T10 BS2 Het verteringsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

10.2 Het verteringsstelsel

Leerdoelen

Leerdoelen

• Je kunt de bouw, werking en functies van de verteringsorganen beschrijven
• Je kunt de relatie tussen hun bouw en hun functie herkennen
• Je kunt verschillen en overeenkomsten herkennen tussen organen en orgaanstelsels van de mens en diersoorten

! meeste staat in Binas 82 C, E, F. 

Wat is verteren?

inslikken

verteren

absorptie

uitscheiden

mechanische vertering

stukken voedsel

kleine moleculen

moleculen gaan cellen binnen

onverteerd materiaal

chemische vertering met behulp van enzymen

Kringspieren & lengtespieren

darmperistaltiek

• voortduwen voedselbrij
• kneden voedselbrij
• mengen van voedselbrij met verteringssappen

Het verteringsstelsel

Door welk van deze organen van het verteringsstelsel loopt geen voedsel, maar spelen wel een belangrijke rol in het verteringsproces?

Benoem de delen. 

HINT: je kan er minstens 17 benoemen.

Rechts een zeer schematische weergave. Benoem ook hier de organen. 

(dezelfde namen als links) 

Waarom zijn sommige delen groen?

speeksel-

klieren

tong

mondholte

slokdarm

cardia

(maagmond)

maagportier

maag

12vingerige

darm

dikke

darm

dunne darm

blinde darm

lever

galblaas

Waarom gebit?

• mechanische vertering
  
  

mechanische vertering

doel: 

oppervlaktevergroting  (3 keer bij spijsvertering) zodat enzymen beter op de voedselbrij in kunnen inwerken

In de mond

• mechanische vertering
  
• ook startpunt van 
  chemische vertering (in speeksel zitten koolhydraat verterende enzymen: amylases) 

Slikreflex

* Huig sluit de neusholte af

* Strotklep sluit de luchtpijp af

Slokdarm

• De slokdarm duwt het eten met behulp van peristaltische bewegingen omlaag. 
• Het eten komt daarna in de maag terecht.

Peristaltiek

Lengtespieren & kringspieren 

zie Binas 82C

Maagsap

• HCl = sterk zuur
• Slijm = bescherming
• Enzymen

kringspier  =

(net zoals anus)
 

productie gal

opslag gal

alvleessap

maagsap

Leversap = gal

Lever maakt gal

GALzouten emulgeert:

grote vetdruppels tot kleine vetdruppels

-->

hierdoor groter oppervlak 

-->

LIPASE verteert:

vetmoleculen tot glycerol en 3 vetzuren

- Geen enzymen! 
- Wel afbraakproduct rode bloedcellen (billirubine) en cholesterol. 

Vertering: intracellulair of extracellulair? 

• Eencelligen - Intracellulair

fagocytose, voedingsvacuole, lysosomen (lysozymen) 

• Meercelligen - Extracellulair

 speciale ruimte in lichaam: maag-darm holte (holtedieren zoals sponzen)

Leerdoelen

Leerdoelen

• Je kunt de bouw, werking en functies van de verteringsorganen beschrijven
• Je kunt de relatie tussen hun bouw en hun functie herkennen
• Je kunt verschillen en overeenkomsten herkennen tussen organen en orgaanstelsels van de mens en diersoorten

! meeste staat in Binas 82 C, E, F. 

Aan de slag

B2: opdrachten 13 t/m 27 

+ begrippenlijst