Hoofdstuk opening Grenzen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Grenzen!

Wat gaan we doen?

• Doel van deze les
• Voorspellen
• Nederlands over de grens
• De baas is overal
• Bij de buren
• Afsluiten
• Vooruitblik

Doel van deze les

• Aan het einde van deze les weet je wat je kunt verwachten bij hoofdstuk 1 van Nieuw Nederlands.

Voorspellen

• De titel van het hoofdstuk is 'Grenzen'. Wat verwacht jij van dit hoofdstuk?
  
• Hoe denk jij het thema 'Grenzen' terug
  te gaan zien in het hoofdstuk?

Nederlands over de grens

• Nederlandse woorden kom je in allerlei talen tegen. Sommige vreemde talen lijken zelfs op het Nederlands, zoals het Afrikaans. Dat komt doordat een deel van Zuid-Afrika vroeger een Nederlandse kolonie was. Veel woorden zijn nog steeds herkenbaar.
  

• Kun jij raden wat de woorden betekenen?

Wat betekend 'botsmuts'?

1. Botsauto
2. Dronken persoon
3. Helm
4. Gebreide muts

Wat betekend 'moltrein'?

1. Metro
2. Sneltrein
3. Bus
4. Trein

Wat betekend 'muurprop'?

1. Schilderij
2. Stopcontact
3. Hangende prullenbak
4. Baksteen

Wat betekend 'papwiel'?

1. Bakje pap
2. Autoband
3. Ronde tafel
4. Lekke band

Wat betekend 'Stokkielekker'?

1. Vuurkorf
2. Lolly
3. Bezemsteel
4. Stopcontact

Wat betekend 'wipmat'?

1. Hangmat
2. Handdoek
3. Bed
4. Trampoline

De baas is overal

• Woorden als horloge en computer zijn leenwoorden, geleend uit het Frans en Engels. 

Welk leenwoord ken je nog meer? Uit welke taal komt dit woord?

De baas is overal

• Wist je dat er ook uitleenwoorden bestaan? 
• Dat zijn Nederlandse woorden die ook in andere talen worden gebruikt. Het woord baas is het meest uitgeleende woord. Het komt in wel 57 talen voor, bijvoorbeeld als bas (Zweeds), bosi (Chinees) en natuurlijk als boss (Engels).
• Uitleenwoorden lijken qua uitspraak op het Nederlands, maar kunnen heel anders worden geschreven.

In hoeveel talen kun jij het woord ‘pomp’ (of een woord dat er erg op lijkt) vinden in Google Translate?

De baas is overal

• Het woord pomp komt in 48 talen voor!
• Bijvoorbeeld:
  pomp - Afrikaans
  pompa - Bulgaars, Italiaans, Maltees, Pools
  pompe - Frans
  ponpu - Japans
  pump - Engels, Zweeds
  pumpe - Deens, Duits
  pumppu - Fins

Bij de buren

• Ook dichter bij huis kun je met Nederlands goed uit de voeten, namelijk in buurland België. 
• In het noordelijke deel, Vlaanderen, is Nederlands de officiële taal. Toch zijn sommige woorden net een beetje anders.
• In elke zin staat een Vlaams woord. Wat denk jij dat het woord betekent?

Mijn nonkel heeft zijn been gebroken.

1. Hond
2. Oom
3. Paard

Hip-hopartiest Tourist LeMC heeft nieuwe muziek klaar: “Zonder zwanzen: ik vind dit de beste plaat
die ik ooit gemaakt heb.”

1. De waarheid zeggen
2. Onzin praten
3. Zweten

Met een duimspijker prikt Dolf
een foto aan de muur.

1. Punaise
2. Schroef
3. Wasknijper

Het was plezant in de zoo van Antwerp.

1. Druk
2. Saai
3. Leuk

Bravo! We zijn allemaal heel fier op jou.

1. Blij
2. Boos
3. Trots

De buitenwipper had me niet zien binnenkomen.

1. Gastheer
2. Portier
3. Konijn

Ik ben mijn dagklapper alweer
vergeten!

1. Agenda
2. Schrift
3. Tas

Een klavier dat door meerdere mensen wordt
gebruikt, bevat veel bacteriën.

1. Snijplank
2. Toetsenbord
3. Wc-bril

Zonder kletterpet op uw scooter
rijden, is gevaarlijk.

1. Helm
2. Lichten
3. Toeter

Afsluiting

• Wat hebben deze opdrachten met Nederlands te maken?
  
• Woordenschat --> leenwoorden
• Communicatie
  
• Algemene kennis
  
  
• Wat hebben deze opdrachten met grenzen te maken?
  
• Woorden gaan over de grenzen

Wat heb je geleerd
deze les?

Wat vond je van
deze les?

Vooruitblik hoofdstuk 1

• Hoofdzaken en hoofdgedachte
• Formulier invullen
• Informatie selecteren
• Informatie verzamelen
• Woordbetekenissen zoeken
• Leestekens
• Tegenwoordige en verleden tijd