V6 23-01-2025 Renaissance

• Frans
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

La Renaissance

Que sais tu
de la renaissance?

Renaissance

• Periode na de middeleeuwen
• Wedergeboorte (herontdekking) van de klassieke oudheid.
• Begint in Italie (14e eeuw) en verspreidt zich over de rest van Europa.
• Franse koningen voeren oorlog in Italië en komen daar in aanraking met nieuwe ideeën en kunstvormen.

Chambord

Humanisme

Nieuwe manier van denken: 

- Draait om de mens, de mens heeft zelf de regie.
- Carpe Diem: pluk de dag, genieten van het aardse leven

- Zelf op onderzoek uit (ipv zomaar overnemen wat de 

   machthebber/godsdienstige vertelt)

- Kritische levenshouding

Manier van denken in de middeleeuwen:
denken vooral als voorbereiding op het hiernamaals (memento mori)

Homo universalis

• De ideale renaissancemens =
  homo universalis
• Ontplooit zich op alle mogelijke vlakken

Voorbeeld: Leonardo da Vinci

Hij was actief kunstenaar, maar deed ook
belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen
en uitvindingen 

Boekdrukkunst (1450)

• Uitvinder: Johannes Gütenberg

Waarom belangrijk?

• Boeken worden minder kostbaar en kennis kan zich sneller verspreiden. 
• Meer mensen kunnen lezen doordat het onderwijs zich verspreidt.
• Luther en Calvijn vertalen de Bijbel in volkstaal -> gewone mensen kunnen nu de Bijbel lezen + er kritisch over nadenken.
• Nieuwe kritische ideeën over het geloof kunnen zich snel door Europa verspreiden -> leidt tot de Reformatie.

Onderwijs

• Nieuwe impuls door het humanisme.
• Periode van veel nieuwe kennis (door ontdekkingsreizen, ontwikkeling in de wetenschap)
• Kennis moet de mens helpen zijn leven vorm te geven.
• Doel van onderwijs = kweken van wijsheid en een kritische geest

La langue

Frans wordt steeds belangrijker.

1539: Frans wordt de bestuurlijke taal in Frankrijk.

1549: Défense et illustration de la langue française

           (Joachim du Bellay)

-> Frans verrijken met Italiaanse en klassieke invloeden

-> Frans moet even rijk en waardig worden als Latijn.

La Pléiade (7 dichters) werken hieraan. 

La littérature

• François Rabelais   
• Michel de Montaigne
• Pierre de Ronsard

Rabelais

De arts en schrijver François Rabelais (ca. 1494-1553) is nog steeds geliefd vanwege de unieke combinatie van humor, fantasie en maatschappijkritiek in zijn werk. Rabelais baseert zijn romans Pantagruel (1532)en Gargantua (1534) op bekende sprookjes over een stel reuzen met een enorme kracht en eetlust. De manier waarop de reus Gargantua ter wereld komt, zet meteen de toon: omdat zijn moeder te veel gegeten heeft, kan hij niet via de normale weg geboren worden. 

Rabelais

In de lessen die Gargantua krijgt, is het ideaal van de homo universalis te herkennen. Door de bizarre overdrijving en platte humor staan de romans van Rabelais nog met één been in de middeleeuwen. Hij gebruikt deze middelen om een groot publiek aan te spreken. Tegelijkertijd hebben zijn teksten een serieuze ondertoon waarin allerlei revolutionaire ideeën zijn te ontdekken. Rabelais gebruikt de komische avonturen van de reuzen om kritiek te geven op de kerk en de machthebbers van zijn tijd. 

Michel de Montaigne 

(ca 1533-1592)

• schrijver en politicus
• Les essais (= probeersels)
• kenmerkend voor de renaissance:

de schrijver als individu staat centraal
citaten van schrijvers uit de oudheid

• zelfonderzoek 
• motto: que sais-je?
• losse vorm & persoonlijke toon: 

het is alsof een goede vriend tegen je praat

La Pléiade

La Pléiade

• groep van zeven dichters
  
• doel: Franse taal en literatuur met behulp van klassieke en buitenlandse voorbeelden op hoger plan brengen
  
• gedichten over het aardse leven en liefde tussen man en vrouw
• motto: carpe diem

Pierre de Ronsard

• Leider van de groep 

     (le prince des poètes)

• Sonnet
  
• Vooral liefdesgedichten
  
• 'Cueillez dès aujourd'hui les roses de la vie' 

16e siècle: résumé

L’ humanisme: mens centraal; impuls voor ‘t onderwijs 

“ carpe diem” (=cueille le jour)

Homo universalis (Leonardo da Vinci)

Wetenschappelijke ontdekkingen, ontdekkingsreizen, technologische vooruitgang; boekdrukkunst!

Meer kritiek op katholieke kerk; godsdienstoorlogen

Het Frans wordt steeds belangrijker!

Noem de achternamen van 3 schrijvers uit de Renaissance.

Testez vos connaissances sur la Renaissance: 

Wie is geen schrijver uit de Renaissance?

1. Villon
2. Montaigne
3. Rabelais
4. du Bellay

Van welke scrhijver is dit boek?

1. Pierre de Ronsard
2. François Rabelais
3. Michel de Montaigne
4. Marie de France

Rabelais

Montaigne

Ronsard

du Bellay

Les Essais

Cueillez dès aujourd'hui les roses de la vie.

Les Regrets

Pantagruel et Gargantua

Hoe heet de beroemde dichtersgroep in de Renaissance?

Waarom was de boekdrukkunst zo belangrijk in de Renaissance?

Wat is geen kenmerk van de Renaissance?

1. humanisme
2. Klassieke Oudheid
3. hoofse liefde
4. kritisch denkvermogen

Wat is een alexandrijn?

Wat is een essay?

Wat is een homo universalis?

Wie hoort hier niet thuis?

1. Leonardo da Vinci
2. Chrétien de Troyes
3. Michel de Montaigne
4. Joachim du Bellay

Welke gebeurtenis is niet uit de Renaissance?

1. boekdrukkunst
2. ontdekking Amerika
3. Edict van Nantes
4. 100-jarige oorlog

Wie leefde niet in de Renaissance?

1. François Rabelais
2. Joachim du Bellay
3. Marie de France
4. Pierre de Ronsard

Wat zijn de kenmerken van een klassiek Frans sonnet?

Le français

Zoek informatie op over het ontstaan van de Franse taal. Vertel iets over het ontstaan van de Franse taal. +/-100 woorden.

les châteaux de la Loire