Gastouder: ontwikkelingsfasen

• Keuzedeel
• MBO
• Studiejaar 1

Keuzedeel GASTOUDEROPVANG

Periode 3

Les 4

Inhoudsopgave

• Terugblik
  
• Vertel wat over je Collage
  
• Ontwikkelingsfasen
  
• Opdracht

Terugblik

• Mijlpalen van een baby
•  Dagschema voeding baby
• Dagschema Slaapritme van een baby
• Waar moet je op letten qua veiligheid 
• Fotocollage

De vorige les ging over de verschillende mijlpalen van een Baby. Er werd kort gesproken over de ontwikkelingen van een kind en dat dit een gemiddelde is, want iedere kind ontwikkeld zich in zijn eigen tempo.

De studenten moesten een collage maken van wat een gastouder nodig heeft om voor een baby te zorgen op het gebied van veiligheid, eten en drinken, verschonen en slapen.

Wat ontwikkeld
zich allemaal als
kinderen opgroeien?

Wat is ontwikkeling? Wát ontwikkelt zich allemaal als kinderen opgroeien? Welke zaken hebben allemaal invloed op die ontwikkeling? Het is belangrijk om je te realiseren hoe veelomvattend het proces eigenlijk is dat kinderen doormaken vanaf het moment dat ze 'gemaakt' worden totdat ze zelfredzaam genoeg zijn om voor zichzelf te zorgen.

Beschrijf drie herinneringen uit je kindertijd (levensgebeurtenissen) die invloed hebben gehad op en hebben bijgedragen aan jouw ontwikkeling.

Bespreek de antwoorden Klassikaal. Welke conclusies kunnen er getrokken worden?

 ontwikkelingsfasen:

• de babyfase: 0 tot 18 maanden
  
• de peuterfase: van 18 maanden tot 4 jaar
  
• de kleuterleeftijd: van 4 tot 6 jaar
  
• de basisschoolleeftijd: van 7 tot en met 12 jaar

 ontwikkelingsgebieden:

• de lichamelijke en motorische ontwikkeling
  
• de sociaal- emotionele ontwikkeling
  
• de cognitieve ontwikkeling
  
• de taalontwikkeling
  
• de seksuele ontwikkeling.

De ontwikkeling van kinderen wordt in verschillende fasen opgedeeld. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende ontwikkelingsfasen.

In elke fase ontwikkelt een kind zich op verschillende onywikkelingsgebieden.

Lichamelijke en motorische ontwikkeling

De fysieke ontwikkeling gaat over de lichamelijke groei, de ontwikkeling van de zintuigen en de motoriek. Motoriek heeft alles te maken met bewegen, zowel de grove motoriek (lopen, springen, klimmen) als de fijne motoriek (een boterham smeren, kralen rijgen, tekenen).

Sociaal-emotionele ontwikkeling

De sociaal-emotionele ontwikkeling gaat over de ontwikkeling van het gevoelsleven, de verbondenheid (hechting) die het kind ontwikkelt met zijn verzorgers. Ook de omgang met anderen: het herkennen van gevoelens bij jezelf en bij anderen en daar rekening mee houden.

Cognitieve of verstandelijke ontwikkeling

De cognitieve of verstandelijke ontwikkeling is de ontwikkeling van het brein: hierbij kijk je naar de ontwikkeling van de hersenen (het brein) en naar de manier waarop het leren, denken en begrijpen zich ontwikkelt.

Bij de geboorte zijn alle hersencellen al klaar om geactiveerd te worden. Of dit gebeurt, hangt voor een groot deel af van de omgeving waarin het kind opgroeit. Is deze naast veilig en liefdevol ook speel- en leerrijk dan 'groeit' het kinderbrein aan de hand van de opgedane ervaringen.

Kinderen worden geboren met slechts

 een derde van hun uiteindelijke hersencapaciteit. De rest wordt voornamelijk in de eerste drie levensjaren aangelegd met zevenhonderd nieuwe verbindingen per seconde! Het loopt nog door tot ongeveer 25-jarige leeftijd.

Kinderen leren in hun slaap: 24/7 zijn de hersenen van kinderen aan het werk met het aanleggen en snoeien van verbindingen. Daarom is een middagdutje zo goed voor het jonge kinderbrein. Ook water, zuurstof, gezond eten en beweging zijn goed voor het brein.

Taalontwikkeling

De taalontwikkeling hoort bij de cognitieve ontwikkeling, maar wordt ook vaak apart beschreven omdat deze zo belangrijk is. De taalontwikkeling verloopt bij elk kind min of meer volgens vaste stappen.

