H5.3 Karakteristieke groepen_alkenen+halogeenalkanen_4H

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H5.3 Karakteristieke groepen
alkenen + halogeenalkanen

NOVA - Hoofdstuk 5 - 4H

Deze les

• Wat weet je nog over de systematische naamgeving van alkanen (H5.2)
• Bespreken HW opgaven
• Uitleg karakteristieke groepen (H5.3)
• Aan de slag 

de alkanen van CH₄ t/m C₁₀H₂₂

de namen zijn ..........

leerlingen noemen om de beurt de namen van de alkanen van methaan t/m decaan

Leerdoel

1. Je leert een aantal karakteristieke groepen herkennen die in koolstofverbindingen voorkomen.
2. Je kunt de systematische naam geven aan een koolstofverbinding met een karakteristieke groep.
3. Je kunt de structuurformule met een karakteristieke groep tekenen bij een gegeven systematische naam

Even herhalen...

koolstofverbindingen

koolwaterstoffen

alkanen

alkenen

alkaanzuren

alkaanaminen

halogeenalkanen

alcoholen

alkanolen

systematische naamgeving alkenen

• langste keten: 4 C-atomen
  met daarin een C = C
  dus stamnaam is buteen 
• de C = C krijgt een zo laag mogelijk plaatsnummer:
  voor structuur 1: but-1-een 
  
  voor structuur 2: but-2-een

systematische naamgeving alkenen

systematische naamgeving alkenen

• langste keten: 4 C-atomen
  met daarin een C = C
  dus stamnaam is buteen 
• de C = C krijgt een zo laag mogelijk plaatsnummer: 1 of 3
  dus but-1-een
• zijketen is een methylgroep op het 3e C-atoom
  dus 3-methylbut-1-een

koolstofverbindingen

koolwaterstoffen

alkanen

alkenen

alkaanzuren

alkaanaminen

halogeenalkanen

alcoholen

alkanolen

halogeenalkanen

systematische naamgeving halogeenalkanen

• langste keten: 3 C-atomen
  dus stamnaam is propaan 
• karakteristieke groep: chloor
  dus chloorpropaan
• karakteristieke groep krijgt een zo laag mogelijk plaatsnummer
  structuur 1:  1-chloorpropaan
  structuur2:  2-chloorpropaan

structuur 1

structuur 2

systematische naamgeving halogeenalkanen

structuur 1:

• langste keten 2 C-atomen
  dus ethaan
  
• karakteristieke groep: 2x chloor op C₁ en C₂
  dus 1,2-dichloorethaan

structuur 2:

• langste keten 2 C-atomen met C = C
  dus etheen
  
• karakteristieke groep: 2x chloor op C₁
  dus 1,1-dichlooretheen
  

structuur 1

structuur 2

CFK

CFK is een verzamelnaam voor koolstofverbindingen waarin veel H-atomen vervangen zijn door halogeenatomen.
Deze stoffen werden toegepast in de koelsysteem van koelkasten.
Omdat deze stoffen slecht zijn voor de ozonlaag zijn ze tegenwoordig vervangen door meer milieuvriendelijke verbindingen.

Huiswerk

• goed bestuderen H5.3 tot "Alkanolen" (blz 153 t/m 156)
• maken + nakijken opgaven 19 t/m 21bc