10.1 Dekolonisatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Pak je boek en werkboek

lezen paragraaf 10.1

maken opdr. 1 t/m 7, 10 t/m 17

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je uitleggen:

• hoe de dekolonisatie van Brits-Indië plaatsvond  
• hoe andere landen in Azië onafhankelijk werden  
• hoe landen in het Midden-Oosten onafhankelijk werden  
• hoe landen in Afrika onafhankelijk werden

Noem een oorzaak voor het nationalisme in de kolonies voor 1940.

Engeland wil zich richten op opbouwen eigen land en geen zin in nog een oorlog. 

Maart 1946: India mocht na anti-Britse rellen onafhankelijk worden van sociaaldemocratische premier Attlee, hij wilde net als Gandhi een verenigd India. Moslimleider Jinnah wilde een hindoestaat India en een moslimstaat Pakistan.  

 15-8-1947: India en Pakistan zelfstandig, veel etnisch en religieus geweld en vluchtelingen; India werd seculiere staat met dezelfde rechten voor hindoes en moslims.  

Groot-Brittannië liet bijna alle Aziatische koloniën onafhankelijk worden. Einde in Azië van westerse hegemonie: overwicht.  

 1945-1949: communisten van Mao namen in China de macht over, land bleef tot 1976 gesloten voor westerlingen. Hongkong tot 1997 Britse kolonie. 

17-8-1945: Soekarno riep Republiek Indonesia uit, begin Indonesische onafhankelijkheids-oorlog (1945-1949). Eerst namen de Britten de heerschappij van de Japanners over, vanaf 1946 bezette Nederlandse leger delen van Indonesië. 

Juni 1947: start politionele actie: Nederlandse benaming van militaire operaties in Indonesië (1947-1949). Koloniale oorlog met veel geweld van Nederlandse kant. 

 Eind 1948: tweede militaire operatie, gevangenneming Soekarno > grote internationale verontwaardiging van o.a. VS en Veiligheidsraad > 27-12-1949 soevereiniteitsoverdracht. 

 Nieuw-Guinea bleef onder Nederlands bestuur > conflict met Indonesië > 1957: alle Nederlanders uit Indonesië. 1962: VS dwingt Nederland Nieuw-Guinea af te staan. 

1945: Frankrijk weigerde koloniale bezit in Azië op te geven. Vietnam riep onafhankelijkheid uit na vertrek Japanners. 

 Vietnamese leider Ho Chi Min was communist > Frankrijk kreeg steun VS, Vietnam kreeg steun van China in 1949. 

1954: Fransen verlieten Vietnam na militaire nederlaag 

Opdracht:

We hebben drie verschillende dekolonisatie processen behandeld. In India (GB), Indonesië (NL) en IndoChina (FA)

Maak een schema waarin je kort opschrijft:

wanneer wordt het land onafhankelijk / werkt het moederland mee? / speciale problematiek? 

Midden-Oosten

Syrië en Libanon onafhankelijk van Frankrijk
Palestina:
Interbellum en na WOII veel Joden met als doel eigen Joodse staat in Palestina (zionisten)
14 mei 1948: Ben Goerion roept Israël uit als Joodse staat.
Arabische landen vallen aan – Israël verovert bijna geheel Palestina. Palestijnen vluchten naar westelijke Jordaanoever en Gazastrook.

Egypte:

Britten vertrokken na korte oorlog zonder steun VS in 1956.

Na 1945: anti-Brits geweld van Egyptische nationalisten, Britten hielden Suezkanaal nog bezet. 

 1952: einde monarchie in Egypte 

 1956:  nationalist Nasser bezette Suezkanaal > Groot-Brittannië, Frankrijk en Israël vielen Egypte aan > VS steunende hen niet > Britse troepen trokken zich terug. 

1954: onafhankelijkheidsoorlog Algerije 

 1960: 17 koloniën werden onafhankelijk 

 1962: onafhankelijkheid Algerije na veel wreedheden van beide kanten 

 1965: bijna heel Afrika was onafhankelijk 

 1974: einde Portugese koloniën Angola en Mozambique 

Zuid-Afrika en Zimbabwe: bloedige conflicten vanaf dekolonisatie. Witte minderheid weigerde macht met zwarte meerderheid te delen. 

 1980: Zimbabwe kreeg zwarte leider 

1994: Zuid-Afrika kreeg algemeen kiesrecht, zwarte leider Mandela werd president 

 1975: Nederland liet Suriname onafhankelijk worden