7.3 Basen en basische oplossingen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Zuren en basen

7.3 Basen en basische oplossingen

Spullen op tafel

Telefoon in het zakkie op tafel

Jas uit en over je stoel

Tas op de grond

Leerdoelen

• Je leert welk deeltje een oplossing basisch maakt. 
• Je leert over zouten, die een basische oplossing vormen. 
• Je leert over sterke en zwakke basen.

Kenmerken van een base

• Een base is een stof die een  H+ kan opnemen
• Een basische oplossing bevat altijd OH--ionen

ionisatievergelijking

Binas tabel 49

Sterk vs zwak

        Sterk vs zwak base

Deeltjes aanwezig:

- OH-

- Base-restion

- Watermoleculen
(zijn hier niet getekend)

Deeltjes aanwezig:

- OH-

- Base-restion

- Niet geioniseerd molecuul

- Watermoleculen (zijn hier niet getekend)

Notatie:

Natronloog:

Na+(aq) + OH^-(aq)

Ammonia:

NH3 (aq)

Belangrijke basen die je moet kunnen herkennen:

Opdracht 29

Erna lost natriummonowaterstoffosfaat, Na₂HPO₄(s), op in water. De pH van de oplossing is ongeveer 10.

1. Leg met behulp van een reactievergelijking uit hoe OH⁻(aq) ionen in de oplossing zijn ontstaan.
   
2. Welke andere deeltjes, behalve watermoleculen, komen in deze oplossing voor?
   
3. Leg van elk deeltje uit of er veel of relatief weinig van deze deeltjes in de oplossing voorkomen.
   
4. Geef de notatie van de oplossing van natriummonowaterstoffosfaat.

Antwoord opdracht 29

Erna lost natriummonowaterstoffosfaat, Na2HPO4(s), op in water. De pH van de oplossing is ongeveer 10.

• Leg met behulp van een reactievergelijking uit hoe OH−(aq) ionen in de oplossing zijn ontstaan. 

Eerst lost natriummonowaterstoffosfaat op in water: Na2HPO4(s) →2 Na+(aq) + HPO4²⁻(aq)
HPO₄^²⁻ is een zwakke base: HPO₄^²⁻(aq) + H₂O(l) → H₂PO₄^⁻(aq) + OH⁻(aq)

• Welke andere deeltjes, behalve watermoleculen, komen in deze oplossing voor?

Na⁺(aq), HPO₄^²⁻(aq), OH^–(aq) en H₂PO₄^⁻(aq)

• Leg van elk deeltje uit of er veel of relatief weinig van deze deeltjes in de oplossing voorkomen.
  

Omdat het HPO₄^²⁻ ion een zwakke base is, zullen veruit de meeste HPO₄^²⁻ ionen niet met een watermolecuul reageren tot H₂PO₄^⁻ en OH⁻.       veel: Na⁺(aq) en HPO₄^²⁻(aq) weinig: H₂PO₄^⁻(aq) en OH⁻(aq)

• Geef de notatie van de oplossing van natriummonowaterstoffosfaat.

2 Na⁺(aq) + HPO₄^²⁻(aq)

Opdracht 32

Jan lost 5,0 g soda, Na₂CO₃ · 10H₂O(s), op in water en vult het volume aan tot 250 mL. In deze oplossing is [OH−] = 3,8 · 10⁻³ mol L⁻¹.

1. Bereken de molariteit van deze oplossing.
   
2. Geef met een reactievergelijking een verklaring voor de aanwezigheid van hydroxide-ionen in de oplossing.
   
3. Bereken hoeveel procent van de carbonaationen is omgezet in waterstofcarbonaationen.

Antwoord opdracht 32

Jan lost 5,0 g soda, Na2CO3 · 10H2O(s), op in water en vult het volume aan tot 250 mL. In deze oplossing is [OH−] = 3,8 · 10−3 mol L−1.

• Bereken de molariteit van deze oplossing.

M(Na2CO3 · 10H2O) = 286,14 g mol−1          aantal mol in 5,0 g Na2CO3 · 10H2O = 5,0 : 286,14 = 0,0175 mol

volume = 250 mL = 0,250 L        molariteit(Na2CO3 · 10H2O) = 0,0175 : 0,250 = 0,070 mol L−1

• Geef met een reactievergelijking een verklaring voor de aanwezigheid van hydroxide-ionen in de oplossing.
  

Na2CO3 · 10H2O(s) → 2 Na+(aq) + CO3²⁻(aq) + 10 H2O(l)      CO3²⁻(aq) + H2O(l) → HCO3⁻(aq) + OH−(aq)

• Bereken hoeveel procent van de carbonaationen is omgezet in waterstofcarbonaationen.

gegeven: [OH−] = 3,8 ∙ 10−3 mol L−1         dus ook [HCO3⁻] = 3,8 ∙ 10−3 mol L−1

Uit a volgt dat [CO3²⁻] = 0,070 mol L−1   % gesplitst = [HCO3⁻] : [CO3²⁻] × 100% = (0,0038 : 0,070) × 100% = 5,4%

Van de carbonaationen is 5,1% omgezet in waterstofcarbonaationen.

Nabespreken

• Je leert welk deeltje een oplossing basisch maakt. 
• Je leert over zouten, die een basische oplossing vormen. 
• Je leert over sterke en zwakke basen.

Huiswerk

Leren en maken 7.3