6.1 eten en gegeten worden

• biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Thema 6 Ecologie

1.  Eten en gegeten worden
2. Piramiden
3. Koolstof en stokstof kringloop
4. Biologisch evenwicht
5. Aanpassingen bij dieren
6. Aanpassingen bij planten

Lesdoelen

6.1.1 Je kunt beschrijven dat bij fotosynthese energierijke stoffen worden gevormd uit energiearme stoffen, en hoe bij verbranding die energie weer vrijkomt.

6.1.2 Je kunt de voedselrelaties tussen organismen beschrijven.

Ecologie

Wetenschap die onderzoekt hoe planten en dieren in verhouding staan tot elkaar en hun omgeving

Voedselketen

• Reeks soorten, waarbij elke soort wordt opgegeten door de volgende soort in de reeks.
• In de eerste schakel is altijd een organisme met bladgroenkorrels 

Voedselweb/voedselnet

• Water via wortels door vaatbundels naar bladeren (nerven) en  CO2 uit lucht
• Vorming glucose + 02
• Vindt alleen plaats: cellen met bladgroenkorrels + geschikte temperatuur

Alle voedselrelaties in een ecosysteem

Fotosynthese en verbranding

Fotosynthese:

Koolstofdioxide + water+ lichtenergie-> glucose en zuurstof

Energierijke stoffen: glucose-> lichtenergie wordt vastgelegd in glucose.

Verbranding: 

Glucose + zuurstof-> koolstofdioxide, water + energie

Energie komt vrij vanuit glucose voor bv groei en beweging

Stofwisseling: alle omzettingen van ene stof in andere stof

Producenten

• Bladgroenkorrels
• energie arme stoffen omzetten in energierijke stoffen
• 1e schakel in voedselketen

Consumenten

• Dieren leven van energierijke stoffen gemaakt door andere organismen
• planteneters, vleeseters, alleseters 

Afvaleters: eten planten/dieren die niet worden opgegeten

• Bacteriën en schimmels 
• Breken organische stoffen uit dode planten/dieren af tot anorganische stoffen
• Planten nemen deze organische stoffen weer op

Reducenten zetten energierijke stoffen uit dode planten/dieren om in energie arme stoffen (koolstofdioxide, water, mineralen), Planten nemen deze stoffen weer op

Resten die afvaleters laten liggen. 

Bacteriën en schimmels

Oefenen

Malmberg maken alle opdrachten van 6.1 eten en gegeten worden