Gezonde voeding

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Gezonde voeding

Programma

09:15 uur - 11:00 uur les

14:30 uur - 16:00 uur les

16:00 uur - 17:00 uur les

Leerdoelen:

De student kan uitleggen wat gezonde voeding betekend.

De student kan uitleggen waar er op gelet dient te worden bij gezonde voeding.

De student kan uitleggen waarom vocht belangrijk is

De student kan problemen omtrent voeding en vocht benoemen

De student kan een vochtlijst maken

Wat is gezonde voeding volgens jou?

Bij een gezond voedingspatroon eten we niet te veel of te weinig. Ook eten we vooral plantaardige en weinig dierlijke producten. Een gezond menu is rijk aan groente, fruit, peulvruchten, noten, vis, volkorenproducten en heeft genoeg magere melkproducten. Daarnaast weinig rood- en bewerkt vlees, dranken met alcohol en suiker, zout en verzadigde vetzuren. Daarnaast heeft gezonde voeding genoeg maar niet te veel voedingsstoffen (zout, suiker, verzadigd vet). Bron: Gezondheidsraad: Richtlijnen Goede Voeding 2015

Waar denk je aan bij voeding bij baby’s, peuters, kleuters, lagere schoolkinderen, pubers, volwassenen en ouderen?

Gezonde voeding & vocht is belangrijk voor

Lichamelijke en psychische ontwikkeling

Voorkomen van evt. aandoeningen/ziektes

Prestaties in b.v. sport of studie

Sociaal aspect

Benodigde hoeveelheid voeding wordt bepaald door?

Leeftijd

Lichaamsbouw/gewicht/lengte

Algemene gezondheidstoestand

Klimaat

Lichamelijke prestatie (werk/zwangerschap)

Voeding en gezondheid

Voedingsstoffen hebben als hoofdtaak:

Leveren van energie

Inwendige energie

 -B.v Ademhaling, denken, hart-en nierwerking

Uitwendige energie

-B.v hardlopen, fietsen, schrijven

Opbouw van cellen

Herstel van de afbraak

Welke voedingsstoffen hebben hierin een belangrijke taak?

Koolhydraten

Vetten

Eiwitten

Vitaminen

Mineralen/water

Belang van water

Volwassene bestaat uit 60% water

Een baby bestaat uit 70% water

Via water:

Transport van voedingsbestanddelen

Transport van zuurstof

Instandhouding van elektrolytenhuishouding

Mogelijk maken van natuur en scheikundige processen in het lichaam

Wat zijn elektrolyten? Elektrolyten zijn mineralen die, wanneer ze opgelost zijn in een vloeistof zoals bloed, elektrische lading kunnen geleiden. Elektrolyten helpen het menselijk lichaam dus bij het reguleren van de zenuw- en spierfunctie en de zuur-base en vochthuishouding

Opname en afgifte vocht

Opname vocht:

Drank 1000 tot 1500ml

Vast voedsel 600 tot 900 ml

Oxidatie 400 ml

Afgifte vocht:

Via de huid 500 tot 700 ml

Via de ademhaling 400 ml

Via de ontlasting 80 tot 100 ml

Via de urine 1000 tot 1600 ml

Opdracht

Wat heb je vanmorgen aan vocht ingenomen en uitgescheiden?

-Kopje is ongeveer 200 ml

-Gemiddelde hoeveelheid uitgescheiden urine is 300 ml per keer

Goede inname voeding wordt beinvloed door:

Afwisseling

Matig met zout, onverzadigde vetten en alcohol

Geniet van het voedsel,

Gebruik de schijf van vijf.

Maak de maaltijd tot een rustpunt

Let op tafelmanieren als dit wenselijk is

Richt voeding ook naar kwaliteit van het gebit!

Wat is belangrijk bij werken met voeding?

Werken volgens de keuringsdiensten van Waren en de Vleeskeuringsdiensten.

Let op datum/waarschuwingen/toegevoegde stoffen.

