2.4 Het bloed

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Transport

Het bloed

Bloedsomloop

In de afbeelding geeft de letter S de allerkleinste
vertakkingen van de bloedvaten aan. Via deze
kleine bloedvaatjes stroomt bloed tussen de cellen
van het weefsel door.

Hoe heten deze kleine bloedvaatjes?

1. Slagaders
2. Haarvaten
3. Aders

In de afbeelding zie je schematisch het bloedvatenstelsel. De letter P geeft het bloedvat aan waardoor bloed van het
verteringskanaal rechtstreeks naar de lever gaat.
Hoe heet dit bloedvat?

Verklaar de op- en neergaande beweging bij de grafiek van de bloeddruk.

Patiënten met lekkende hartkleppen kunnen te maken krijgen met hypertrofie. Hypertrofie is een verdikte hartspier. Hoe zijn lekkende hartkleppen gerelateerd aan hypertrofie? Tip: bekijk eerst wat lekkende hartkleppen doen voor de bloeddruk en verklaar aan de hand van het schema wat daar het gevolg van is.

Lesprogramma

• Huiswerk
• Leerdoelen
• Uitleg
• Vragen
• Nabespreken
• Huiswerk

Welke vragen van het huiswerk willen jullie dat ik bespreek?

Leerdoelen

• Je kunt de bestandsdelen van bloed noemen met hun kenmerken en functies.
• Je kunt het proces van bloedstolling beschrijven en je weet hoe complicaties bij bloedstolling kunnen worden voorkomen.

Bloedplasma

• Water met opgeloste stoffen en plasma-eiwitten, zuurstof, voedingsstoffen, afvalstoffen, regelende stoffen, beschermende stoffen, geneesmiddelen
• Lipoproteïnen gevormd voor transport moeilijk oplosbare stoffen
• Plasma-eiwit concentratie beïnvloedt osmotische waarde bloed en bloeddruk

Samenstelling van het bloed

Bloedplasma

• water
  
• zouten
  
• bloedgassen
  
• plasma-eiwitten
  
• hormonen
  
• afvalstoffen
  
• voedingsstoffen

Bloedcellen

Ontstaan allemaal in het beenmerg (binas 84I)

• Rode bloedcellen
  
• Witte bloedcellen
  
• Bloedplaatjes

Rode bloedcellen

• Geen celkern
• Bevat hemoglobine
• Afbraakproduct is bilirubine
• Bloedarmoede
• Epo

Witte bloedcellen

• Witte bloedcellen (leukocyten) fagocyteren
• Lymfocyten produceren antistoffen

0

Bloedplaatjes

• Bloedstolling
• Kleven vast aan beschadigde wand
• Vallen uiteen en stoffen komen vrij
• Samen met fibrinogeen en stollingsfactoren bloedplasma
• Protrombine omgezet in trombine
• Fibrinogeen omgezet in fibrine

Bloedstolling

Welke bloedcellen maken antistoffen?

1. Rode bloedcellen
2. Witte bloedcellen
3. Bloedplaatjes

Welke bloedcellen vervoeren zuurstof?

1. rode bloedcellen
2. witte bloedcellen
3. rode bloedcellen en bloedplaatjes
4. bloedplaatjes

Bij het stollen van bloed verandert...

1. hemoglobine in hemoglobineen
2. fibrine in fibrinogeen
3. fibrinogeen in fibrine
4. hemoglobine in hemoglobine

Hoe noemen we dit probleem?

1. hartinfarct
2. opstopping
3. trombose
4. klont cellen

Welke van de volgende stoffen kan niet vrij een haarvat in en uit bewegen?

1. koolstofdioxide
2. zuurstof
3. water
4. eiwitten

Voor een onderzoek wordt van iemand bloed afgenomen. Het bloed wordt opgevangen in twee buizen: 1 en 2. De inhoud van buis 1 wordt direct na afname onderzocht op de aanwezigheid van fibrinogeen en fibrine. Buis 2 laat men enige tijd staan, tot zich boven in deze buis een heldere, iets gelige vloeistof bevindt en onder in de buis een rood stolsel. Dan onderzoekt men ook de inhoud van buis 2 op de aanwezigheid van fibrinogeen en fibrine.

1. In de buizen 1 en 2 vindt men vooral fibrine
2. In buis 1 vindt men vooral fibrine en in buis 2 vooral fibrinogeen
3. In buis 1 vindt men vooral fibrinogeen en in buis 2 vooral fibrine
4. In de buizen 1 en 2 vindt men vooral fibrinogeen

Dit bloedbestanddeel speelt een belangrijke rol bij de bloedstolling:

1. Rode bloedcel
2. Bloedplaatje
3. Witte bloedcel