Zeekleilandschap

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Nederlandse landschappen

Dit is de laatste les waarin we aan de Nederlandse landschappen werken. Aan het eind van deze les volgt de laatste praktijkopdracht.

*Wanneer een woord vetgedrukt is, dan is dit een belangrijk begrip voor je tentamen!*

Thema 5: Zeekleilandschap

Na deze les weet jij:

- Wat het zeekleilandschap is

- Waar zeekleilandschap in Nederland voortkomt

- Het ontstaan van zeeklei

- Wat de belangrijkste kenmerken zijn

Wat is zeeklei en hoe is het ontstaan?

- Zeer vruchtbare grond, geschikt voor landbouw/weilanden

- Houdt net als rivierklei veel water vast

- Erg kleverig

- Gevormd door de zee

- Wanneer het vloed was, nam de zee 

sediment mee landinwaarts. Bij eb, bleven de 

deeltjes achter op het land

- Kust groeit tegenwoordig nog altijd. Wordt steeds

hoger waardoor begroeiing mogelijk is.= Kwelders

Zeeklei vind je voornamelijk in laag Nederland. 

Aan de kustgebieden, Flevoland en Noord Nederland. Dit gebied ligt onder NAP niveau waardoor het vroeger gemakkelijk bereikbaar was voor de zee.

Terug in de tijd...

- De vorming van het zeekleilandschap begon ongeveer 10.000jr. geleden.

- De zeespiegel steeg door het smelten van de landijskappen. 

- De Noordzee liep vol en bereikte ons huidige grondgebied.

- Ongeveer 5000jr. geleden bestond West-Nederland uit Waddenkust en werd er zeeklei afgezet. Aan de westkant hiervan lagen eilanden en stranden. Door het vasthouden van klei en zand, kwam het gebied steeds hoger te liggen.

- Hier op ontstonden veenmoerrassen

Door ontginnen, ontwateren en afgraving kwam zeeklei weer aan de oppervlakte

Relaties tussen geofactoren

- Door de glacialen lag de Noordzee vroeger droog en was Scandinavië bedekt onder een ijskap. Tegen de tijd dat de kap ging smelten (Interglaciaal) steeg de zeespiegel.

- Door de werking van eb en vloed zijn de slibdeeltjes terecht gekomen op het land en achtergebleven in de vorm van klei.

- Door de komst van de mensheid, was men in staat om gebieden droog te leggen waardoor zeeklei weer aan de oppervlakte kwam te liggen.

Wat zet de zee af (mariene afzetting), waardoor er zeeklei kan ontstaan?

De Oosterkwelder van Schiermonnikoog vanuit de lucht. (Bron: Rijkswaterstaat)

Beschrijf in eigen woorden wat een kwelder is.

Belangrijke begrippen

Interglaciaal: een tussenperiode tijdens de glacialen (ijstijden) met hogere temperaturen. 

Kwelders: zijn begroeide stukken land die direct, zonder duinenrij of dijken, aan zee grenzen. Bij storm of extra hoog water komt een kwelder onder water te staan.

Kortom

- Zeeklei vind je vooral in laag-Nederland

- Het is er ontstaan door de afzettingen van zand en slib vanuit de zee

- Het is een zeer natte en vruchtbare bodemsoort

- Wordt voornamelijk gebruikt voor weilanden

Praktijkopdracht

- Kies een locatie uit in het zeekleilandschap ( dorp / streek) en probeer aan de hand van zelf gevonden informatie een tijdlijn te maken hoe de huidige omgeving tot stand is gekomen.

Veel succes!