Voedingsmiddelen op de juiste temperatuur bewaren.

Hygiëne van koelkasten en diepvrieskisten.

Wat is de verpleegkundige zorg bij voeding van de volwassene?

Navraag doen gewoontes/wensen

Zorgvrager stimuleren tot eten

Zoeken naar hulpmiddelen bij lichamelijke problemen

Maaltijdservice

Dieetist

Vochtbalans

Coördinerend dus!

Het serveren en helpen met eten. Hoe doe je dat?

Mogelijkheid tot handen wassen van de zorgvrager

Goede verhouding tussen dienblad, hoeveelheid en de plaats waar het eten geserveerd wordt

Geef ruimte tot bidden voor en na de maaltijd!

Aandacht voor de temperatuur!

Verzorgt overkomen van de maaltijd

Juiste eten bij de juiste persoon

Voor de zorgvrager passend servies en bestek zorgen.

Maak tijd voor het eten, of zoek creatieve oplossingen.

Gebruik niet het woord “voeren”, maar heb het over “eten geven”

Laat de zorgvrager doen wat hij/zij zelf kan doen!

Pas je aan, aan de gewoonten van de zorgvrager.

Zorg dat de mond schoon blijft tijdens de maaltijd.

Laat de zorgvrager de handen wassen en tandpoetsen na het eten.

Indien nodig hou de vochtbalans bij.

Lezen vochtbalans

Input en output trek je van elkaar af

Positieve vochtbalans

- Meer ingenomen dan uitgescheiden.

Negatieve vochtbalans

- Meer uitgescheiden dan ingenomen.

Opdracht:

Annelies is een tweede jaar stagiaire VP in het verpleeghuis Zonnedael.

Ze heeft sinds vanmorgen 08.00 uur last van diaree(150 ml). Om 09.00 uur had ze weer diaree(150 ml) en om 10.00 uur kwamen de twee kopjes thee van vanmorgen er al spugend uit. Nadat ze zich heeft verschoond heeft ze om 11.00 voorzichtig weer een kopje thee gedronken. Gelukkig bleef dat erin en hoefde ze om 12.00 uur (300ml) alleen te plassen.

Maak voor Annelies een vochtbalans van 08.00 tot en met 12.00 uur

antwoord

Voedingsproblemen

Voedingstekort:

Algemenen symptomen

Gewicht niet in overeenstemming met lichaamslengte

Gewichtsverlies meer dan 20%

Onvoldoende voedselopname

gedurende enige tijd

Voedingstekort

Lichamelijke symptomen:

Bleke huid, ingevallen gezicht, haaruitval, dof haar

Moeheid, energietekort.

Mogelijke oorzaak

Niet in staat zelf eten te kiezen, kopen of te bereiden

Misselijkheid en braken

Diarree

Emotionele stress

Verslaving

Depressiviteit

Voedingsproblemen a.g.v misselijkheid en diarree

Oorzaken:

Ziekten van het spijsverteringsorgaan

Voedselvergiftiging

Overmatig alcohol gebruik

Bijwerking medicijnen en narcose

Psychologische oorzaken

Psychiatrische oorzaken

Rumineren bij verstandelijk gehandicapte zorgvrager

Verpleegkundige interventies bij braken: wat zou je kunnen doen?

Dehydratie

Wat zijn de mogelijke oorzaken van dehydratie?

Brandwonden

Koorts, verhoging van de stofwisseling

Drainage van wonden

Ziekte of aandoening bv. suikerziekte, verhoogde werking schildklier

Acties of wel interventies bij dreigend vochttekort en vochttekort?

Wat kun jij doen?

Leerdoelen

De student kan uitleggen wat gezonde voeding betekend.

De student kan uitleggen waar er op gelet dient te worden bij gezonde voeding.

De student kan uitleggen waarom vocht belangrijk is

De student kan problemen omtrent voeding en vocht benoemen

De student kan een vochtlijst maken

Wat vonden jullie van deze les?
in de vorm van Tip/Top

Afsluiting