5.1 je omgeving waarnemen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

5.1 je omgeving waarnemen

Waar denk je aan bij 'Waarnemen?

Waarnemen

Om je omgeving waar te nemen gebruik je zintuigen.

Zintuig = orgaan dat reageert op invloeden uit je omgeving.

Zintuigen

= Orgaan dat reageert op prikkels

1. Bij welk orgaanstelsel horen de zintuigen? 

2. welke 2 zintuigen bevinden zich in de oren?

Zenuwstelsel

Centrale zenuwstelsel = Hersenen en het ruggenmerg

Zenuwen > Verbinden het ruggenmerg en hersenen met de rest van ons lichaam

Prikkels

Een prikkel is een bepaalde invloed uit je omgeving.

Denk daarbij aan

Zintuigen

• Speciale cellen in zintuigen vangen prikkels op > zintuigcellen.

Zintuigcellen zijn verbonden met zenuwen. 

Waarom is het belangrijk dat zintuigen verbonden zijn met zenuwen?

Waarnemen

1. Prikkel wordt ontvangen door zintuig 
2. zintuigcellen zetten prikkel om in impuls (elektrisch signaal)
3. Impulsen worden via de zenuwen verstuurt 
4. komen via het ruggenmerg in de hersenen terecht. 
5. Hersenen verwerken impuls en 

      reageren hierop

• Pas wanneer het impuls is de hersenen is verwerkt neem je de prikkel waar. 

Prikkel of impuls

Prikkel

= invloed vanuit omgeving

Impuls 

=elektrisch signaal in zenuwen (zenuwen maken geen impuls) 

Zintuigen in de huid

Warmte- en koude zintuigen > Temperatuur 

Tastzintuigen > structuur van voorwerpen (zacht/ruw/scherp)

Drukzintuigen > mate van druk op de huid

Pijnpunten > uiteinde van bepaalde zenuwen

Gebieden in de hersenen

Waarneming

• Prikkel: invloed uit de omgeving. 
• Zintuig: een orgaan dat op prikkels reageert en impulsen maakt.
• Impuls: elektrisch signaal dat van zintuigen via zenuwen naar hersenen gaat.
• Waarneming: als hersenen impulsen verwerken.

Aan de slag

wat	5.1 opdrachten 1 t/m 3, 5 t/m 9
Hoe	zelfstandig, zachtjes overleggen Heb je een vraag? Steek je hand op of vraag je buur
HW	Maandag 11/03
Tijd	Tot het einde van de les
Klaar	Maak een samenvatting HW ander vak

Leerdoelen

• Je kunt de werking van zintuigen uitleggen
• Je kunt de verschillende zintuigen en bijhorende prikkel benoemen 

5.1 je omgeving waarnemen

Wat is een zintuig?

1. Een orgaan dat reageert op impulsen
2. Een orgaan dat reageert op prikkels

Wat is het verschil tussen een prikkel en een impuls?

Hoeveel soorten zintuigen bevinden zich in de huid?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Welke kleur heeft deze jurk?

Zintuigen

Ontstaat er in zintuigcellen bij elke prikkel altijd een impuls?

Drempelwaarde

Kleinste prikkelsterkte die een impuls veroorzaakt 

Prikkel sterker dan drempelwaarde = impuls gemaakt door zintuigcellen

drempelwaarde

Prikkel sterker dan drempelwaarde

=

zintuigcellen maken impuls

Impulsfrequentie

Aantal impulsen per seconde 

Hoe sterker de prikkel = Hoe meer impulsen doorgegeven = Hoe groter impulsfrequentie 

zwakke prikkel

sterke prikkel

Adequate prikkel

Type prikkel waar een zintuig extra gevoelig voor is, hiervoor is een lage drempelwaarde.

Gewenning = 

Verhogen van drempelwaarde door langdurige blootstelling aan prikkel

Aan de slag

wat	5.1 opdrachten 1 t/m 3, 5 t/m 9
Hoe	zelfstandig, zachtjes overleggen Heb je een vraag? Steek je hand op of vraag je buur
HW	Maandag 11/03
Tijd	Tot het einde van de les
Klaar	Maak een samenvatting HW ander vak