4.3 - Hormonen regelen de start van de puberteit

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 4 - Voortplanting en seksualiteit

Hoofdstuk 4 - Voortplanting en seksualiteit

4.1 - Van eicel tot baby (*)

4.2 - Vorming geslachtscellen (***)

4.3 - Hormonen regelen de start van de puberteit (****)

4.4 - Hulp bij voortplanting (*)

4.5 - Voorkomen van SOA's (**)

4.4 + 4.5

Donderdag NA kerstviering 

optioneel, korte uitleg over paragrafen

Afspraak komt in magister (inclusief link)

4.3 - Hormonen regelen de start van de puberteit

bladzijde 134 - 138

BiNaS 86A, B, C, E, 89C, 

Doelen van deze les

Je kent de hormonen die te maken hebben met vruchtbaarheid

Je kan uitleggen hoe deze hormonen elkaar en het voortplantingsstelsel beïnvloeden

Je kan uitleggen wat de rol van hormonen bij mannen is

Je kan uitleggen wat de rol van hormonen bij vrouwen is

Je kan grafieken en schematische weergaven van hormonen maken en uitleggen

Je weet uit welke fasen de zwangerschap en bevalling bestaan

Begin puberteit

Hypofyse (in hersenen) maakt hormonen:

FSH (Follikel Stimulerend Hormoon)

LH (Luteïniserend Hormoon)

Zaadballen en eierstokken reageren op FSH & LH:

Aanmaak geslachtscellen

Vruchtbaarheid bij mannen

LH: Zet cellen tussen zaadbuisjes (interstitiële cellen/cellen van Leydig) aan tot productie testosteron (mannelijk geslachtshormoon)

Testosteron: 

- remt productie LH 

- stimuleert vorming zaadcellen

Bron 18

Vruchtbaarheid bij vrouwen (1)

FSH en LH: Starten menstruatiecyclus

FSH (Follikel Stimulerend Hormoon) -> stimuleert groei en ontwikkeling follikel

Follikel maakt oestrogeen (vrouwelijk geslachtshormoon):

Ontwikkeling baarmoederslijmvlies

Stimuleert hypofyse tot aanmaak extra LH

LH toename zorgt voor de eisprong

Vruchtbaarheid bij vrouwen (2)

Bij eisprong: Follikel blijft leeg achter: 

maakt naast oestrogeen ook progesteron -> remmen beide de aanmaak van FSH door hypofyse

Progesteron: stimuleert ontwikkeling baarmoederslijmvlies (voorbereiding op zwangerschap)

Geen bevruchting -> gele lichaam sterft af. Gevolg: afname productie oestrogeen en progesteron

Menstruatiecyclus

Dag 1-4: menstruatie

Dag 5-14: rijping follikel door FSH, afgifte oestrogeen door follikel

Dag 14-15: Eisprong/ovulatie door toename LH, leeg follikel blijft achter en wordt gele lichaam door opname vet

Dag 15-26: Gele lichaam maakt oestrogeen en progesteron:

Remt productie FSH door follikel

Zwangerschap

Bevruchte eicel -> zygote -> embryo

Embryo nestelt zich in in baarmoederslijmvlies

Productie HCG (Humane Chorion Gonadotropine) begint:

Hierdoor blijft gele lichaam bestaan

Progesteron en oestrogeenproductie houdt aan -> remming FSH/LH productie houdt aan

Na 3 maanden: placenta maakt oestrogeen en progesteron, gele lichaam verschrompelt (taken zijn overgenomen)

Bevalling

38 weken na laatste ovulatie -> bevalling

Indaling: baby ligt met hoofdje in de bekken

Ontsluiting: hormoon oxytocine (hypofyse) zorgt voor weëen, baarmoedermond opent

Uitdrijving: bij 10 cm ontsluiting -> samentrekking spieren in buik en baarmoeder -> geboorte

Nageboorte: placenta, resten vruchtvliezen, navelstreng

Aan het werk

Maak de opdrachten van 4.3

Maak een samenvatting

Maak een mindmap

STEL VRAGEN!