3A H3 woordenschat

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

3A Nederlands

Woordenschat

Taalgebruik: letterlijk en figuurlijk

LETTERLIJK OF FIGUURLIJK?

Aan het einde van deze les:

• Weet je het verschil tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik
• Kan je figuurlijk taalgebruik herkennen

Letterlijk taalgebruik

Dit vertelt precies wat er gebeurd is, er zit geen andere betekenis achter

Bijvoorbeeld: tegen de lamp lopen --> je bent écht tegen de lamp aangelopen

Figuurlijk taalgebruik

 Dit heeft een andere betekenis dan dat er staat.

'Tegen de lamp lopen' kan in dit geval ook betekenen: je deed iets stiekem en bent nu gesnapt

Nog meer voorbeelden van figuurlijk taalgebruik:

• de kogel is door de kerk
• een ongeluk zit in een klein hoekje
• vele wegen leiden naar Rome
• Het water loopt me in de mond
• Als puntje bij paaltje komt

Spreekwoorden zijn altijd figuurlijk bedoeld!

En nu even oefenen!

Je moet het nou eens goed in je oren knopen, dat je op tijd moet komen

1. letterlijk
2. figuurlijk

Ik heb er een hard hoofd in of ik dit jaar ga slagen voor mijn eindexamen

1. letterlijk
2. figuurlijk

Ik heb een wond aan mijn hoofd

1. letterlijk
2. figuurlijk

Mijn broer krijgt de baard in de keel

1. letterlijk
2. figuurlijk

Helaas kwam er geen kip naar de gratis tennisles

1. letterlijk
2. figuurlijk

Wat betekent:
De kogel is door de kerk

Wat betekent:
Een ongeluk zit in een klein hoekje

Wat betekent:
Vele wegen leiden naar Rome

Wat betekent:
Hij is heeft aanvaring met zijn zus.

Wat betekent:
Als puntje bij paaltje komt...

Wat betekent:
Het water loopt me in de mond

Wat betekent:
Je moet even door de zure appel heen bijten.

Wat betekent:
Dat staat als een paal boven water

Nakijken:

Opdracht 1

1 was lekker bezig

2 niet leuk, niet van goede smaak getuigend

3 Over verschil in smaak moet men geen ruzie maken.

4 Wie of wat dé attractie is.

5 naar mijn mening, vind ik

Nakijken:

Opdracht 2

1 + 2

- ben je op de goede plaats       5 val je met je neus in de boter

- een onfatsoenlijk persoon      11 een ongelikte beer

- ga ervandoor                                 10 neem de benen

- heb je een hekel aan                   1 heb jij een broertje dood aan

- iets heel ergs                                  7 een doodzonde

- is men er niet blij mee                2 valt het niet in goede aarde

- krijg je ruzie met                            8 kom je in aanvaring met

- knap het onaangename klusje op 9 bijt dan door de zure appel heen

- heb je het verpest                        12 kun je het wel schudden

- vinden het heel gewoon        3 vinden het de normaalste zaak van de wereld

- wees niet meteen blij              6 juich niet te vroeg

- zo simpel is het                           4 dat is het hele eieren eten

Nakijken:

3 het poepen

4 eigen antwoorden, bijvoorbeeld:

a appel:

- appeltje-eitje (een simpel klusje)

- door de zure appel heen bijten (een onaangenaam klusje opknappen)

- voor een appel en een ei (heel goedkoop)

- appels met peren vergelijken (dingen met elkaar vergelijken die niets met elkaar te maken hebben)

b kip:

- ergens als de kippen bij zijn (ergens snel bij zijn)

- met de kippen op stok gaan (vroeg naar bed gaan)

- als een kip zonder kop (ondoordacht)

- kippig zijn (bijziend zijn)

c water:

- het water loopt hem in de mond (hij heeft er veel trek in)

- boven water komen (tevoorschijn komen)

- in het water vallen (mislukken)

- water bij de wijn doen (een compromis sluiten)

Huiswerk

Opdracht 3, 4 en 5 blz 84 en 85