1.4 Economische ontwikkelingen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1.4  Economische Ontwikkelingen

1813 - 1900

             De tijd van burgers en stoommachines (1800-1900)

Lesdoel

- Welke veranderingen deden zich in de negentiende eeuw in Nederland voor in de landbouw, industrie en handel?

Specialisatie in de  landbouw

1800: grote regionale verschillen:

- vruchtbare kust provincies: landbouw kapitaalintensief en gespecialiseerd: telen landbouwproducten en handelsgewassen.

- lage drassige gebieden: zuivelproductie (verkoop in steden)

- zandgronden O-Z NL kleine gemengde bedrijven: akkerbouw en veeteelt. Eigen behoefte voorzien.

Specialisatie in de landbouw

na 1850:

basisvoedsel (graan en aardappelen) goedkoper --> men had meer geld voor producten die voorheen voor de gewone man onbetaalbaar was, zoals vlees, zuivel, suiker, groenten en fruit. 

• Commerciële landbouw: boeren produceren voor de handel
• stoomtreinen en stoomschepen maakten dit mogelijk.

Een aarzelend begin

1. 1750/1760 begin industrialisatie in Groot-Brittannië. 
2. 1798  begin industrialisatie in België (Eerste Europees  land op het vaste land Europa). 
3. 1851 wereldtentoonstelling in London. Inspiratie voor de industrialisatie in Nederland
4. vanaf 1850 industrialisatie Nederland. 

Late industrialisatie

Voor 1850: Nijverheid/ ambachten

- Eerste fabrieken met stoommachines mislukten

- steenkool moest geïmporteerd worden.

 

De late industrialisatie in Nederland

Er waren vier oorzaken voor de industrialisatie van Nederland.

1. Omdat handel en landbouw steeds minder opleverden, hielp de overheid met het opzetten van textielfabrieken. 
2. Nederland verwerkte producten uit Nederlands-Indië tot eindproducten en verhandelde deze.  
3. Dankzij de gunstige ligging van Nederland konden industrieproducten snel verhandeld worden. 
4. Door de sterke bevolkingsgroei waren er voldoende arbeidskrachten beschikbaar.

§1.1

De industriële revolutie

B

oorzaken van de industrialisatie

• Eerste fabrieken in Nederland (NL) 1860

Twente

Er was al veel huisnijverheid in Twente

Er woonden mensen die voor weinig geld veel wilden doen

voor deze industrialisatie waren kanalen en spoorlijnen nodig. voor aanvoer van grondstoffen en afvoeren van producten.

rond 1900: eerste steenkoolmijnen in zuid Limburg open

Van stapelmarkt naar transitohandel 

• Stapelmarkt= opslag in pakhuizen
• Transitohandel= doorvoerhandel
• Na 1870 groeien havens van Amsterdam, Rotterdam en Antwerpen

Vaardigheid 2: Onderzoek doen

Je hebt bij geschiedenis 3 soorten vragen:

- Beschrijvende vragen (beginnen vaak met wat..., hoe..., welke..., wanneer...)

- Verklarende vragen (beginnen vaak met waarom..., waardoor..., verklaar...

- Waarderende vragen (beginnen vaak met vind je.., is de...)

Huiswerk

maken 1.4