerde van Groningen

- Was eigenaar van de borg Nyenstein in Zandeweer.

Slide 21 - Slide

Jan Albert Sichterman (1692-1764)

- Was functionaris bij het VOC in Bengalen

(gebied in India)

- Kwam terug in 1745 met vrouw, kinderen,

zwarte bedienden, exotische dieren,

veel porselein en schilderijen en liet groot

huis bouwen aan de Ossemarkt.

- Het huis is later verkocht en opgedeeld

in 2 huizen

Slide 22 - Slide

- Zoon van Martinus de Graaff

en Ghanese vrouw.

- Geadopteerd na overlijden van

vader door Jurriaan Lindenbergh

- Heeft zelf ook jaren in slaven

gehandeld en daarna 1e zwarte

Borgheer van Onstaborg.

Ary de Graaff (1739-1788)

Slide 23 - Slide

Kunnen nog genoemd worden/dia van gemaakt ;

Thomas van Seeratt,

Hendrik woortman,

Star Lichtenvoort,

Louis Alons, schilderij van Collenius met Elsbeth Schaij en slaaf

(Info over Ary stond op ontdekkingstocht door Groningen door Sannemeijeronderweg.nl)

Slide 24 - Slide

PIeter Woortman (1700-1780)

- Eigenaar van een kruidenierswinkel.

- Toen deze failliet ging vertrokken met

zijn zoon naar de goudkust.

- Langst zittende gouverneur van de

goudkust.

Slide 25 - Slide

Hendrik Woortman (1740-1779)

- Zoon van Pieter Woortman

- Kwam met zijn twee dochters en

Ghanese vrouw terug naar Groningen.

- Nam ook een "bediende" mee.

- Gemolesteerd, omdat hij een "swarte"

knecht achterop de koets had en daarna overleden.

- Begraven in de Martini-kerk.