4.2 Atomen en moleculen

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

4.2 Atomen en moleculen

Programma

Activiteit	Doel	Tijdsduur
-Huiswerk nakijken	Reflecteren op vorige leerdoelen	10 min
-Formatieve check		10 min
-Elementen	Nieuwe leerdoelen introduceren	15 min
-Moleculen		15 min
-Oefenen	Nieuwe leerdoelen verwerken	30 min

Oefeningen nakijken

Ik loop langs om te controleren of je je spullen bij je hebt en of de oefeningen gemaakt zijn.

De antwoorden staan in het eerste tabblad van de Studiewijzer in Magister.

Formatieve check

Klik op de link om naar een nieuwe les te gaan, hierbij kan je zelf feedback geven op je leerdoelen:

Reflectie op 4.1 Stoffen veranderen

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je kunt de namen en symbolen van de meest voorkomende elementen (atoomsoorten) opsommen.
  
• Je kunt de meest voorkomende elementen (atoomsoorten) indelen in metalen en niet-metalen.
  
• Je kunt beschrijven dat moleculen zijn opgebouwd uit atomen.
  
• Je kunt beschrijven dat bij een chemische reactie de atomen niet veranderen, maar anders worden gerangschikt.
  
• Je kunt beschrijven hoe een moleculaire stof is opgebouwd.

Wat komt het meest voor in ons universum?

Wat is het kleinste deeltje dat je kent?

Waar bestaat het universum uit?

99,99% = leegte

0,01% = materie

Leegte bestaat uit een

afwezigheid van deeltjes.

Waar bestaat materie uit?

Bouwstenen materie

Een groot deel van de deeltjes in het universum bestaat uit moleculen (deeltjes).

Bouwstenen materie

Maar moleculen bestaan natuurlijk ook weer ergens uit, namelijk atomen!

Moleculen

De Nederlandse taal heeft ongeveer 60 miljoen woorden.

Al deze woorden zijn combinaties van 26 letters, het alfabet.

Hetzelfde geldt voor moleculen:

• Er zijn miljoenen soorten moleculen.
  
• Al deze moleculen zijn combinaties van 118 atoomsoorten, de elementen.
  

Voorbeeld

Koolstofdioxide en water zijn bijvoorbeeld moleculen.

• Koolstofdioxide (naam), bevat 1 koolstofatoom en
  2 zuurstofatomen: CO₂ (molecuulformule)

• Water, bevat 2 waterstofatomen en 1 zuurstofatoom: H₂O

Leer de tabel hiernaast!!! 

Over 2 weken is hier een S.O. over!!!

Index

CO₂ en H₂O, bevatten allebei een 2’tje.

Dit getal staat rechtsonder van het desbetreffende atoom, en geeft aan hoeveel van die atomen er in het molecuul zijn.

Dit getal noem je de index.

Een molecuul heeft 3 C-atomen en 8 H-atomen. Geef de molecuulformule.

Chemische reactie en moleculen

Bij een chemische reactie gaan er  moleculen kapot en worden de afgebroken atomen gebruikt om nieuwe moleculen te maken.

Wat zijn verbindingen en enkelvoudige stoffen?

Alle stoffen op de wereld zijn ofwel mengsels ofwel zuiver.

Zuivere stoffen onder te verdelen in 2 groepen:

• Verbindingen (ontleedbare stoffen)
  
• Enkelvoudige stoffen (niet-ontleedbare stoffen)
  

Wat zijn verbindingen?

Verbindingen = moleculen die bestaan uit meerdere atomen

bijvoorbeeld: koolstofdioxide, water, glucose, methaan

Ontleedbaar = de verbinding is te breken in meerdere atomen.

Wat zijn enkelvoudige stoffen?

Enkelvoudige stof = stoffen die maar uit een enkel atoom bestaan.

Bijv.: alle metalen (Fe, Cu, Au) komen altijd maar als enkele atomen voor. Maar ook koolstof (C) komt vaak enkel voor.

Niet-ontleedbaar = niet af te breken in losse atomen.

Uitzonderingen

Er zijn 7 enkelvoudige stoffen die wel uit meerdere atomen bestaan.

Deze komen in de natuur altijd in paren voor, ze kunnen niet verder

ontleed worden.

Ezelsbruggetje:

Claartje Fietst Naar Haar Oma In Breda (2x)

Cl             F           N       H        O        I    Br

Zet de juiste stoffen bij de juiste term.

Verbindingen

Enkelvoudige stoffen

CH₄

Fe

C₆H₁₂O₆

Br₂

H₂O

C₂

Oefenen

We gaan nu gedifferentieerd oefenen met leerdoelen die passen bij deze paragraaf.

Elk leerdoel heeft makkelijke, gemiddelde en moeilijke opgaven. Aan jou zelf nu de taak om te bepalen op welk niveau jij de oefeningen wilt maken.

Let op! Om de leerdoelen echt goed te beheersen moet je in staat zijn om de moeilijke oefeningen goed te maken.

Oefeningen

Wie?	Zelfstandig of duo's in rust.
Wat?
Hoe?	Vragen op Chromebook, antwoorden op papier.
Hulp?	Docent
Tijd?	Tot 5 minuten voor eindtijd.
Uitkomst?	Je beheerst de gestelde leerdoelen.
Klaar?	Huiswerk: Hoofdstuk 4 paragraaf 2: 1 t/m 17

Differentiatie oefeningen hoofdstuk 4 paragraaf 2.

Oefeningen

Leer voor volgende les ook de tabel met elementen op pagina 19. We doen dan een wedstrijd met prijzen!

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Je kunt de namen en symbolen van de meest voorkomende elementen (atoomsoorten) opsommen.

Je kunt de meest voorkomende elementen (atoomsoorten) indelen in metalen en niet-metalen.

Je kunt beschrijven hoe een moleculaire stof is opgebouwd.

Je kunt beschrijven dat bij een chemische reactie de atomen niet veranderen, maar anders worden gerangschikt.

Je kunt beschrijven dat moleculen zijn opgebouwd uit atomen.