Deze mijlpalen zijn over de hele wereld voor alle kinderen hetzelfde, hoewel er binnen de normale taalontwikkeling grote verschillen zijn tussen kinderen. Er lijkt een aangeboren taalsysteem aanwezig te zijn bij kinderen, waardoor kinderen een taal kunnen leren.

Seksuele of sensuele ontwikkeling

De seksuele of sensuele ontwikkeling gaat over lustbevrediging en seksuele gevoelens. Omdat tot aan de puberteit er van seksualiteit nog geen sprake is, wordt het voor die tijd de sensuele ontwikkeling genoemd.

Faisal van 3 kan alle kleuren benoemen.

Fatima van 9 maanden eet liever banaan dan appel.

Kai van 4 maanden vindt het heerlijk om gemasseerd te worden.

Robbert van 5 kan slecht tegen zijn verlies.

Mark van 4 kan al goed op een been staan.

Sensuele ontwikkeling

Fysieke ontwikkeling/ grove motoriek

Fysieke ontwikkeling smaakzintuig

Sociaalemotionele ontwikkeling

Cognitieve ontwikkeling

Een baby heeft veel slaap nodig om te groeien. Niet alleen het lichaam wordt groter en sterker, ook de hersenen maken steeds meer verbindingen aan. Spieren zijn bij de geboorte nog nauwelijks ontwikkeld. Daarna ontwikkelen zich eerst de nekspieren om het zware hoofdje op eigen kracht omhoog te houden. Daarna gaat een baby steeds gerichter zijn armen en handen gebruiken, zijn romp, billen en ten slotte zijn benen. Belangrijke mijlpalen zijn: draaien, zitten, tijgeren, kruipen, staan en lopen. Ook de zintuigen: voelen, horen, ruiken en proeven staan al voor de geboorte ‘aan’; een baby kan al voor de geboorte geluiden onderscheiden, proeft van het vruchtwater en ervaart huidcontact met de binnenkant van de baarmoeder. Deze zintuigen moeten vanaf de geboorte getraind worden in het verwerken van nieuwe prikkels; de baby leert gezichten, verschillende soorten geluiden, kleuren en vormen herkennen. De ontwikkeling van de zintuigen wordt ook wel de sensomotorische ontwikkeling genoemd.

Is het belangrijk om de motorische ontwikkeling van de baby te ontwikkelen? Licht je antwoord toe.

Een baby heeft veel slaap nodig om te groeien. Niet alleen het lichaam wordt groter en sterker, ook de hersenen maken steeds meer verbindingen aan. Spieren zijn bij de geboorte nog nauwelijks ontwikkeld. Daarna ontwikkelen zich eerst de nekspieren om het zware hoofdje op eigen kracht omhoog te houden. Daarna gaat een baby steeds gerichter zijn armen en handen gebruiken, zijn romp, billen en ten slotte zijn benen. Belangrijke mijlpalen zijn: draaien, zitten, tijgeren, kruipen, staan en lopen. Ook de zintuigen: voelen, horen, ruiken en proeven staan al voor de geboorte ‘aan’; een baby kan al voor de geboorte geluiden onderscheiden, proeft van het vruchtwater en ervaart huidcontact met de binnenkant van de baarmoeder. Deze zintuigen moeten vanaf de geboorte getraind worden in het verwerken van nieuwe prikkels; de baby leert gezichten, verschillende soorten geluiden, kleuren en vormen herkennen. De ontwikkeling van de zintuigen wordt ook wel de sensomotorische ontwikkeling genoemd.

Opdracht

Kinderen zetten in de eerste anderhalf jaar belangrijke 'stappen' in hun fysieke ontwikkeling.

• Maak een tijdlijn van 0 tot 18 maanden, dus 19 punten op een lijn. Geef op deze tijdlijn zowel de grove als fijne motoriek weer. Je kunt hierbij de informatie in de bijlage gebruiken, die bij de opdracht in Teams staat.
• Lever de Tijdlijn in Teams in. Creëer je eigen Tijdlijn.

Tijdens de eerste anderhalf jaar in het leven van een baby zijn er verschillende mijlpalen en gevoelige periodes te onderscheiden. Als betrokken gastouder is het belangrijk dat je weet wanneer je een bepaalde ontwikkeling kunt verwachten en hoe je daar het beste mee om kunt gaan. De volgende opdracht kan je daarbij helpen.

Voorbeeld tijdlijn